Willem Alexander en Máxima bezoeken India: verloopt het staatsbezoek dit keer zonder irritatie?

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima beginnen vandaag een vijfdaags staatsbezoek aan India. Het vorige Nederlandse staatsbezoek aan dat land verliep niet zonder wanklank. Beatrix bezocht het land in 2007, en de Nederlandse delegatie stelde toen de kinderarbeid in India aan de orde. De Tweede Kamer stond daarop, vanwege de ophef daarover in Nederland. Bij de Indiërs zorgde dat voor ergernis.

“Er heerste eerder een sterk gevoel onder Indiërs dat Nederlanders enkel oog hadden voor negatieve aspecten, zonder waardering voor het goede werk dat werd verzet”, zegt Venu Rajamony (1960), de Indiase ambassadeur in Nederland. Rajamony is een kenner van de Indiaas-Nederlandse verhoudingen: hij schreef een boek over de relatie tussen de landen van de VOC-tijd tot nu.

India als grote en succesvolle democratie

Volgens Rajamony is de Nederlandse aanpak nu ‘meer gebalanceerd’. “India wordt met meer respect behandeld, als een grote en succesvolle democratie die snel groeit, ondanks complexe en chronische maatschappelijke uitdagingen.” Het Nederlandse koningspaar reist met meerdere ministers en de grootste delegatie bedrijven naar India ooit, waaruit een groeiende zakelijke interesse blijkt.

Ook op het gebied van kinderarbeid is er de afgelopen jaren veel veranderd, mede door de economische groei. In 1998 waren er 12,6 miljoen kinderen onder de 14 aan het werk, bij de laatste volkstelling van 2011 waren dat er nog maar 4,35 miljoen. De overheid heeft zich ten doel gesteld kinderarbeid uit te roeien, onder andere door alle kinderen naar school te laten gaan.

Trotse republiek

India heeft zelf geen echte royalty meer: de vorsten die India had tekenden na de onafhankelijkheid in 1947 voor aansluiting bij de Indiase republiek en raakten daarmee hun macht kwijt. “India is een trotse republiek: de royalty is onderdeel van het verleden”, vertelt Rajamony. “Sommige leden van koninklijke families hebben zichzelf heruitgevonden als hoteleigenaren of politieke leiders. Maar zij maken geen erfelijk onderdeel uit van de regering.”

Of het koningspaar nog Indiase vorsten ontmoet, is niet bekend. “Als er ontmoetingen zijn, dan gaat het om persoonlijke vriendschappen, en dat is dus privé”, zegt Rajamony.

Speciaal pleitbezorger Máxima

De ambassadeur heeft veel waardering voor ‘de langdurige en intieme band van het Nederlandse koningshuis met India’, vertelt hij. “Koning Willem-Alexander komt al sinds zijn kindertijd in India. Koningin Máxima kwam ook al meerdere keren, als speciaal pleitbezorger van de Verenigde Naties, en zij kent India goed. Ik zie ze als terugkerende vrienden.

“Wat ik ook erg waardeer, is dat ze niet enkel de gebaande paden bezoeken, maar hier ook buiten treden – zoals de waterwegen van Kerala die ze per boot zullen bekijken”, zegt Rajamony.

Wereld in beroering

Het staatsbezoek vindt plaats onder een voor India minder gunstig economisch gesternte. De Indiase economie groeide het laatste kwartaal met nog maar 5 procent en de consumptie in allerlei sectoren stort in. “Er zijn veel externe factoren; de hele wereld is in beroering in economisch opzicht”, zegt Rajamony.

“Wij zien deze lagere groeicijfers als iets tijdelijks en zijn er zeker van dat het vanzelf weer beter zal worden. De basis staat: een grote markt, een jonge bevolking vol technisch talent… en de centrale overheid heeft veel gedaan om het gemak van zakendoen te verbeteren. Ook is er nog veel nodig, bijvoorbeeld op het gebied van infrastructuur en watermanagement. Er zijn veel kansen voor Nederlandse bedrijven en dat blijft zo.”