Wiebes overweegt arbitragezaak tegen Shell en Exxon om ‘ongemakkelijke’ vergoeding voor stoppen gaswinning

Minister Eric Wiebes van economische zaken sluit niet uit dat hij een ­arbitragezaak begint tegen Shell en Exxon, wanneer zij een hoge tegemoetkoming eisen voor het beëindigen van de gaswinning in Groningen. “De onderhandelingen zijn nog niet afgerond. Als ik zie dat het resultaat van de onderhandelingen onredelijk is, dan is arbitrage wel degelijk een optie.”

Wiebes liet tijdens een debat in de Tweede Kamer weten dat hij de vergoeding van 90 miljoen euro die de twee energiebedrijven ontvangen voor gederfde inkomsten ‘uiterst ongemakkelijk’ vindt. Begin deze week maakte Wiebes bekend dat de gaswinning in Groningen al per 2022 stopt.

De Tweede Kamer was een stuk feller in haar bewoordingen over de tegemoetkoming voor de bedrijven, beide aandeelhouder in de Nederlandse Aardolie Maatschappij (Nam), die het Groningse gas jarenlang heeft opgepompt.

‘Shell en Exxon worden beter behandeld dan de Groningers‘

Kamerleden noemen de vergoeding ‘cynisch’, ‘ongemakkelijk’ en ‘moreel verwerpelijk’. PvdA’er Henk Nijboer sprak van een ‘miezerige 90 miljoen’. “Miezerig vanwege de houding van de bedrijven. De staat en de bedrijven hebben vele miljarden verdiend. Nu de rekening komt wordt die afgewenteld op de belastingbetaler. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat Shell en Exxon beter behandeld worden dan de Groningers.”

GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee vindt de compensatie ‘zuur en wrang’. “Dit is heel snel geregeld, terwijl particulieren in Groningen ook proberen om geld te krijgen van de overheid. En die krijgen het lang niet zo snel.” Mark Harbers, de nieuwe woordvoerder energie van de VVD, had meer begrip voor de vergoeding. Hij denkt dat de bedrijven de overheid zullen tegenwerken wanneer zij geen tegemoetkoming ontvangen. Harbers: “Ik wil niet dat wij als Kamer zeggen dat er geen vergoeding komt en dat dan aan de andere kant de hakken in het zand gaan. Dan krijgen we jarenlange procedures en dan komt er uiteindelijk niets van de versnelde afbouw van de gaswinning terecht.”

Wiebes wees erop dat de bedrijven vanwege hun geschiedenis in de gaswinning nu eenmaal aanspraak maken op een vergoeding. “Shell en Exxon hebben 55 jaar contractueel gas gewonnen. Dat is een juridische werkelijkheid en daar heb ik mee te maken. Zij hebben rechten waar zij zich op kunnen beroepen.” Volgens Wiebes krijgen de bedrijven met hun 90 miljoen euro niet het onderste uit de kan, zoals een deel van de Kamer vreest, omdat zij in totaal 300 miljoen mislopen. Hij moest bovendien snel handelen en een tegemoetkoming regelen, omdat anders de aanpassing van een leeg gasveld bij Norg vertraging op zou lopen, wat essentieel is voor het eerder stoppen met de gaswinning.

Lees ook:

Waarom lukt het Wiebes wél de gaskraan dicht te draaien?

Veel sneller dan verwacht stopt de gaswinning in Groningen. Terwijl dit volgens de vorige minister Henk Kamp onmogelijk was. Hoe kan dat?

De klap na de klap, die doet de Groningers pas pijn

Twee weken lang liep Trouw rond in Noordoost-Groningen en sprak met bewoners, ondernemers, makelaars, hypotheekadviseurs, onderzoekers en schade-experts. Vijf dagen later vond de beving in Westerwijtwerd plaats. Een verslag.