ReportageStorm Corrie
‘We gaan sluiten’, klinkt het plechtig als de schuiven van de Oosterscheldekering zakken
De noordwesterstorm Corrie zorgt ervoor dat drie van de vijf stormvloedkeringen moeten sluiten. De situatie is niet uniek, maar komt slechts af en toe voor. Voor de Oosterscheldekering is het de vijfde keer sinds 2010.
De meeste meeuwen zijn erbij gaan zitten. Het heeft gewoon geen zin. Een enkele zoekt zwevend in de lucht nog naar evenwicht, maar er zijn van die dagen dat je zelfs als vogel beter je verlies kunt pakken. Als de schuiven van de Oosterscheldekering omlaag zijn, dan weet je het wel. Dan is de ferme noordwestenwind de baas in Zeeland. Het water op is ook geen optie als de natuur haar spierballen laat zien. Kijk die golven eens tegen de beschermingsmuur tekeergaan. Die Corrie is een taaie.
Drie uur voordat het water het hoogste punt van de dag bereikt, 3,10 meter boven NAP, spreekt Marcel Hintzen namens het lokale beslisteam van Rijkswaterstaat plechtig de drie woorden uit. “We gaan sluiten.” Het is vijf voor half elf in de ochtend en het moment heeft iets ritueels. Alle aanwezigen in het ir. J.W. Topshuis – op het werkeiland Neeltje Jans – staan even stil bij de bijzondere gebeurtenis. Na het officiële zinnetje klinkt even verderop bij de kering een geluidssignaal, en drukt een collega van het bedieningspersoneel op een knop om de sluiting in gang te zetten. Zeventig minuten later is de kering met de 62 schuiven dicht. Het achterland kan de voeten droog houden.
‘Hier voel ik wel iets bij’
Bijzonder is het nog steeds, elke keer dat de kering sluit. Sommige stormvloedkeringen, zoals de Hollandsche IJsselkering en de Haringvlietsluizen, gaan enkele keren per jaar dicht. De dijken daarachter hoeven daardoor minder hoog te zijn. Voor de Oosterscheldekering is het sinds de oplevering in 1986, oefeningen daargelaten, pas de 29ste keer (waarbij de zeven sluitingen in 1990 het gemiddelde nogal opschroeven). Hoewel dus niet uniek, voelt ook een 29ste keer voor Hintzen nog steeds als een mijlpaal. “De vorige keer was in 2020, daarvoor in 2018. Al die tussenliggende tijd voeren we hier beheer en onderhoud uit voor die ene dag als deze. Daar voel ik wel iets bij. Collega’s die geen dienst hebben, vinden het jammer dat ze er vandaag niet bij zijn.”
De dagjesmensen voelen de opwinding ook. Op de parkeerplaats rijden mensen af en aan. Waar bij laagwater zeewier wordt geoogst, proberen de aanwezigen zich nu staande te houden om filmmateriaal te verzamelen. Een man op leeftijd dubt over zijn wollen hoofdbescherming. Handig tegen de wind, maar de kans op mutsverlies is groot. Dichter bij de kering teisteren zandkorrels het gelaat wanneer je tegen de storm in loopt. En wat betreft de eenzame fietser van Boudewijn de Groot: hij bestaat echt. Eén man durft het aan, op een tweewieler van Noord-Beveland naar Schouwen-Duiveland. Kromgebogen over zijn stuur, tegen de wind, het is hem.
Wat een held, die eenzame fietser
De waterstanden van deze dag komen volgens Rijkswaterstaat gemiddeld om de twee tot vijf jaar voor. Deon Slagter, voorzitter van de landelijke commissie Waterverdeling, vergelijkt de situatie ‘enigszins’ met die van de Watersnoodramp in 1953. “Toen was het extremer, het water kwam in Vlissingen tot 4,55 meter boven NAP. Er was springtij, dat komt er nu ook aan. En er is natuurlijk dezelfde wind uit het noordwesten. Vanuit die richting heeft de wind veel ruimte om het water van de Noordzee op te stuwen. Het belangrijkste verschil met toen is natuurlijk dat we nu stormvloedkeringen hebben, en de dijken veel beter in orde zijn.”
Aan het einde van de middag gaan de schuiven van de Oosterscheldekering weer omhoog. Het gevaar is geweken. Net als in de ochtend zorgen vijf enorme dieselmotoren voor de benodigde energie, zodat de omliggende dorpen niet zonder stroom blijven zitten. De wind boet iets aan kracht in, ook de toeristen houden het voor gezien. Er zijn geen alarmeringsberichten gekomen, dus de fietser zal de overkant wel gehaald hebben. Zichzelf een weg gebaand door Corrie, wat een held.
Schade lijkt mee te vallen
Januaristorm Corrie lijkt zich maandag te hebben ingehouden boven Nederland. Overdag waren er in veel provincies maatregelen getroffen om het water buiten de deur te houden. Zo werden in Noord-Holland en Zeeland fietspaden en wegen gesloten. Ook werden er vrijwilligers ingezet om de dijken op belangrijke punten in de gaten te houden.
Maar in de kustprovincies, waar het meest werd gewaarschuwd voor zwaar weer, lijkt de schade mee te vallen. Veiligheidsregio Noord-Holland Noord meldde 44 ‘storm-gerelateerde’ incidenten, zoals omgewaaide bomen en een losgeslagen woonboot in Alkmaar. In Zeeland hoefde de brandweer maar twee keer uit te rukken vanwege stormschade. Ook elders was geen sprake van grote ongeregeldheden, al kregen de bewoners van onder andere Scheveningen te maken met hoog water dat over kades spoelde.
Verder op zee was de nood enkele tijd wél hoog. Daar raakte vrachtschip Julietta D op drift toen het anker het voor de kust van IJmuiden begaf. Daarna botste het schip op een olietanker. De achttien Duitse bemanningsleden van het stuurloos geworden schip konden per helikopter in veiligheid worden gebracht. Het vrachtschip van bijna tweehonderd meter lengte bleef ronddrijven in het windmolenpark Hollandse Kust Zuid. Waarschijnlijk is er door de aanvaring een gat geslagen in de Julietta D en kon er zo water in de machinekamer stromen.
Zonder ingrijpen zou de Julietta D met een snelheid van 2,5 knoop per uur richting de Nederlandse kust drijven en daar stranden, stelde weerman Gerrit Hiemstra maandagmiddag. In de avond arriveerde er echter een sleepboot om het schip naar land te begeleiden.
Lees ook:
Wat kunnen we verwachten van storm Corrie? ‘In de loop van de middag minder onstuimig’
Vijf vragen aan meteoroloog Rico Schröder over storm Corrie.
Schade en vertragingen door noodweer. Code oranje ingetrokken, nog wel zware windstoten
Het KNMI heeft code oranje ingetrokken, maar verwacht dat nog tot maandagavond zware zware windstoten kunnen voorkomen.
