‘Vrouwen onnodig bang gemaakt dat de thuisbevalling zou verdwijnen’

De plannen van minister Ernst Kuipers van volksgezondheid voor een nieuwe bekostigingsmethodiek leiden tot een heftige discussie in de Nederlandse geboortezorg. De thuisbevalling dreigt te verdwijnen, zeggen bijvoorbeeld de verloskundigen die zich achter de petitie van Noodalarm Geboortezorg scharen. Die is inmiddels 185.000 keer ondertekend. Dinsdag is er een protestactie op het Haagse Malieveld. De organisatie verwacht zo’n 400 deelnemers.

Maar er zijn ook voorstanders van de nieuwe bekostiging. Zij komen ook naar Den Haag om daar namens verloskundigen, gynaecologen en moeders die het niet met de petitie eens zijn het woord te doen.

Discussie mist soms nuance

Als het om de bekostiging van de geboortezorg gaat, is er een verschil van inzicht, ziet zowel verloskundige en bestuurslid van de integrale geboortezorgorganisatie Zuid aan Zee Jorieke Molendijk als gynaecoloog Astrid Vollebregt, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Dat leidt tot een discussie die soms de nuance mist, en dat maakt zwangere vrouwen onnodig bang, zegt Vollebregt.

De discussie draait om ‘de integrale bekostiging’, zoals de nieuwe kostenmethode heet. Daarbij werken verloskundigen, gynaecologen en kraamzorg samen in één team, dat gezamenlijk de rekening stuurt naar de zorgverzekeraar. Maar, zo vreest een groep verloskundigen, in zo’n team gaan de ziekenhuizen straks bepalen wat er gebeurt, want die zijn sterker en beter georganiseerd. En ziekenhuizen zijn geen voorstander van thuisbevallingen, stellen zij. Dus: weg keuzevrijheid van de vrouw, weg thuisbevallingen en weg autonomie van zelfstandige verloskundigen.

Juist veel voordelen

Verloskundige Molendijk heeft ervaring met werken volgens de nieuwe methode. Zij heeft een eigen verloskundigenpraktijk in het Zuid-Hollandse Hellevoetsluis en doet sinds 2017 mee aan een proef met de nieuwe bekostigingsregels en werkwijze. Molendijk ziet juist veel voordelen, en is dan ook geen ondertekenaar van de petitie. “Je werkt als een team samen in een IGO.”

IGO staat voor integrale geboortezorg organisatie – het samenwerkingsverband tussen verloskundigen, gynaecologen en kraamzorg. “Elke zwangere begint bij de verloskundige. Als wij de intake hebben gedaan, worden de vrouwen die misschien naar het ziekenhuis moeten, besproken in een multidisciplinair overleg met de gynaecoloog. Samen met de gynaecoloog stippel je de zorg uit die past bij de zwangere. Dat doen we in samenspraak met de zwangere.”

80 procent bevalt in ziekenhuis

Dus niks ‘alleingang’ van ziekenhuizen, zoals een groep zelfstandige verloskundigen vreest. “Als je gezamenlijke bekostiging hebt, dan zie je dat werken vanuit één team en portemonnee goed werkt”, zegt gynaecoloog Vollebregt. “Ongeveer 80 procent van de vrouwen die voor de eerste keer zwanger zijn, bevalt in een ziekenhuis. Het kan al tijdens de zwangerschap duidelijk zijn dat het veiliger is om in het ziekenhuis te bevallen, maar een zwangere kan ook pas naar het ziekenhuis moeten tijdens de bevalling. Dat kan zorgen voor stress bij de zwangere vrouwen, en dat wil je daarom zo drempelloos mogelijk laten verlopen. De angst dat de ziekenhuizen het gaan overnemen, is onterecht. Wij denken – en zien dat ook gebeuren bij de IGO’s – dat door deze intensieve samenwerking en goede afspraken de eerstelijns verloskundigen juist meer bevallingen kunnen gaan doen.”

Een soepele overdracht werkt beter als ziekenhuizen en verloskundigenpraktijken samenwerken in een team, stellen Vollebregt en Molendijk. Toch is er veel verzet.

Molendijk begrijpt dat wel. “Wij werken met vier verloskundepraktijken en vier kraamzorgorganisaties samen met het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis in Dirksland. Wij zijn gestart in 2017 en nog steeds niet helemaal klaar met de bekostiging. Als iedereen zo moet werken, kan ik me voorstellen dat het enorm complex gaat worden in grote steden, waar je meerdere ziekenhuizen en tientallen verloskundepraktijken hebt.”

“Toch gun ik elke verloskundige de samenwerking zoals wij die hebben, waarin je naast de gynaecoloog staat. Wij hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid. We zitten samen in het bestuur van de IGO, doen samen trainingen, zitten samen in werkgroepen. We leren elkaar beter kennen en dat heeft een goede uitwerking op de kwaliteit van de zorg. Als er gebrek aan vertrouwen is tussen ziekenhuizen en verloskundigenpraktijken, dan pak je dat aan door met elkaar te gaan zitten. Als je elkaar niet vertrouwt, hoe kun je dan goede zorg geven aan zwangeren?”

Lees ook:

Verloskundigen springen in de bres voor het recht voor vrouwen om thuis te bevallen

Tegenstanders van de nieuwe bekostiging over hun bezwaren. Hoe kan een nieuwe bekostigingsregeling leiden tot verdwijnen van verloskundigen in de wijk?