Vijf klimaatactivisten kregen onterecht een gebiedsverbod voor de A12 bij Den Haag

Vijf klimaatactivisten hebben terecht een gebiedsverbod gekregen voor de snelweg A12 in Den Haag. Dat heeft de rechter dinsdag geoordeeld. Het gaat om leden van de actiegroep Extinction Rebellion. Zij riepen in januari via sociale media op tot een blokkade van de weg op zaterdag 28 januari, om op die manier te protesteren tegen overheidssubsidie voor fossiele brandstoffen als olie, kolen en gas.

Justitie beschouwde deze oproep als opruiing en hield in totaal acht mensen aan – nog voordat het protest op de snelweg was gestart. Alle acht werden na korte tijd weer vrijgelaten maar kregen wel een gebiedsverbod, omdat een wegblokkade volgens het Openbaar Ministerie ‘gevaarlijk en ontwrichtend’ is.

De aanhouding van de activisten leidde tot verontwaardiging. Volgens het College voor de Rechten van de Mens stond het demonstratierecht hierdoor ernstig onder druk. “De overheid moet demonstraties faciliteren”, benadrukte het mensenrechtencollege. “Inzet van strafrechtelijke instrumenten om de organisatie van een demonstratie te verhinderen is een extreem zwaar middel dat niet makkelijk te rechtvaardigen valt.” Een kort geding van de activisten, daags voor de demonstratie, leidde er niet toe dat het gebiedsverbod kwam te vervallen.

Eerder al de daad bij het woord gevoegd

Uit de uitspraak van dinsdag blijkt dat de rechter het gebiedsverbod voor drie van de acht activisten niet terecht vindt. Zij riepen weliswaar op om de weg te blokkeren, maar die blokkade moest toen nog plaatsvinden. Hun oproep was dan ook niet strafbaar. Voor de andere vijf activisten is het gebiedsverbod volgens de rechter wel terecht, omdat zij al eerder de daad bij het woord hadden gevoegd: zij riepen al vaker op tot wegblokkades, waarna die ook plaatsvonden.

Een van de activisten trok zich niets aan van het gebiedsverbod. Hij nam alsnog deel aan de blokkade van de A12 op 28 januari, waarbij hij werd aangehouden. Volgens Extinction Rebellion had de man het gebiedsverbod geschonden omdat hij het klimaat belangrijk vindt. De weg in Den Haag, tussen het ministerie van economische zaken en klimaat en de tijdelijke Tweede Kamer, was urenlang onbegaanbaar door de demonstratie. Meer dan zevenhonderd mensen werden gearresteerd. Boven de tunnelbak stonden nog eens vele honderden mensen om de activisten aan te moedigen.

Verkeersveiligheid weegt op deze weg zwaarder

Voor de rechtbank weegt de verkeersveiligheid op de A12 zwaarder dan het demonstratierecht van de klimaatactivisten. De weg is een drukke belangrijke verkeersader, zonder afslagen. Een blokkade kan volgens de rechter leiden tot verstorende en gevaarlijke situaties. Het gebiedsverbod voor de vijf activisten blijft daarom in stand. Zij mogen wel demonstreren in straten in de buurt van de A12, waar een protest minder overlast geeft.

Extinction Rebellion heeft de weg nu vijf keer geblokkeerd. De volgende demonstratie staat gepland op zaterdag 11 maart. Op diezelfde dag heeft boerenactiegroep Farmers Defence Force aangekondigd in Den Haag ‘de grootste demo aller tijden’ te houden. De actiegroep hoopt op honderdduizend deelnemers en vijfduizend tractoren. Dat is voor de klimaatactivisten geen reden om van hun actie af te zien, zei een woordvoerster eerder. “We hopen dat de 17,5 miljard euro aan fossiele subsidies wordt stopgezet vóór 11 maart. Dan hoeven we niet naar de A12.”

Lees ook:

Advocaat Bénédicte Ficq (65) is nu lid van Extinction Rebellion: ‘Ik vind het debiel als mensen niet in actie komen’

Topadvocaat Bénédicte Ficq, bekend van haar strijd tegen de tabaksindustrie en Tata Steel, is lid geworden van Extinction Rebellion. ‘Het is de hoogste tijd om ons uit te spreken tegen alle vervuiling.’