Pandemie
Veel leraren hebben long covid, bonden pleiten voor compensatie
Onderwijspersoneel heeft relatief vaak last van long covid, blijkt uit cijfers van de Arbo Unie. Onderwijsbonden pleiten voor een compensatieregeling.
Nico den Breejen uit Gorinchem was een gezonde leraar van groep 8. Hij heeft een jong gezin, is pas 27 jaar en deed op hoog niveau aan zaalvoetbal. Tot hij half september 2020 corona kreeg en nooit herstelde. Hij is al bijna tweeënhalf jaar ziek.
Den Breejen is niet de enige leraar die langdurig thuiszit na een coronabesmetting. Werknemers uit het onderwijs kampen, net als zorgpersoneel, vaker en langer met de gevolgen van corona dan personeel uit andere sectoren, blijkt uit cijfers van Arbo Unie die zijn opgevraagd door het Onderwijsblad. Vanwege longcovidklachten werd afgelopen jaar 5,4 procent van de werktijd in het onderwijs verzuimd, schat de arbodienst op basis van bij hen bekende meldingen in. Landelijk was dat volgens Arbo Unie 1,9 procent.
Meerdere onderwijsbonden pleiten in Den Haag voor een inkomensregeling voor mensen die tijdens hun werk in het onderwijs long covid hebben opgelopen, zoals dat ook voor zorgmedewerkers is geregeld. Sinds juni vorig jaar kunnen werkgevers van zorginstellingen subsidie aanvragen om personeel met post-covidklachten langer in dienst te houden. Per werknemer is dat subsidiebedrag gemiddeld ongeveer 6600 euro. Dat dekt de helft van de gemiddelde loonkosten bij een verlenging van de loondoorbetaling met een half jaar.
Kinderen konden het virus toch overdragen
Ook in het onderwijs was vermoedelijk veel risico op een coronabesmetting, denkt de Algemene Onderwijsbond AOb. “De klassen waren slecht geventileerd en in het begin van de pandemie werd gedacht dat kinderen het virus niet konden overdragen, terwijl dat later toch zo bleek te zijn. Vervolgens kregen leraren ook geen voorrang bij het vaccineren”, zegt woordvoerder Simone van Geest.
In de klas bleek het houden van anderhalve meter afstand voor veel docenten niet werkbaar en ging de noodopvang voor kwetsbare leerlingen tijdens de sluitingen van scholen door, terwijl er nog weinig beschermingsmiddelen waren en veel docenten nog niet gevaccineerd.
Valt de scholen zelf ook wat te verwijten? Die wilden na de sluitingen immers graag snel open. “Mogelijk wel”, zegt woordvoerder Manon van Essen van vakbond CNV Onderwijs. “De volgende vraag is of werkgevers zelf meer konden doen. Maar we zien nu vooral verwijtbaarheid in de rol van de overheid, die lang deed alsof het allemaal wel meeviel met de overdraagbaarheid door kinderen. Daar zien we nu de gevolgen van.”
De zieke leraren helpen niet bij een ander groot probleem: de personeelstekorten in het onderwijs. Zo’n 8,5 procent van de totale werkgelegenheid in het onderwijs wordt momenteel niet opgevuld. In het primair onderwijs alleen al gaat het om zo’n 13.000 juffen en meesters.
De gevolgen voor het inkomen van onderwijsmedewerkers die langdurig ziek zijn, kunnen groot zijn. Wie na een jaar nog ziek is, krijgt nog maar 70 procent van zijn salaris. Het jaar erop kan ontslag volgen. Daarna is de werknemer op een Wia-uitkering voor arbeidsongeschiktheid aangewezen, waardoor het inkomen nog verder keldert.
Geen cijfers, weinig onderzoek
In de medische wetenschap is er op dit moment nog geen bewezen verklaring gevonden voor het ontstaan van long covid. De ziekte is niet duidelijk gedefinieerd en uit zich bij iedere patiënt op een andere manier.
Merel Hellemons, longarts aan het Erasmus MC in Rotterdam, vindt de verzuimcijfers van de arbodienst hoog. Ze weet niet waarom leraren relatief veel last hebben long covid. “Helaas doen we daar in Nederland weinig onderzoek naar. Daar lopen wij als artsen ook tegenaan. De cijfers worden niet bijgehouden. Het RIVM onderzoekt nu wel hoeveel het voorkomt en wat de oorzaak is, maar niet op grote schaal.”
Lees ook:
Leraar Nico is al tweeënhalf jaar ziek: ‘Kort gezegd, ben ik nooit meer opgeknapt’
Leraar Nico (27) stond voor groep 8. Van corona werd hij niet eens zo heel erg ziek, maar tweeënhalf jaar later kan hij nog steeds geen blokje om lopen.
Meer dan 1200 coronapatiënten kunnen twee jaar na hun besmetting nog steeds niet werken
Volgens de patiëntenorganisatie krijgen te weinig mensen hulp van het UWV.
Theorieën genoeg, maar long covid blijft een mysterie
Minuscule bloedpropjes, een op drift geraakte afweer, achtergebleven virus. Theorieën genoeg om long covid te verklaren, maar bewijzen ontbreken nog. ‘En zolang je de oorzaak niet weet, kun je niet goed behandelen.’
