Utrechts voorstel om omstreden verbreding A27 bij Amelisweerd te voorkomen

Is het oude wijn in nieuwe zakken? “Nee, zo moet je het absoluut niet zien”, zegt gedeputeerde Arne Schaddelee van de provincie Utrecht. Hij presenteerde woensdagavond samen met de Utrechtse wethouder Lot van Hooijdonk mogelijke alternatieven voor de omstreden verbreding van de snelweg A27 bij Amelisweerd.

“Eigenlijk zeggen we juist dat er helemaal anders naar deze verkeersopgave moet worden gekeken”, zegt Schaddelee. “Het plan om de snelweg bij Amelisweerd te verbreden is zeventien jaar geleden ontstaan. Toen werd er anders gedacht over autoverkeer, een gezonde leefomgeving en klimaat. Wij denken dat we veel kunnen bereiken zonder de bak te verbreden en de natuur aan te tasten.”

De bak is hier jargon voor het betonnen omhulsel van de snelweg aan de oostkant van Utrecht, waar op drukke dagen honderdduizenden auto’s in een etmaal overheen rijden. De A27 bij Amelisweerd is een belangrijk knooppunt voor verkeer van noord naar zuid en vice versa. Dus staan er vaak files. Om die reden wordt sinds 2006 gedacht over het vergroten van de bak zodat er veertien in plaats van tien rijstroken passen.

De verbreding is omstreden omdat de A27 door een natuurgebied loopt. Meer asfalt betekent kortweg minder bomen en dat is tegen het zere been van veel mensen. Ook juridisch is er nog geen groen licht voor: vanwege de stikstofcrisis werden eerdere bouwplannen afgeschoten door de Raad van State, die zich momenteel buigt over een ander beroep van tegenstanders.

Als het aan de provincie en gemeente Utrecht ligt, hoeft de verbreding er niet te komen. Hun gepresenteerde plan bestaat uit drie pijlers: verminderen van autogebruik, verhogen van de capaciteit van de snelweg en het maximaal benutten van alle wegen rond Utrecht die verlichting kunnen bieden. Ze hebben het plan niet alleen bedacht, drie hoogleraren van verschillende universiteiten dachten mee met het plan.

Centraal staat de vraag: is een verbreding van de A27 nog nodig in de veranderende tijdgeest. “De afgelopen twee à drie jaar hebben we vanwege de pandemie en de oorlog gezien dat mensen hun gedrag enorm kunnen veranderen. We zijn al anders gaan reizen, de spits concentreert zich op dinsdag en donderdag. Wij denken dat we met de juiste prikkels het rijgedrag van mensen kunnen aanpassen, in combinatie met de inzet op andere vervoersmiddelen zoals het openbaar vervoer en de fiets”, zegt Schaddelee.

Die prikkels kunnen financieel zijn, zoals de uitbreiding van betaald parkeren of het betalen naar gebruik van de weg. Dat laatste, ook wel een kilometerheffing, wil de regering in 2030 in Nederland invoeren.

Stimuleren kan ook op een praktische manier, zoals met afspraken met werkgevers en onderwijsinstellingen om meer thuis te werken, de spits te mijden en meer met het openbaar vervoer of de fiets te reizen. Schaddelee: “Uit een analyse blijkt dat 28 procent van het verkeer op de ring lokaal of regionaal verkeer is. Een deel van die 15-kilometerklanten moeten we kunnen verleiden naar een alternatief.”

De infrastructuur voor reizen met (elektrische) fiets en het openbaar vervoer wordt daarom fors verbeterd, of moet verder worden uitgebreid, vinden de provincie en gemeente Utrecht. Bijvoorbeeld met extra tramlijnen.

De komende maanden worden de effecten van deze beoogde alternatieven onderzocht om uiteindelijk tot een definitief voorstel te komen, dat wordt gedeeld met het Rijk, dat gaat over de snelweg.

Maar onderaan de streep zal er ook iets aan de snelweg moeten gebeuren, erkent Schaddelee. Utrecht wil de komende 15 jaar 100.000 woningen bouwen, en dat zal hoe dan ook leiden tot meer verkeersbewegingen. De provincie en gemeente suggereren daarom om tóch nog eens te laten onderzoeken of er twee extra rijbanen passen op dezelfde plek, zonder de bak te verbreden.

Vanwege de verkeersveiligheid is deze optie al meermaals afgeschoten door onderzoekscommissies en het Rijk. Maar Schaddelee hoopt dat het toch kan. “Het gaat om richtlijnen en de vraag: zijn er afwijkingen mogelijk zonder dat de veiligheid vermindert? Op de A2 bij Maastricht is ook een alternatief bedacht zonder vluchtstroken. Het is ons veel waard als dat hier ook kan.”

Lees ook:

Grevelingenmeer door nieuwe berekeningen in één keer van stikstofprobleem af

In de Zeeuwse en Hollandse duinen komt veel minder stikstof terecht dan tot nu toe gedacht. Maar in natuurgebieden nabij de Belgische en Duitse grens daalt juist meer neer, blijkt uit nieuwe berekeningen van het RIVM. Dat kan gevolgen hebben, bijvoorbeeld bij de aanpak van piekbelasters.

Superstallingen? Voor de minder mobiele fietser zijn ze vooral een obstakel

Met 7000 plekken is in Amsterdam één van de grootste fietsenstallingen van Nederland geopend. Maar hoe toegankelijk zijn die dure superstallingen als je moeilijk loopt?