TU Delft en Fiod gaan ‘unieke’ samenwerking aan om online criminaliteit aan te pakken

Studenten en onderzoekers van de TU Delft gaan de Fiod helpen in de strijd tegen internetcriminaliteit. De technische universiteit en de opsporingsdienst die zich richt op financiële- en belastingfraude tekenden een overeenkomst voor twee jaar.

De Delftse onderzoekers moeten vooral de kennis over cybercriminelen gaan vergroten, zegt Terry Hartsinck, teamleider van het Financial Advanced Cyber Team van de Fiod. “Wij zijn met name bezig met het vinden van die ene crimineel of criminele organisatie. We worden daardoor geregeerd door de waan van de dag. Het is de bedoeling dat de studenten de tijd hebben om dieper op de materie in te gaan, zodat we beter weten wat de structurele ontwikkelingen zijn en hoe criminelen technieken misbruiken.”

Net als bij de politie, is het aantal zaken bij de Fiod met een digitaal aspect de afgelopen jaren flink gestegen, zegt Hartsinck. “Als je me vraagt in hoeveel zaken van de Fiod computers, netwerken of clouddiensten onderdeel zijn van het onderzoek, dan is dat bijna 100 procent.” Het team van Hartsinck richt zich op de criminelen die online financiële fraude plegen. Bijvoorbeeld mensen die zich aanbieden bij de online drugshandelaar om geld wit te wassen.

Vermogen op het darkweb

Een thema waar een student van de TU al mee aan de slag ging, is het verdiende vermogen van handelaren op het darkweb. Op dat anonieme gedeelte vanhet internet, waar je alleen met een speciale browser kunt komen, is niet alleen drugs te koop, maar ook creditcardgegevens en kant-en-klare computervirussen. Omdat een van de doelen van de Fiod is om criminelen hun verdiende geld af te pakken – onder het mom van ‘criminaliteit mag niet lonen’ – is het voor de opsporingsdienst van belang zo precies mogelijk te kunnen berekenen hoeveel geld er in de handel omgaat.

De TU-student kwam erachter dat de omzet stelselmatig wordt onderschat. Bij creditcard-handelaren ging het zelfs om een onderschatting van 50 procent, zegt Rolf van Wegberg, die vanuit de universiteit het project met de Fiod leidt en er zelf ook een dag in de week onderzoek doet. Dus ontwikkelde de student een nieuwe rekenmethode om een betere schatting te maken. “Die methode is nu klaar voor een toetsing bij de rechter, op het moment dat een onderzoek van de Fiod leidt tot een rechtszaak”, zegt Van Wegberg. “Maar voor ons is het ook van belang dat er tegelijk een wetenschappelijk traject loopt, met een publicatie in een wetenschappelijk tijdschrift.”

Onafhankelijkheid in gevaar

Komt de onafhankelijkheid van het wetenschappelijke onderzoek niet in gevaar door de nauwe samenwerking met een opsporingsdienst? Nee, zegt Van Wegberg: “De studenten werken niet mee aan opsporingsonderzoeken. Ze doen onderzoek volgens wetenschappelijke methoden, waar de Fiod toevallig ook wat aan heeft. Zo snijdt het mes aan twee kanten.” Dat er vanuit de universiteit zo structureel wordt samengewerkt met een opsporingsdienst noemt hij ‘uniek’.

Het project brengt studenten bovendien meteen in aanraking met het werk dat de Fiod doet. Van Wegberg: “Het gaat om studenten technische bestuurskunde, die vanuit hun meer beleidsmatige achtergrond misschien niet direct aan de Fiod zullen denken als mogelijke werkgever. Door er onderzoek te doen, kunnen ze kijken of ze iets hebben met de thema’s waar de opsporingsdienst mee bezig is.”

Ook voor de Fiod is dat laatste mooi meegenomen, zegt Hartsinck. “Het vinden van goede mensen die verstand hebben van cybercrime en digitale technologie is op dit moment lastig. Zichtbaar zijn als mogelijke werkgevers is daarom heel belangrijk.”

Lees ook:

Europol: coronacrisis serieuze bedreiging voor digitale veiligheid

De lijst met listen die internetcriminelen verzinnen om misbruik te maken van de coronacrisis is lang. En wordt met de dag langer. Bedrijven, individuen en zelfs ziekenhuizen worden momenteel bestookt met nepmails en malware.