Topambtenaar van de Belastingdienst niet schuldig aan meineed in toeslagenschandaal

Sprak Jaap Uijlenbroek, de voormalig directeur-generaal van de Belastingdienst, de waarheid toen hij in november 2020 onder ede werd verhoord over het toeslagenschandaal? Naar eigen zeggen wel, maar volgens de advocaat van een groep door de Belastingdienst gedupeerde ouders niet. In juni 2021, dus ruim een half jaar na het verhoor, deed de advocaat aangifte tegen Uijlenbroek wegens meineed.

Tijdens zijn verhoor had topambtenaar Uijlenbroek de vraag gekregen of hij bekend was met een interne memo uit 2017. Daarin waarschuwde Sandra Palmen, destijds een hooggeplaatst juriste bij de Belastingdienst, dat de jacht op veronderstelde toeslagenfraudeurs op hol was geslagen. Volgens haar handelde de Belastingdienst ‘laakbaar’. Met dat bericht werd niets gedaan, en de Belastingdienst ging onder leiding van Uijlenbroek door met ouders onterecht beschuldigen van fraude met toeslagen.

Memo werd besproken tijdens een vergadering

Dat hele memo, zei Uijlenbroek, was hem niet bekend. “Via de media heb ik kennis kunnen nemen van dit memo”, zei Uijlenbroek op 20 november 2020 tegen de parlementaire enquêtecommissie die het toeslagenschandaal onderzocht. En later: “Op geen enkele manier heeft dat memo mij ooit eerder bereikt dan via deze media-uitingen”.

Maar in juni 2021 wisten Trouw en RTL Nieuws te onthullen dat dit memo werd besproken tijdens een vergadering van de Belastingdienst met het ministerie van financiën in juni 2019. Uijlenbroek was bij die vergadering aanwezig.

Na deze reconstructie vermoedde de advocaat van een groep gedupeerde ouders dat ambtenaar Uijlenbroek onder ede had gelogen. Hij deed aangifte van meineed, waarna het Openbaar Ministerie een onderzoek instelde. De uitkomst daarvan is dat Uijlenbroek niet aantoonbaar heeft gelogen. Volgens het OM heeft de topambtenaar het memo nooit zelf ontvangen. “Uit onderzoek is gebleken dat het memo wel ter sprake is gekomen in overleggen waaraan hij deelnam en dat er in mails wel naar het memo is verwezen, maar niet onder de titel ‘Palmen’”, stelt het OM.

Aftreden kabinet-Rutte III

Uijlenbroek vertrok begin 2020 bij de Belastingdienst. Hij is inmiddels directeur van een bemiddelingsbureau voor de huisvesting van buitenlandse werknemers in Nederland.

Het toeslagenschandaal leidde tot het aftreden van het kabinet-Rutte III in januari 2022. Sinds de onthulling van het schandaal in 2017 hebben tienduizenden ouders zich gemeld als gedupeerde. Duizenden van hen weten nog altijd niet of zij in aanmerking komen voor een vergoeding van de schade die zij hebben geleden doordat uitbetaalde kinderopvangtoeslag door de Belastingdienst is teruggevorderd.

Lees ook:

Trage fiscus hoopte op soepele rechter in toeslagenschandaal

De Belastingdienst vroeg rechters soepel te oordelen over te late beslissingen in het toeslagenschandaal.