Supermarkten en restaurants slaan deze Kerst de handen ineen

Acht volle krantenpagina’s met kerstheerlijkheden op rij gooide Albert Heijn er deze week in de kranten tegenaan. Trouw-lezer Hendriks uit Nijmegen klaagde in een brief dat zo de betekenis van het kerstfeest ten grave is gedragen.

Maar nu door de lockdown van de horeca iedereen met Kerst wel thuis moet eten, zijn de supermarkten met hun luxe decemberproducten en brochures vol overdadige kerstrecepten juist populairder dan ooit. “Mensen willen luxe en gemak”, concludeert Koninklijke Horeca Nederland (KHN).

December 2020 lijkt de slotronde voor het gevecht tussen restaurants en supermarkten, waarbij de supers al eerder dit jaar met een recordomzet als winnaar uit de bus kwamen. In de horeca dreigen juist talloze faillissementen. December is steevast het hoogtepunt van de strijd om de duiten van de (te) veel etende consument. Met de tweede lockdown die begon op 15 oktober, leek het pleit geslecht.

Maar een echte chef is uitgekookt en verzint alternatieven. Bovendien is het zeker geen haat en nijd in de eetbranche. Overal ontstaan samenwerkingsverbanden tussen supermarkten en restaurants.

In Linschoten verkoopt restaurant De Burgemeester maaltijden in de Jumbo. In Alphen aan den Rijn staat restaurant Alfreds met ‘makkelijk en gezond voedsel’ in biologisch afbreekbare verpakkingen in supermarkt Hoogvliet. En in Hellevoetsluis staat Bij Marc als pizzashop in de Plus Trommel.

In Noord-Holland sloegen supermarkt Deen (80 winkels) en vier regionale restaurants de handen ineen. ‘Sterren koken met Deen’, klinkt de lokroep op een kerstreceptenboekje, samengesteld door de vier chefs. “Zo willen wij de restaurants ondersteunen”, zegt Geertje Meijer namens Deen. Zij heeft er bewondering voor hoe die omschakelden naar afhalen.

Gamba tempura met spicy mayo en truffelvinaigrette

Speciaal op haar verzoek heeft La Mère Anne, waar ze normaliter graag komt, gamba tempura met spicy mayo en truffelvinaigrette als doe-het-zelfrecept opgenomen: “Ja, dat kunt ook u maken”.

Doorgaans draaien supermarkten in december dertig procent omzet extra. ‘Deencember’ gaat voor het eerst tijdens de kerstdagen open. “Wij willen dat mensen veilig boodschappen kunnen doen.”

De vaste kersttoppers zijn gourmetvlees, grote stukken vlees zoals rosbief en rollades, stokbrood, kruidenboter, zure room, ijs, slagroom. Het is een vast lijstje. Supers verleiden de klanten door het jaar heen met bietenburgers, quorn en kaasschnitzels in de aanbieding. Maar met Kerst is het dus vlees als vanouds? “Vleesvervangers worden steeds belangrijker maar de afname verschilt erg per gebied en periode”, zegt Meijer.

Bij La Mère Anne in Oudendijk (NH) neemt Ria Sijtsema (73) autorijdend de telefoon op: “Ik werk al 60 jaar in de zaak en doe tegenwoordig logistiek en administratie.” Haar zoons Rick (52) en Toon (50) koken. Ooit de baas, blijft ze nu op de achtergrond in het familiebedrijf. “Net als de baas van Deen, die is ook 73, met kinderen in de zaak.”

Bij La Mère Anne waren, net als bij veel restaurants op niveau, de kerstmaaltijden maandag al volledig uitverkocht. Volgens KHN is het drukker omdat nu ook de hotels hun restaurants moesten sluiten. En veel mensen zijn het zelf koken beu. “Op drie kerstdagen maken wij in totaal 600 maaltijden”, zegt Sijtsema.

Goed verpakken in afbreekbaar plastic

Hoe krijg je zeetong, aardappelchips of hertenrugfilet warm en vers op je bord, als je eerst nog een half uur naar huis moet rijden? “Verpakking is heel belangrijk. Wij gebruiken bakjes van afbreekbaar plastic die in oven én magnetron kunnen. We onderzochten kartonnen doosjes maar die zijn bruin en we zijn er nog niet weg van.”

En hoe voorkomt een chef dat de klant thuis met een box van 80 euro (Bib Gourmand-menu voor twee personen) een uur in de keuken moet staan?

Sijtsema: “Het allerbelangrijkste is onze A4 met foto’s en bereidingswijze. Uitgebreid kokkerellen moet je niet willen. De gewilde champagnemousse is kant-en-klaar, alleen nog sinaasappelpartjes erbij doen. Op alle doosjes staat het nummer van voor- of hoofdgerecht. Wij horen dat het overzichtelijk is.”

Lees ook:

Toen uit eten gaan nog een luxe was

Honderd jaar na Parijs openden restaurants in Nederland hun deuren