Strafrechtelijk kan de GGD niet veel tegen oproepen Willem Engel

Voor medewerkers van de GGD’en is het vervelend, kan het zelfs intimiderend overkomen, maar foto’s maken als zij bezig zijn bij de prikbus is niet verboden. De aangifte tegen Willem Engel is dan ook ‘een losse flodder’, zegt advocaat strafrecht Joris van ‘t Hoff van VTH Advocatuur.

Donderdag deed de GGD Hollands Midden aangifte tegen Engel omdat hij op sociale media mensen oproept om foto’s en filmpjes te maken van GGD-medewerkers op vaccinatielocaties. Een oproep waar verschillende personen ook gehoor aan gaven. In het Zuid-Hollandse Lekkerkerk voelden medewerkers zich zelfs bedreigd omdat tegenstanders van vaccinatie van dichtbij hun camera’s op de GGD’ers richtte. Voor de GGD was toen de grens bereikt. De organisatie stapte naar de politie en deed aangifte wegens bedreiging.

Politie kan er niets mee

Maar daar kunnen politie, Openbaar Ministerie en rechter niets mee. Van bedreiging is pas sprake als een belager geweld dreigt te gebruiken, of met andere strafbare feiten schermt, legt Van ’t Hoff uit. “Alleen bedreiging met zware mishandeling of een misdrijf tegen het leven gericht is strafbaar gesteld in de wet.”

Fotograferen op de openbare weg valt daar niet onder, zegt Jip Stam. Hij is docent en onderzoeker aan de Universiteit Leiden en is gespecialiseerd in ‘uitingsdelicten’ als aanzetten tot haat. “Filmen en fotograferen op de openbare weg, ook van mensen zonder hun toestemming, is in principe toegestaan als onderdeel van de vrijheid van meningsuiting. De grens van dit recht ligt ten eerste bij het portretrecht, maar dan moet wel worden aangetoond dat de afgebeelde persoon een redelijk belang heeft om niet in de publiciteit te komen. Of dat belang in dit geval prevaleert boven de uitingsvrijheid is moeilijk te zeggen, maar in de regel wordt het bij mensen die een publieke functie uitoefenen minder snel aangenomen.”

Uitingen mogen de rechten van anderen niet aantasten

Engel kan een beroep doen op de vrijheid van meningsuiting zolang zijn uitingen de rechten van anderen niet aantasten. Daarvan is sprake als de Viruswaarheid-voorman zou oproepen anderen te bedreigen of stelselmatig lastig te vallen. Iets waar Engel in een bericht op Twitter juist afstand van neemt.

Toch is voor GGD-medewerkers al deze aandacht niet prettig, zegt de woordvoerder van koepelorganisatie GGD GHOR, Laetitia Gruwel. Op de vaccinatielocaties van de GGD’en lopen beveiligers rond. “Dat is al zo sinds het begin van de vaccinaties”, zegt Gruwel. “Als er onveilige situaties ontstaan, nemen wij contact op met de politie.” Dat gebeurde dus in Lekkerkerk, waar de politie tussenbeide kwam omdat medewerkers zich bedreigd voelden door camera’s die van korte afstand op hen werden gericht.

Eerder kregen sommige medewerkers al te maken met misstanden die veel verder gingen dan deze intimidaties. Eind juni riepen deelnemers van Telegram-groep De Bataafse Republiek op om te gaan ‘jagen’ op GGD-medewerkers en hen ‘op te ruimen’. In die berichten werden ook de namen van medewerkers genoemd. Anders dan de oproep van Engel zijn dat wel strafbare uitingen. “De zaak ligt nu bij de politie en Openbaar Ministerie, we hebben nog niet gehoord hoe het verder gaat”, zegt Gruwel.

Lees ook:

Wetenschapper, ‘sekteleider’ of ‘megamafklapper’: Wie is Willem Engel?

In een half jaar tijd veranderde hij van de Nederlandse koning van de Braziliaanse dans zouk tot ‘sekteleider’ van coronasceptisch Nederland of – in zijn eigen woorden – ‘de hofnar van de politiek?’ Hoe deed hij dat? Wie is Willem Engel?