Wilde tamme zwijnen
Schattige zwijntjes voeren op de Veluwe? Dat wordt hun dood
Nu het extra druk is op de Veluwe, groeit ook een zorgelijk fenomeen: toeristen die wilde zwijnen lokken met voer. Een campagne moet hun duidelijk maken dat dit de dood van het dier kan betekenen, door een auto of de kogel.
Schemer in de bossen rond Apeldoorn, in colonne trekken auto’s stapvoets over een doorgaande weg langs de bosrand. De voorste auto stopt. In de berm, slechts enkele meters van het asfalt, staat een wild zwijn. Vanuit zijn groene fourwheeldrive, de lichten gedempt, slaat Gijs van Aardenne iets verderop het tafereel met een verrekijker gade. “Deze mensen voeren zelf niet, maar je ziet hoe dicht het zwijn langs de auto loopt. Dat is omdat veel toeristen de zwijnen met voer naar de auto lokken, de zwijnen denken nu dus dat ze voer krijgen.”
Van Aardenne is landelijk voorzitter van de Stichting Wildaanrijdingen Nederland, die aanrijdingen afhandelt en gewond wild opspoort. Hij weet welke gevolgen het lokken van wild naar auto’s voor gevolgen kan hebben. “Een zwijn hoort het bos in te vluchten, maar hier lopen ze rustig door de berm. Ze associëren ook het geluid van auto’s met voedsel. Dus als hier ’s avonds laat een auto met 80 kilometer per uur langskomt, komen de zwijnen juist naar de weg en dan gaat het regelmatig fout. Een volwassen man kan wel 140 kilo wegen, je snapt wel wat voor klap dat geeft. Dat is dit jaar al zo’n 300 keer gebeurd. Daarom worden zwijnen die bij wegen rondhangen vaak preventief geschoten.”
Reden voor de stichting om steun te geven aan een nieuwe bewustwordingscampagne, geïnitieerd door een bewoonster van de Veluwe en uitgewerkt door Veluweop1, een samenwerkingsverband van natuurbeheerorganisaties, overheden en recreatieondernemers.
Totaal onnatuurlijk
Van Aardenne rijdt verder en draait een zandpad op dat bekendstaat als wildspotplek. Dit soort plekken worden ook gepromoot door campings, weet Van Aardenne. “En ook het lokken met voer. Op zich ook niet gek, want mensen komen juist hierheen om wild te zien. Campings willen hun mensen die beleving ook bieden. Dus begrijpen doe ik het wel. Het is dan ook een illusie om te denken dat het helemaal stopt, maar ik hoop dat er toch wat meer bewustwording komt over wat de gevolgen zijn.”
Waarom het een populaire plek is, wordt snel duidelijk. Een zeug met een big staat enkele meters naast het pad te wroeten. Als de auto stilstaat, kijken moeder en big lange tijd naar de auto. “Totaal onnatuurlijk gedrag”, verzucht Van Aardenne. Bij het uitblijven van toegeworpen boterhammen sjokken de zwijnen langzaam weg.
Verderop is het een drukte van belang bij een klein afgelegen parkeerterreintje. Na zonsondergang is de toegang verboden, maar auto’s met gezinnen rijden af en aan. “Hier werd het voeren door natuurbeheerders lang gedoogd, je hebt het liever op deze plek dan verspreid langs de wegen. Maar op een gegeven moment liep het echt uit de hand. Ik zag een keer tientallen mensen met hele zakken brood, met wel dertig zwijnen ertussen. Er waren zelfs ouders die hun dochtertje een zwijn vanuit de hand lieten voeren, echt gevaarlijk. Maar als je er iets van zegt, krijg je nog een grote bek ook.”
Hugh Jansman, ecoloog bij Wageningen UR die onder andere onderzoek doet naar wild op de Veluwe, kent het probleem en ziet dit steeds vaker. “Je ziet het in het algemeen dat mensen steeds verder gaan om een mooi plaatje te maken of om wilde dieren goed te kunnen zien. Zo verliezen dieren hun natuurlijke schuwheid en komen juist op mensen af. En als er dan iemand een duw van een hooglander krijgt of een hoektand van een zwijn tegen het been, dan is het dier de dupe. Onze overheid heeft namelijk de neiging om de natuur te straffen in plaats van de verstorende mensen tot de orde te roepen”, aldus Jansman.
De kogel
En die ‘straf’ bestaat vaak uit de kogel, een lot dat een groot deel van de zwijnen op de Veluwe eigenlijk toch al treft, aangezien dit jaar 6000 van 7500 worden geschoten. Maar juist mensen die tegen afschot zijn, zouden niet moeten voeren, vindt Jansman. “Verkeersveiligheid is juist een argument van jagers om de populatie klein te houden, dus als je eraan bijdraagt dat dieren bij de weg komen, draag je bij aan de jacht.”
Jansman, die ook onderzoek doet naar de wolf in Nederland, is bang dat dit probleem niet tot zwijnen beperkt blijft. “Mijn grootste angst is dat mensen dit ook bij jonge wolven gaan doen. Als die mensen gaan associëren met voedsel, hebben we wel een probleem.”
Lees ook:
Let op, overstekende reeën
Tienduizend aanrijdingen met reeën per jaar is veel te veel, vinden dier- en natuurbeschermingsorganisaties. Ze zoeken naar diervriendelijke oplossingen. Het jachtgeweer is de laatste optie.
Nederlandse roadkill op ons bord, waarom niet eigenlijk?
Het wemelt van de wilde zwijnen, herten en reeën in de Nederlandse bossen. Hoe meer wild, hoe meer wildaanrijdingen. Boswachter Ger Verwoerd beoordeelt of doodgereden dieren geschikt zijn voor consumptie. Want waarom zouden we dit vlees niet eten?
