Rutte sluit nu ook deals met de SP

Premier Mark Rutte kan opnieuw een opmerkelijk verbond toevoegen aan de lijst van partijen die zijn kabinetten aan meerderheden hielpen. Met enkele toezeggingen overtuigde minister Carola Schouten van landbouw de SP, 50Plus en SGP om voor haar stikstofwet te stemmen. In de Tweede en Eerste Kamer heeft de coalitie geen meerderheid meer.

Voor de SP, die een strenger natuurbeleid wil, kwam er een extra tussendoel: in 2035 moet de stikstofuitstoot gehalveerd zijn. Met de legalisering van boeren die geen vergunning meer hebben voor uitstoot sinds het vorige stikstofbeleid sneuvelde, ging een wens van de SGP in vervulling. En de SP is óók blij met 20 miljoen euro voor de bouw van zorgbuurthuizen, goed voor de woningbouw.

Vooral de steun van de SP is opmerkelijk. Het is voor het eerst dat de socialisten een akkoord sluiten met een kabinet onder leiding van VVD-premier Rutte. Dat doet de partij niet omdat ze de stikstofwet van Schouten zo goed vindt, zegt Kamerlid Frank Futselaar tijdens het stikstofdebat in de Tweede Kamer. “Dit is een compromis, daar moeten we eerlijk over zijn. Niemand is ooit verliefd geworden op een compromis. Maar met alle problemen die op ons afkomen, is niets doen geen optie.” De SP vindt dat er een akkoord gesloten móét worden. Anders strandt de wet en moet een volgend kabinet zich opnieuw over de stikstofcrisis buigen. Futselaar: “Dan gebeurt er negen maanden lang niets. Dat vind ik een angstaanjagend beeld.”

Terug bij af

De andere linkse partijen zijn een bondgenoot in hun afkeer van het kabinetsbeleid kwijt, en laten Futselaar dat weten ook. Die voelt het al aankomen, als hij zijn termijn begint met de opmerking: “Ik begrijp dat ik inmiddels ook tot het lijstje van vijanden van mevrouw Ouwehand behoor”.

Esther Ouwehand (Partij voor de Dieren) verwijt de SP dat de partij instemt met een pakket wat volgens haar óók geen stand zal houden bij de rechter. Zij denkt dat de overheid over drie jaar weer terug bij af is, als ook dit stikstofbeleid de prullenbak in kan.

Volgens PvdA-Kamerlid William Moorlag heeft zijn SP-collega niet het onderste uit de kan gehaald. De PvdA’er verwijst naar de stikstofcommissie van Johan Remkes, die voor het kabinet uitzocht wat wenselijk en haalbaar is. Remkes pleitte voor een halvering van de stikstofuitstoot in 2030. Moorlag: “Waarom laat Futselaar zich links inhalen door de commissie-Remkes?”

Extra zure druiven

De druiven zijn extra zuur voor GroenLinks. Kamerlid Laura Bromet presenteerde vanochtend haar initiatiefwet om de stikstof in de natuur terug te brengen. Zij hoopte dat die wet, met een halvering van de uitstoot in 2030, zou helpen om tot een compromis te komen met het kabinet. Maar als het debat over haar wet begint, is die al achterhaald, omdat Schouten de avond daarvoor een akkoord gesloten heeft.

Uiteindelijk haalt Bromet alleen de steun binnen van PvdA en Partij voor de Dieren. De coalitie complimenteert haar met haar harde werk, maar is unaniem kritisch. CDA’er Jaco Geurts wijst erop dat de GL-wet minder concrete plannen bevat dan die van Schouten. VVD’er Mark Harbers vindt het niks dat Bromet auto’s wil weren uit nieuwbouwwijken. D66-Kamerlid Tjeerd de Groot twijfelt of de ontheffing voor de bouw die GL voorstelt, wel zal standhouden bij de rechter.

Het leidt tot chagrijn bij Bromet, die het gevoel heeft dat alles achter haar rug om gebeurt. Zo verwijt zij partijen die het vorige, gesneuvelde stikstofbeleid steunden dat zij niet erkennen dat zij “een ongelofelijke puinhoop hebben veroorzaakt hier in Nederland”.

‘Aanvallend en niet verbindend’

Het is niet voor het eerst dat de coalitie liever andere plannen maakt dan samen te werken met GroenLinks. Eerder dacht partijleider Jesse Klaver dat zijn CO₂-belasting overgenomen zou worden, toen een ‘bonus-malusregeling’ van het kabinet ondoenbaar bleek. Het kabinet lanceerde echter snel een alternatief plan. Daarmee lijkt de weerzin die ontstond toen Klaver wegliep bij de kabinetsformatie nog altijd aanwezig bij de coalitiepartijen. CDA’er Geurts wrijft Bromet haar positie aan de zijlijn nog eens in als hij haar betoog ‘aanvallend en niet verbindend’ noemt: “Als u mijn fractie wil overtuigen om voor deze wet te gaan stemmen, dan moet dat wel op een andere toon”.

Lees ook:

Milieuactivist Johan Vollenbroek laat niets heel van het nieuwe stikstofakkoord: ‘Dit is een farce’

Minister Schouten sloot een akkoord met de oppositie over haar stikstofwet. Milieuorganisatie Mob noemt het een ‘farce’.