Rookruimtes zijn binnenkort waarschijnlijk taboe, en dan komt ook het balkon van de buurman in zicht

De roker verandert in opgejaagd wild. De eerste supermarkten hebben hun rookwaar al onzichtbaar opgesteld, vijftien Lidl-filialen zijn tabaksvrij. Een pakje sigaretten wordt volgend jaar een euro duurder en kost in 2023 een tientje. E-sigaretten zijn vanaf ­januari net zo verboden als de tabaksvariant.

Wat staat er nog op de wensenlijst van anti-rookclub Clean Air Nederland? “Met stip op één staan talloze klachten over ­rokende buren”, zegt Tom Voeten van Can. Roken binnen ‘mag’ ook in de meeste woningen niet meer, vanwege kinderen of om stank in de gordijnen te voorkomen. Dus paffen ­hele volksstammen nu in de tuin of op het balkon. “Lastig om aan te pakken”, aldus Voeten. “In de afweging privacy versus overlast, wordt het criterium hinder juridisch steeds ­serieuzer ­genomen.” Can wil in overleg met woningbouwverenigingen en het ministerie delen van nieuwbouw reserveren voor niet-rokers. “De bouw van zo’n project is nu begonnen in Leiden en Amsterdam.” Is dat eenmaal de praktijk, dan komt een rechtszaak over rookoverlast van de buren in zicht.

Ziektes door roken vormen met 2,4 miljard euro per jaar bijna 10 procent van de ziektelast in Nederland. Toch schiet preventie op sommige punten nog niet op. Neem de rookvrije terrassen. Terwijl Spaans Catalonië een rookverbod op terrassen (en in voetbalstadions) gaat invoeren, komt Nederland niet verder dan een ruime honderd terrassen, op een totaal van 55.000 horeca gelegenheden. Can komt binnenkort met een klachtenkaartje dat een klant kan inleveren bij de ondernemer om zo meer druk uit te oefenen.

Ander nieuws: eind september doet de Hoge Raad uitspraak in een zaak die Can in 2016 begon over rookruimtes in de horeca. Voeten: “Zeer waarschijnlijk worden die op 27 september per direct verboden”. Drie jaar eerder dan afgesproken in het Nationale Preventieakkoord. “En we hebben staatssecretaris Paul Blokhuis van volksgezondheid ­gevraagd om het verbod op rookruimtes in overheidsgebouwen naar voren te halen. Het bedrijfsleven hoeft daaraan pas in 2023 te voldoen.

De jeugd is het zwaartepunt in het overheidsplan voor een rookvrije ­generatie in 2040. Voeten constateert dat kinderen niet meer met roken beginnen op het schoolplein, maar bij het uitgaan. Elke dag 75 jongeren, honderden per week. “Daarom moeten we de aandacht van rookvrije terrassen uitbreiden naar uitgaansgebieden en festivals.”

Er is hulp voor de opgejaagde roker. Althans voor wie nog een poging wil wagen: elk basispakket van de zorgverzekering vergoedt vanaf 1 januari een afkicktraject.

Lees ook:

Vergeet de marketingverhaaltjes: er zit veel meer teer en nicotine in sigaretten

Het RIVM analyseerde 100 merken sigaretten die in Nederland op de markt zijn volgens een strenge Canadese methode. De teer- en nicotinewaarden zijn veel hoger dan uit de EU-meetmethode blijkt.