Rechtszaak
Richard de Mos wilde alles regelen voor zijn kiezers. Maar wat regelde hij precies?
Richard de Mos, de populairste politicus van Den Haag, komt vandaag voor de rechter als verdachte in een grote corruptiezaak. De kwestie heeft de politiek in deze stad jarenlang verlamd.
Nadat Richard de Mos in de zomer van 2020 door het Openbaar Ministerie werd beschuldigd van lidmaatschap van twee criminele organisaties, riep hij onthutst uit: “Ik ben in mijn leven alleen lid geweest van de bibliotheek, de voetbalclub en de Donald Duck!”
De Mos, al jarenlang de populairste politicus van de stad Den Haag, zit zelden verlegen om fraaie oneliners, maar de strafzaak die nu al meer dan drie jaar boven zijn hoofd hangt, heeft hem zichtbaar van zijn stuk gebracht.
Op dinsdag 1 oktober 2019 viel de Rijksrecherche zijn woning binnen en haalde tegelijkertijd de kantoren van zijn politieke partij Hart voor Den Haag in het stadhuis leeg. De Mos was destijds wethouder. De verdenking luidde: ambtelijke corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Later kwam daar het lidmaatschap van criminele organisaties bij. Het nieuws sloeg in als een bom en leidde vrijwel direct tot de val van het stadsbestuur.
1200 dagen onderzoek
Vandaag begint de inhoudelijke behandeling van de zaak, na ongeveer 1200 dagen onderzoek door politie en justitie. In totaal staan acht verdachten terecht: naast De Mos gaat het om oud-wethouder Rachid Guernaoui, een raadslid van de partij en enkele horeca- en vastgoedondernemers. De politici en zakenmannen zouden op frauduleuze wijze hebben samengespannen, waarbij het vermoeden bestaat dat de leden van Hart voor Den Haag in ruil voor financiële donaties de ondernemers hebben bevoordeeld.
Het belooft een boeiende strafzaak te worden, waarin het Openbaar Ministerie verspreid over minimaal tien dagen zal proberen te bewijzen dat met name Richard de Mos als wethouder zijn boekje ver te buiten is gegaan. Zo zou hij de eigenaar van een zalencentrum in de stad, tevens groot donateur van de partij en verdachte in deze zaak, op illegale wijze aan een nachtvergunning hebben geholpen. De vastgoedondernemers, ook donateurs en verdacht, kregen volgens het OM vertrouwelijke informatie over bouwprojecten toegespeeld.
De Mos heeft herhaaldelijk uitgehaald naar Justitie, dat volgens hem bezig is aan een politiek proces, gevoed door zijn ‘tegenstanders’ uit het stadhuis en zogenaamd partijdige journalisten. Zijn verweer: “Waarom mag ik niet opkomen voor burgers en bedrijven die worden platgewalst door de gemeentelijke regeltjesbulldozer?”
In de strafzaak zal de ombudspolitiek, waar Hart voor Den Haag haar succes aan te danken heeft, centraal staan. Zijn advocaat Peter Plasman verwoordt de werkwijze van De Mos als volgt: “Poten in de klei, handen uit de mouwen, knokken voor zijn kiezers.” Wie vraagt om hulp, krijgt hulp. Wil iemand een bankje in het park, een zebrapad in de wijk, een terras voor een café? Hart voor Den Haag komt in actie. De Mos zegt zelf: “Futiele problemen bestaan niet.”
Cliëntelisme
Maar een nachtvergunning regelen voor een bevriende donateur is wat anders dan het oplossen van een ‘futiel probleem’. Het OM zal er alles aan doen om te bewijzen dat de sympathiek klinkende ombudspolitiek in de praktijk overging in cliëntelisme. ‘Voor wat hoort wat’. De Mos zegt dat hij zelf nooit beter is geworden van de donaties. Dat hij altijd transparant is geweest over zijn daden als wethouder en dat lokale partijen nu eenmaal afhankelijk zijn van giften, in tegenstelling tot de landelijke concurrenten die subsidie van de overheid krijgen.
De officier van justitie zal tijdens de zittingen ook helder moeten maken waarom het onderzoek bijna 3,5 jaar moest duren, wetende dat deze strafzaak de lokale politiek al die tijd heeft verlamd. Zo won De Mos de raadsverkiezingen van vorig jaar, maar konden andere partijleiders hem eenvoudig richting de oppositie duwen, verwijzend naar de ernstige verdenkingen.
Burgemeester Jan van Zanen wond zich aan de vooravond van die verkiezingen op over het langdurige onderzoek. “Ik vind het heel vervelend, to put it mildly, dat we nog steeds niet weten waar we aan toe zijn. Tegen de top van het Openbaar Ministerie heb ik gezegd: maak haast.”
Maar het OM heeft zich niet laten opjagen. Immers: deze mediagevoelige corruptiezaak raakt het functioneren van de rechtsstaat en dat vraagt, aldus Justitie, om grote zorgvuldigheid.
Lees ook:
Richard de Mos gaat niet meebesturen in Den Haag, ondanks verkiezingswinst
Grote winnaar Richard de Mos zal in Den Haag niet gaan regeren. De informateurs in de hofstad concluderen dat er niet genoeg partijen zijn die met Groep De Mos/Hart voor Den Haag willen samenwerken.
