Politie treedt harder op na grimmige boerenacties: ‘We zijn bezig met opsporing en vervolging’

Voor premier Mark Rutte was dinsdag na de grimmige acties van de boeren de grens bereikt. Dat geldt ook voor de politie, die zich meer gaat bezighouden met opsporing, zegt politiechef Willem Woelders. Hij is het niet eens met het verwijt dat de politie te slap reageert op de boerenprotesten.

“Tegen strafbare feiten als met trekkers rijden op snelwegen, blokkeren, de openbare orde verstoren en bedreigen zullen wij altijd optreden”, zegt hij. “Maar als je ter plaatse komt, moet je bepalen wat het meest passend en mogelijk is. Als je meerdere trekkers van de weg wilt halen, heb je zwaar materiaal nodig. Het kost uren om dat op de juiste plek te krijgen. Al die tijd blijf je overlast houden. In zo’n geval kan praten effectiever zijn om de overlast te beperken. Dan kun je achteraf alsnog handhaven. Er zijn dan ook diverse mensen opgepakt en we hebben trekkers in beslag genomen.”

Demonstranten die aanwezig waren bij coronaprotesten of klimaatactivisten fronsen de wenkbrauwen bij het zien van pratende agenten. Zij herinneren zich hardere optredens. Begrijpt u die verbazing?

“Ja, ik snap die kritiek, maar bij de coronademonstraties bijvoorbeeld stonden tweehonderd man met stenen tegenover agenten. Dan moet je maximaal optreden. Dat leidde niet tot tweehonderd aanhoudingen, daar hebben we de mogelijkheden niet voor. Er speelt bij de boerenprotesten nog iets. De demonstraties tegen corona vonden plaats op één plek, de acties van de boeren zijn breed verspreid over Nederland. Vooraf hebben we nauwelijks tot geen informatie waar de acties plaatsvinden en het duurt soms een paar uur voordat we met voldoende mensen ter plekke zijn. Daardoor zijn we soms beperkt in onze mogelijkheden.”

Dinsdagavond trokken boeren opnieuw naar de woning van minister Van der Wal. Waren jullie daarvan niet op de hoogte?

“Nee, als we dat hadden geweten, hadden we anders gereageerd. We waren er wel, maar met een beperkt aantal mensen.

Collega’s ter plaatse hebben een inschatting gemaakt. Wat is het gevaar voor het gezin van de minister, hoe kunnen we optreden, hebben we voldoende mensen en middelen? Dan kan het voorkomen dat je even een stap terugzet, om later met meer collega’s terug te keren. In het uiterste geval kun je naar een vuurwapen grijpen, als het gezin, de buren of collega’s fysiek risico lopen. Daar zit mijn zorg. Daarom, boeren, gebruik je verstand. Dit soort acties schaadt jullie belangen.”

Sinds dinsdag is er wel iets veranderd, lijkt het. De acties zijn ronduit grimmig. Gaan jullie nu anders optreden?

“We zullen optreden en gesprekken voeren als het nodig is, zoals we al deden. Wat nieuw is, is dat sommige boeren gisteren echt strafbare feiten hebben gepleegd. Bij minister Van der Wal, in Stroe, waar politiebusjes zijn aangevallen en op de A50, waar hooibalen in brand zijn gestoken. Dat zijn zware misdrijven. We zijn druk bezig om met camerabeelden en andere informatie verdachten te traceren om hen aan te houden en voor te geleiden bij de officier van justitie. We verbreden ons ook naar andere zaken. Als je mest stort op straat, zijn daar opruimkosten aan verbonden. Die willen we verhalen op de verdachten. Ook kijken we met verzekeringsmaatschappijen, die trekkers verzekeren waarmee dit soort strafbare feiten worden gepleegd, of er maatregelen genomen kunnen worden. De aard van de strafbare feiten is nu zodanig dat we volop bezig zijn met opsporing en vervolging. We hebben vandaag tien verdachten aangehouden in Oost-Nederland.”

Defensie houdt ook materieel achter de hand. Krijgen we straks het leger in de straat?

“Dat is zo in elke openbare-ordekwestie. Er zitten liaisons (verbindingsofficieren, red.) in de crisisstaf die lijntjes hebben naar defensie en wij werken samen met de koninklijke marechaussee, dat is ook defensie. U doelt waarschijnlijk op zwaardere middelen van defensie. Het inzetten van mensen is niet aan de orde, want zij zijn niet opgeleid om in tijden van vrede in een land op te treden. Materieel is wel beschikbaar. Dat is vorige week woensdag in Den Haag ook ingezet. Het ging om een aantal voertuigen. Het is aan de lokale driehoek om te beslissen of je defensie in je gebied wilt hebben.”

Lees ook:

Provincies terughoudend met ingrijpen om de stikstofcrisis te bezweren

Het kabinet krijgt te maken met weigerachtige provincies bij het oplossen van de stikstofcrisis.