Patiëntenfederatie: medische gegevens moeten altijd beschikbaar zijn voor zorgverleners

Veel mensen gaan er ten onrechte vanuit dat hun medische gegevens automatisch kunnen worden ingezien door zorgverleners, bijvoorbeeld op de spoedeisende hulp of bij de huisartsenpost. Dat blijkt uit een onderzoek van Patiëntenfederatie Nederland onder leden van het eigen Zorgpanel. De federatie vreest dat mensen hierdoor een vals gevoel van veiligheid hebben en risico lopen bij een eventuele behandeling.

Daarom pleit Patiëntenfederatie Nederland ervoor dat medische gegevens automatisch beschikbaar moeten zijn voor zorgverleners. Nu moeten mensen eerst toestemming geven voordat data gedeeld mogen worden tussen bijvoorbeeld de huisarts en iemand in het ziekenhuis. De federatie wil dat omdraaien: gegevens moeten in de basis beschikbaar zijn, tenzij iemand expliciet géén toestemming geeft voor het delen van medische informatie.

Als de nood hoog is

Ongeveer acht miljoen Nederlanders hebben al toestemming gegeven voor het delen van hun medisch dossier. De andere miljoenen Nederlanders hebben misschien geen bezwaar tegen het delen van gegevens als de nood hoog is, maar staan wel zo te boek. “Wij vinden het belangrijk dat medische gegevens altijd beschikbaar zijn voor zorgverleners. Wie dat echt niet wil, kan dat aangeven”, zegt directeur van de federatie Dianda Veldman.

Dinsdag wordt in de Tweede Kamer de nieuwe wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg behandeld. Het doel van deze wet is dat alle zorgverleners worden verplicht om uitwisseling van medische gegevens elektronisch mogelijk te maken. Nu gebeurt die data-uitwisseling ook nog per brief of usb-stick, een ouderwetse manier van werken, vindt de demissionaire regering. Elektronische uitwisseling moet vermijdbare fouten voorkomen en de zorgverlener meer tijd geven voor de patiënt.

Patiëntenfederatie Nederland neemt met haar oproep een voorschot op de discussie in de Kamer. Uit het onderzoek onder ruim achtduizend leden van het Zorgpanel van de federatie blijkt namelijk dat één op de drie deelnemers denkt dat een verpleegkundige op de spoedeisende hulp altijd toegang heeft tot medische gegevens van de huisarts, terwijl dat vaak niet zo is.

Kwetsbare mensen lopen hoger risico

Van de deelnemers aan het onderzoek vindt 92 procent het belangrijk dat medische gegevens uitgewisseld kunnen worden door zorgverleners met wie zij te maken krijgen. Van de deelnemers vindt 50 procent het prima als medische gegevens automatisch worden gedeeld, zonder expliciete toestemming. 45 procent heeft liever dat het blijft zoals het nu is.

In het Zorgpanel zitten voornamelijk mensen met een chronische aandoening die kennis hebben van hoe de zorg werkt. Zij zijn relatief hoogopgeleid en digitaal vaardig, aldus Patiëntenfederatie Nederland. Kwetsbare mensen die minder zelfredzaam of digitaal vaardig zijn lopen nu een hoger risico als zij geen toestemming hebben kunnen geven, aldus de federatie. Om juist die groep te beschermen wil de federatie dat medische gegevensuitwisseling wordt geautomatiseerd.

Lees ook:

Steeds meer patiënten per verpleegkundige: de druk neemt toe in het UMC in Maastricht

De groeiende instroom van coronapatiënten betekent dat ziekenhuizen steeds meer moeten beknibbelen op de zorg. In het uiterste geval moeten familieleden gaan helpen met het verzorgen van patiënten, vertelt Esther Peters van het Maastricht UMC+.