Pas nu het Spookslot uit de Efteling verdwijnt, krijgt nostalgie de overhand

Ze hebben het onderschat. Niet een beetje, maar faliekant. Op de dag dat de Efteling een boek uitbrengt over de historie van het spookslot, moeten twee rijtjes hekken de boel in goede banen leiden. Zo had de leiding van het pretpark het tenminste bedacht. Maar waar de hekken beginnen, komen twee enorme rijen mensen bij elkaar. Een file van 150 meter aan de ene kant, vanaf Symbolica waarschijnlijk nog langer. Het ritsen verloopt chaotisch, want aan beide zijden vinden mensen dat ze in de in de enige juiste rij staan. Ze mopperen, Eftelingmedewerkers raken nerveus en vangen iemand op die onwel raakt. Om de meute kalm te houden, roepen ze extra beveiligers op.

Petities en brieven naar de directie

Het is een stormloop zoals Van Dale het bedoeld heeft. De 2500 gedrukte boeken gaan er binnen enkele uren doorheen. Het frappante van dit alles: het Spookslot zelf trekt bij lange na niet zulke aantallen. Als er dertig man naar binnen gaat voor de show van tien minuten, is het veel. Zo gaat het al jaren en het is een van de redenen dat de attractie verdwijnt. Bezoekers gaan makkelijk een uur in de rij staan voor een achtbaan. Het Spookslot waar ze zo naar binnen kunnen, laten ze links liggen.

Toch waren fans in rep en roer toen het pretpark aankondigde de eerste attractie buiten het sprookjesbos te gaan vervangen door een modernere griezelattractie. Er kwamen petities, een erfgoedvereniging vond dat het hoofdgebouw moest worden behouden. Theo van de Donk (76) stuurde een handgeschreven brief naar directeur Fons Jurgens. “Ik was heel boos”, zegt hij met een boek in zijn hand. “Het Spookslot is zo simpel gemaakt en toch sta ik elke keer met open mond te kijken. Al heeft de mate van protest mij ook verbaasd.”

Tatoeages van de Eftelingattracties

Bij het verkooppunt rekenen de meeste fans 96 euro af, voor het maximaal toegestane aantal van drie boeken en drie speldjes. Wie met een tasje verder het park in kan, is een gelukkige. Zoals Michel de Valk. De vraag hoe dol hij is op de Efteling, is een overbodige. Als één plaatje soms meer zegt dan honderd woorden, hoe duidelijk moeten twintig – of dertig – tatoeages dan wel zijn? De Vliegende Hollander, Fata Morgana, Gondoletta, de Baron: hij draagt ze allemaal mee. De python in de nek, Langnek op de rug, Pardoes op de enkel, de reus op de kuit. Maar hé, waar is het Spookslot dan gebleven? De Valk trekt een spijtig gezicht. Met één lichaam moet je nu eenmaal keuzes maken. Maar dat hij om zeven uur uit Ravenstein is vertrokken voor een boek zegt toch genoeg over zijn liefde voor deze attractie? “Ik ga er zo even afscheid van nemen.”

Als bij de communicatieafdeling is doorgedrongen dat 2500 boeken misschien toch te weinig is, wordt gauw besloten tot een herdruk. Medewerkers gaan langs de wachtenden met een QR-code die naar de bestelsite leidt. Wachttijd voor de tweede druk: zes tot acht weken. In de rij verslikt de een na de ander zich. Dat is op zijn vroegst half oktober. Dan blijven ze liever een paar uur wachten.

De stille, mysterieuze sfeer

Remco en Dianne van den Dungen hebben van de 44-jarige historie ongeveer tweederde meegemaakt. Het afscheid van het Spookslot doet ook hen pijn. Ieder heeft zijn eigen reden om de attractie te waarderen, zo blijkt. Remco: “Door het Spookslot ben ik klassieke muziek gaan waarderen. De attractie is stil, mysterieus. De sfeer zit hem in de afwezigheid van dingen. De show was oud, maar ik vind het besluit wel jammer.”

Theo van de Donk, bij hoge uitzondering tijdens de vakantieperiode in het park, betreedt voor de laatste keer het slot. Zoals altijd gaat hij beneden staan. Bij het vierde raam, recht tegenover de poort waarachter de zwevende monniken straks verdwijnen. Nog één keer is er het luiden van de klokken, nog één keer zijn daar de dansende grafstenen, nog één keer klinken de tonen van de Danse Macabre. Seconde voor seconde weet Van de Donk wat er gaat gebeuren, maar hij kijkt net zo geboeid als na de opening in 1978. Bij het verlaten vertoont de Eindhovenaar een spoortje emotie. “Mooi, hè”, zegt hij zacht.

Lees ook:

Ooit had de Efteling het grootste Spookslot van Europa

Paul van der Steen blikt terug.