Overlast
Overlastgevende asielzoekers gaan op Utrecht CS georganiseerd te werk
De één leidt het winkelpersoneel af, de ander stopt gauw kledingstukken in zijn tas. Het zijn vooral georganiseerde groepen van ongeregistreerde asielzoekers die rond Utrecht Centraal voor overlast zorgen, blijkt uit onderzoek. De onruststokers zijn streetwise en moeilijk in de kraag te vatten.
Verdwenen portemonnees, tassen vol gestolen kleding en vrouwen die worden nageroepen. Telkens is het raak rond het zogeheten ‘Bollendak’. In de eerste tien maanden van vorig jaar turfde de politie 1700 incidenten bij het drukbezochte plein tussen Utrecht Centraal en winkelcentrum Hoog Catharijne, zo toont onderzoek van Bureau Beke, een hoger aantal dan in heel 2021. Opvallend: het gros van de onruststokers blijkt ongeregistreerd asielzoeker te zijn, die georganiseerd en in groepen hun slag slaan.
“Lokale dak- en thuislozen, Utrechtse jeugd en Oost-Europeanen zijn verantwoordelijk voor zo’n 40 procent van de problematiek”, zegt criminoloog Henk Ferwerda. “De overige zestig procent van de overlast wordt veroorzaakt door vreemdelingen van buiten de EU. Een precies profiel van die groep is lastig te schetsen, ze hebben vrijwel nooit identificerende documenten op zak. Maar de indruk van lokale handhavers is dat het een groeiend aantal jonge mannen betreft, veelal uit Arabische landen als Marokko, die om allerlei redenen geen asielprocedure zijn gestart, en in Europa een beter leven hopen te vinden.”
De asielzoekers zijn streetwise
Iedere dag spreken zo’n zestig overlastgevende vreemdelingen af bij het station, ontdekte Ferwerda. “Ze arriveren vanuit allerlei plekken in Nederland, waar ze slapen in opvanglocaties, op straat of in een huis dat ze delen met andere mannen.” Het Bollendak is een interessante plek, zowel om elkaar te ontmoeten als om winkeldiefstal te plegen. “Zo is het centraal gelegen, droog en druk met publiek. Er is voortdurend reuring, je kunt zo wegglippen in de massa.”
Van die omstandigheden zijn de onruststokers zich bewust. Samen slaan ze toe: de één leidt winkelpersoneel of een treinreiziger af, de ander pleegt een strafbaar feit. Met tassen vol gestolen kleding glippen de dieven over de poortjes van de NS. De buit, goederen die ze gemakkelijk kunnen verkopen of ruilen tegen verdovende middelen, verdelen ze nadien onderling.
“Soms kennen deze ongeregistreerde asielzoekers elkaar uit het land van herkomst, vermoeden we, soms via via. Vaststaat dat ze in WhatsAppgroepen met elkaar communiceren. Met hun mobieltjes waarschuwen ze anderen bijvoorbeeld gauw als de politie eraan komt, en adviseren ze elkaar om identiteitskaarten thuis te laten en bij een aanhouding te zeggen dat je minderjarig en Algerijns bent. Zo kan de politie niet veel, en is de kans op uitzetting minimaal.”
De overlastgevende vreemdelingen geven alle asielzoekers een slechte naam
Het terugdringen van de overlast is ingewikkeld. Utrecht zette vorig jaar extra agenten en handhavers in, en de mogelijkheid om verblijfsverboden op te kunnen leggen. “Een van de problemen is dat vrijwel alle overlastgevende vreemdelingen onbekende en steeds wisselende gezichten zijn voor de politie, het gaat om een internationaal netwerk, een mobiele groep, die naar een buurland of andere stad trekt als het de leden te heet onder de voeten wordt. Het is dweilen met de kraan open: krijgt iemand een gebiedsverbod, dan rolt de volgende dag een nieuwe asielzoeker zakken op het plein. De doorstroom is enorm.”
Alleen handhaven heeft geen zin, Ferwerda en zijn collega Marjolein Nillessen komen in hun analyse met oplossingen voor de langere termijn. “Deze situatie is onhoudbaar. Het is ongelooflijk belangrijk dat wij als Nederland asiel bieden aan mensen die hun thuisland zijn ontvlucht om het vege lijf te redden. Ons onderzoek toont nu dat er ook overlastgevende groepen asielzoekers zijn die misbruik maken van het systeem. Daarmee geven zij het hele vreemdelingenbeleid een negatief imago, iets waarvan mensen die wél terecht een beroep doen op de asielprocedure de zure vruchten plukken.”
Lees ook:
Fixeren op veiligelanders is vaak holle retoriek
Een week lang deed Johan van Heerde verslag van de opvangcrisis vanuit standplaats Ter Apel. Vandaag deel 5 en slot: de problemen worden vaak teruggevoerd tot de veiligelanders. Dat is makkelijk praten.
In Budel snappen ze wel waarom de versoberde opvang van ‘veiligelanders’ stopt
De versoberde opvang van asielzoekers uit veilige landen stopt. Gemeenten willen er niet aan. In Budel, een van de plaatsen waar een proefproject draaide, begrijpen ze dat wel.
