Oordopjes tegen harde muziek vliegen over de toonbank: ‘Geen taboe meer’

Af en toe bezoekt Emile de Kleine (51) een concert en hij verbaast zich telkens weer. Dat het geluid uit de speakers zo hard klinkt, vindt hij ‘dikke onzin’. “Bizar dat mensen oordopjes in moeten doen om naar muziek te luisteren”, zegt de klinisch fysicus-audioloog van het UMC Groningen. “Wat is het probleem om de volumeknop een beetje terug te draaien?”

Meer jongeren lijken zich bewust van de schadelijke gevolgen van te harde muziek. Audiciens zien een forse toename van de vraag naar gehoorbescherming onder jonge mensen in de leeftijd 20-35 jaar, sinds het einde van de coronapandemie. “Het wordt in die leeftijdscategorie steeds meer de norm”, zegt Beter Horen-directeur Dennis Havermans namens branchevereniging de Kwaliteitsaudiciens.

Sterke groei in verkoop oordopjes

De cijfers van audiciens spreken voor zich. Marktleider Beter Horen en branchegenoot Schoonenberg noteerden in 2022 een groei van ruim 30 procent bij de verkoop van gehoorbescherming, vergeleken met een jaar eerder. “In de tweede helft van vorig jaar was de groei het sterkst”, zegt Havermans.

De stijgende populariteit van oordopjes is niet alleen een gevolg van het einde van de pandemie. Het heeft ook te maken met de toenemende aandacht voor gehoorproblemen zoals tinnitus, een constante piep, ruis of fluittoon. Die piep is vaak het gevolg van langdurig lawaai. In november adviseerde de Gezondheidsraad een verlaging van het maximale geluidsniveau bij onder meer festivals en concerten.

Uit de taboesfeer

De audicienbranche maakt zich grote zorgen over de toename van tinnitus en de gevolgen van gehoorschade. Havermans: “We zien het terug in het aantal mensen dat zich met klachten meldt bij de audicien.” Hij onderstreept het belang van het terugdraaien van de volumeknop bij festivals en in het uitgaansleven, maar: “Er is te weinig aandacht voor andere factoren die bijdragen aan gehoorschade en tinnitus, zoals stress en het onjuiste gebruik van koptelefoons en oortjes”.

Schattingen over het aantal mensen met tinnitus lopen uiteen van 10 tot liefst 20 procent van alle Nederlanders. Uit een peiling onder jongeren blijkt dat ruim 90 procent van de jongeren na het uitgaan last heeft van een piep, die in sommige gevallen nooit meer weggaat.

Daarom is patiëntenorganisatie Hoormij∙NVVS heel blij met alle aandacht die er afgelopen jaar was. Volgens Marjolijn Dekker van de stichting is er sprake van ‘een doorbraak’. “We zien dat veel meer mensen opstaan om dit onderwerp onder de aandacht te brengen”, zegt ze. “Gehoorproblematiek komt steeds meer uit de taboesfeer.”

Op de politieke agenda

Komende week organiseert de stichting voor de achtste keer de week van het oorsuizen. Al sinds een jaar of zeven wijzen onderzoeken op het groeiend aantal mensen met gehoorschade en de maatschappelijk impact ervan. Toch is het pas recent een groot thema geworden, dat ook op de politieke agenda kwam te staan. Volgens Dekker is dat mede te danken aan AD-journalist Sebastiaan Quekel die zelf tinnitus heeft en het onderwerp agendeerde. “Daarmee is het balletje gaan rollen.”

Staatssecretaris Maarten van Ooijen (volksgezondheid) spreekt met betrokken partijen en verwacht dit voorjaar meer te kunnen zeggen over maatregelen. Zijn voorganger sloot in 2018 een convenant met de muziekindustrie om het maximale geluidsniveau op 103 decibel te krijgen. Let wel: het gaat hier om een veilig geluidsniveau mét oordoppen in die bescherming bieden. De Gezondheidsraad adviseert terug te gaan naar 100 decibel.

“Het is een logaritmische schaal", zegt klinisch fysicus-audioloog De Kleine. “Drie decibel minder maakt daarom een groot verschil", zegt hij. “Het is belangrijk dat de normen omlaag gaan.” Want als iemand eenmaal in het ziekenhuis aanklopt met tinnitus is het te laat. “Tegen de patiënt moeten we helaas zeggen dat je ermee moet leren leven, omdat geen genezing mogelijk is. Dat is geen leuke boodschap.”

Lees ook:

Gezondheidsraad vraagt of de muziek wat zachter kan

Muziek moet voortaan tot maximaal 100 decibel worden versterkt. Dat adviseert de Gezondheidsraad aan het kabinet, dat bezorgd is om de toenemende gehoorschade onder jongeren

Hoe om te gaan met een constante piep in je hoofd

Al jarenlang piept het in het hoofd van Trouw-redacteur Willem Schoonen. Tinnitus, oorzaak onbekend. Hoe blijft hij de heksenketel de baas?