Statenleden
Ook provinciale politici hebben last van intimidaties en bedreigingen
Lange tijd opereerden Statenleden in de luwte, maar aan de vooravond van de verkiezingen wordt duidelijk dat ze veelvuldig worden lastiggevallen.
Van haatberichten op sociale media tot scheldpartijen op het schoolplein: ook leden van de Provinciale Staten kregen de afgelopen vier jaar geregeld te maken met bedreigingen en intimidatie, blijkt uit onderzoek van Trouw.
De incidenten komen voor bij alle partijen, en in iedere provincie. Van de 188 Statenleden die meededen aan het onderzoek (op een totaal van 570) zegt een kleine 40 procent er de afgelopen vier jaar slachtoffer van te zijn geweest.
Online haatberichten komen het vaakst voor. Ruim 30 procent van de ondervraagde Statenleden heeft op sociale media of via de mail intimiderende of zelfs ronduit bedreigende berichten ontvangen. Statenleden werden de afgelopen jaren ook op straat of tijdens werkbezoeken lastiggevallen. Ongeveer een kwart van de respondenten heeft ervaring met ‘offline’ bedreigingen en intimidatie.
Emoties lopen hoog op
Aan de vooravond van de Statenverkiezingen is duidelijk: agressie en intimidatie zijn onderdeel van de nieuwe politieke realiteit, ook in de provincie. Harold van de Velde, voorzitter van de vereniging voor Statenleden en zelf Statenlid namens de SGP in Zeeland, is niet verbaasd over de cijfers. “De leden van de Provinciale Staten zijn vanuit de luwte naar voren getreden”, zegt hij. “De laatste jaren zijn steeds meer belangrijke onderwerpen waar een oplossing voor gevonden moet worden op het bordje van de provincie terechtgekomen. Denk aan landbouw, natuur, stikstof en energie.”
Hadden kiezers eerder nauwelijks een idee waar de provincies over gaan, nu lopen de emoties onder burgers soms hoog op. Van de Velde: “Dat merken wij”. Uit onderzoek van het ministerie van binnenlandse zaken bleek eerder ook al dat de agressie jegens volksvertegenwoordigers, ook tegen die op provinciaal niveau, de laatste jaren toeneemt.
‘Dit is geen normaal gedrag’
De meeste Statenleden kregen slechts incidenteel te maken met intimidatie of bedreigingen. Voor een kleine groep (zo’n 6 procent) is het echter een terugkerend ritueel. Zij zeggen maandelijks, wekelijks of zelfs dagelijks te maken te krijgen met haatberichten en andere vormen van intimidatie.
Omdat de dreigende berichten online vaak van anonieme afzenders komen, is niet altijd duidelijk uit welke hoek ze afkomstig zijn. Verschillende Statenleden zeggen geïntimideerd te zijn door boze agrariërs, of kregen haatberichten van rechts-extremisten en complotdenkers. Anderen zeggen te zijn bedreigd door milieuactivisten of geven aan dat de dreiging ‘uit islamitische hoek’ kwam.
In Limburg hingen sommige bedreigingen samen met het debat over Maastricht Aachen Airport (MAA). Zo ontving VVD-Statenlid Teun Heldens dreigende en lasterlijke berichten van activisten die het vliegveld willen sluiten vanwege overlast en milieuvervuiling. Samen met GroenLinks-collega Thea Jetten kaartte hij het aan in de Statenzaal van Limburg. Jetten kreeg juist haatberichten van mensen die het vliegveld open willen houden. Heldens: “Dit is geen normaal gedrag, daar moet je je tegen uitspreken”.
Maar 16 procent deed aangifte
Hoewel een aanzienlijk deel van de Statenleden dus ervaring heeft met bedreiging en intimidatie, deed slechts een deel van hen (rond de 16 procent) aangifte bij de politie. Sommige Statenleden zeggen de bedreigingen daarvoor niet ernstig genoeg te vinden, of vrezen dat de situatie er alleen maar door zal verergeren. Anderen zeggen dat een aangifte veel moeite kost en weinig oplevert, omdat bedreigingen vaak van anonieme accounts afkomstig zijn.
Van de Velde begrijpt de terughoudendheid, maar roept Statenleden toch op bedreigingen en intimidaties te melden. Dat kan ook altijd bij de commissaris van de Koning of de griffier. “Vaak is veel meer mogelijk dan mensen denken.”
Zo kunnen afzenders van haatmails ook worden uitgenodigd voor een waarschuwend gesprek op het provinciehuis. “Ook al denk je: het valt wel mee, het kan toch onder je huid gaan zitten”, zegt Van de Velde. “Daarom is het altijd goed het met iemand te bespreken.”
Lees ook:
De provincie wordt belangrijker, en het Statenlid kwetsbaarder
Wie kwaad wil, weet de politici te vinden. Ook als deze voor de provincie werken. Statenleden hebben te maken met intimidaties en bedreigingen. ‘Je gaat het normaal vinden. En dat is eigenlijk helemaal niet normaal.’
Kamerleden doen hun verhaal: continue intimidatie en bedreigingen, in Den Haag én thuis
De wereld waarin politici werken is vijandiger geworden. Aan Trouw vertellen Kamerleden wat zij doormaken, niet alleen op het Binnenhof, maar ook in hun privé-omgeving. Het beïnvloedt hun functioneren en ondermijnt de democratie.
