Onrust rondom werkzaamheden kanaal Almelo vanwege scheuren in de muur en ondergelopen kelders

Evert Meijerink uit Vroomshoop is de moeilijkste niet. Als hij voor het eerst een scheur in een buitenmuur van zijn woning aantreft denkt hij: ’t huis raakt ook op leeftijd, dat hoort er bij. Zo gaat het bij mensen ook. Bij de tweede barst begint Meijerink zich toch achter de oren te krabben. Wanneer hij hoort dat veel meer buurtbewoners last hebben van schade aan hun woning valt het kwartje bij de sympathieke tukker: hier is meer aan de hand.

Meijerink is één van de 260 huiseigenaren woonachtig aan het kanaal Almelo-De Haandrik die zich met schade bij de provincie Overijssel heeft gemeld. Dat aantal loopt vlug op: in april stond de teller op 120 schademeldingen, vorig jaar waren het nog enkele tientallen. De melders komen uit verschillende dorpjes tussen Daarlerveen en Mariënberg. De oorzaak van de schades wordt onderzocht door twee bureaus, uitkomsten daarvan zijn volgens de provincie aan het eind van het jaar beschikbaar.

Klotsbak

Bewoners van het gebied vermoeden dat de verzakkingen en scheuren zijn ontstaan nadat het kanaal in opdracht van de provincie werd ‘opgewaardeerd’ voor schepen tot zevenhonderd ton. Tussen 2011 en 2014 is het kanaal uitgediept, zijn kades versterkt en werden vijf bruggen vervangen. Sindsdien zakt de bodem, menen bewoners. Douwe Bouma uit Geerdijk behartigt via de stichting ‘Kant nog Wal’ 160 schademelders. Volgens hem is het veelzeggend dat scheuren en verzakkingen zich enkel voordoen bij woningen aan het kanaal, en niet in straten verderop.

Wie vanuit Almelo langs het kanaal richting het noorden rijdt, stuit vanzelf op Vroomshoop, net voor Geerdijk. De vaart glimt als een spiegel in de najaarszon, herfstkleuren weerkaatsen in het water. Maar vlakbij Vroomshoop verstoort een luid knerpend geluid ruw de rust. Het volgende moment klinkt een hard gedreun. Een gele bouwkraan drukt vanaf een ponton met fors geweld een metershoge stalen damwand in de kade. De grond trilt, het rimpelloze kanaal is plots een klotsbak.

Kadeverzakkingen

De werkzaamheden aan het kanaal zijn noodzakelijk. Op sommige plaatsen zijn de damwanden doorgeroest en flinterdun, het risico op kadeverzakkingen is te groot. Maar met iedere stalen plaat die in de kade wordt getrild, neemt de ongerustheid onder de bewoners langs het kanaal toe, weet Bouma. Vorige week uitte hij per mail nog zorgen van gedupeerden bij een projectleider van de provincie. Mensen hebben al forse schade, en nu trilt de grond weer.

Omwonenden zijn zelfs bang, zo stelt het CDA in de gemeente Twenterand. Bewoners voelen zich zo onveilig dat ze tijdelijk uit hun woning vertrekken, zegt de partij. De provincie Overijssel erkent: twee gezinnen wonen momenteel in vervangende woonruimte, nog vier gezinnen hebben tijdelijk gebruik gemaakt van een vakantiehuisje. Inmiddels hebben vier woningeigenaren specifiek schade gemeld die te maken heeft met de huidige werkzaamheden.

Rammelende kopjes

Bij Evert Meijerink valt de schade nog mee, geeft hij toe. Gestoken in een blouse met daaroverheen een donker vest wijst hij buiten naar een scheur in de muur, vlakbij het kozijn. Aan de andere kant van het raam zitten bakstenen los in de voorgevel. Ook achter het huis zijn scheuren in de muur zichtbaar. De achtertuin is verzakt, dus ligt er een gloednieuw verhoogd pad naar de schuur. De oprit in de voortuin moet nog onder handen worden genomen. Binnen zet zijn vrouw Jannie kopjes koffie op de eetkamertafel, met uitzicht op het kanaal. Het echtpaar woont al 35 jaar in het vierkante huis met het platte dak aan het water.

De vorige keer dat er damwanden in de kade werden geslagen, herinnert Jannie Meijerink zich nog. “De kopjes en borden rammelden in de kast. Ik weet nog dat ik toen een deel van het servies uit de kast heb gehaald omdat ik bang was dat het zou breken.” Net als bij andere buurtbewoners valt al snel het woord Groningen. De schades aan het kanaal lijken op die in het aardbevingsgebied, en ook in Twente duurt het wachten op een oplossing telkens langer. Dinsdag beantwoordde de provincie vragen van de PVV en het CDA over trillingsmeters die bij woningen zijn geplaatst om de huidige werkzaamheden te registreren. Die meters slaan dikwijls hoog uit, waarop de werkzaamheden worden stilgelegd. Maar volgens de provincie zijn de hoge waardes vooral te wijten aan het dichtslaan van een deur, landbouwverkeer en één geval zelfs het lappen van ramen.

De Bijbel

“We voelden ons tot nu toe serieus genomen door de provincie, maar dit soort berichten helpen niet”, zegt Meijerink. “Het geeft je een onbehaaglijk gevoel, alsof de provincie haar straatje alvast probeert schoon te vegen nu ze er achter komt hoe groot het probleem hier is.” Gedeputeerde Bert Boerman zegt dat hij zich de angst van bewoners kan voorstellen. Hij belooft nogmaals dat elke schade veroorzaakt door overheidshandelen wordt vergoed door de provincie. Meijerink hoopt dat het zo ver komt. “Ik hoop dat het verband tussen de werkzaamheden en schades te bewijzen valt. En als de onderzoekers kunnen aantonen dat onze problemen niet van het kanaal komen zullen we dat moeten geloven. Net als dat je de Bijbel moet geloven.”

Lees ook:

Expert: Bevingsschade Groningen valt niet vast te stellen, dus geef iedereen compensatie

De aardbevingen in Groningen zijn te klein om te kunnen vaststellen welke schade zij veroorzaken. Nederland kan daarom beter stoppen met het inventariseren van schade, zegt een onafhankelijke expert. Beter is het om iedereen in het gebied te compenseren.

Twentekanaal straks niet langer de zwakke schakel van de binnenvaart

Het Twentekanaal gaat op de schop. Uren wachten voor een sluis is straks verleden tijd.