Provinciale Coalitiebesprekingen
Onervaren FvD heeft sleutel in Brabantse formatie
De keuze van de VVD en het CDA in Noord-Brabant om coalitiegesprekken te voeren met Forum voor Democratie, wordt niet overal met gejuich ontvangen. Maar de enorme versplintering in de Provinciale Staten drijft de partijen wellicht toch in elkaars armen.
Toen op de avond van 20 maart de Brabantse verkiezingsuitslagen binnendruppelden, was de grote winnaar nergens te bekennen. En die winnaar was ook nog eens omgeven met vraagtekens. Forum voor Democratie behaalde vanuit het niets negen zetels, terwijl het in de campagne volledig onzichtbaar was gebleven. Het bracht VVD-fractievoorzitter Christophe van der Maat tot de schampere opmerking dat hij eigenlijk niet wist wie hij moest feliciteren. Laat staan dat hij enig benul had van de standpunten van FvD.
Elf maanden en een geklapte coalitie later -het CDA stapte er in december uit - vormt FvD de hoop in bange dagen voor Van der Maat en zijn collega Ankie de Hoon van het CDA. Beiden zijn momenteel niet beschikbaar voor interviews (iets met een broedende kip en delicaat proces), maar het tegengeluid van prominenten uit met name de laatste partij kan hen moeilijk ontgaan. "Je geeft Thierry Baudet een cadeautje als je met FvD gaat besturen", zegt publicist en FvD-volger Chris Aalberts. "Dat leidt af van de landelijke problemen binnen die partij. Bovendien bestaat het risico dat Baudet zich met de zaken in Noord-Brabant gaat bemoeien. Daarom doet het CDA moeilijk. Niet vanwege meneer De Bie, die is best oké.”
Samenwerking met de SP ongewenst
Meneer de Bie, dat is lijsttrekker Eric de Bie. Volgens Aalberts iemand 'met een zeer aanvaardbare uitstraling'. "Zoals de Statenleden allemaal wel gematigd zijn, niemand lijkt op Baudet of Hiddema. Ze willen niet te veel migratie en geen windmolens, ik heb geen aanwijzingen dat er iemand met extreme ideeën tussen zit. Alleen hadden ze vorig jaar nog geen plan met de provincie. Misschien is dat in de loop der maanden, nu ze aan het werk hebben geroken, alsnog ontstaan.”
Direct na de verkiezingen schoof FvD als één-na-grootste partij ook al aan bij de coalitiebesprekingen. Daar stapte het in een vroeg stadium uit, toen duidelijk werd dat het standpunt om geen windmolens en zonneparken aan te leggen, geen stand kon houden. "Ach, we moeten niet voor honderd procent onze zin willen hebben", zegt De Bie nu. "We zijn nu wat meer gelouterd. Er zijn geen breekpunten, al moeten we wel de visie van onze partij terugzien in een akkoord.”
Voor zo'n akkoord is sowieso een vierde partij nodig, omdat VVD, CDA en FvD één zetel tekort komen voor een meerderheid. Het enige alternatief voor de VVD gaat over links, maar dat zou een ongewenste samenwerking met de SP betekenen. "Daarom verrast deze poging me niet", zegt Aalberts. "Alleen blijft de enorme kennisachterstand bij FvD iets lastigs. Ik ben benieuwd of het wat gaat worden en hoe lang het dan duurt. Al ga ik er, als het erop aankomt, nog steeds niet vanuit dat het CDA hierin meegaat."
Forum voor Democratie heeft negen zetels in de Provinciale Staten van Noord-Brabant. De Statenleden hebben nagenoeg geen politieke ervaring, op één na. Dit zijn de drie meest in het oog springende.
Eric de Bie (1971)
De fractievoorzitter van Forum voor Democratie is partner bij een notariskantoor in Prinsenbeek. Net als de meeste Statenleden van de partij, had hij tot de verkiezingen geen enkele politieke ervaring. De kritiek dat FvD geen provinciaal partijprogramma had en zich niet mengde in verkiezingsdebatten, liet hij rustig over zich heenkomen. Zijn belangrijkste verweer: iedereen was toch bekend met de standpunten van de partij? Binnen het provinciebestuur lijkt de lucht sindsdien wat geklaard. Zelf spreekt hij van een zachte landing, CDA-fractievoorzitter Ankie de Hoon prees al eens publiekelijk de constructieve houding. En als het daadwerkelijk tot besturen komt? “We hebben enkele prima kandidaten als mogelijke gedeputeerden. Al maak ik natuurlijk niet bekend wie dat zijn.”
Hans Smolders (1960)
Nederland maakte kennis met de nestor van de provinciale FvD-afdeling in de hoedanigheid van chauffeur van Pim Fortuyn. Smolders zat namens de LPF in de Tweede Kamer en stortte zich daarna in zijn woonplaats Tilburg op de lokale politiek. De Lijst Smolders Tilburg kende een spectaculaire opmars en behaalde bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen 10 van de 45 zetels, al leverde dat als grootste partij geen plaats in het College van B & W op. De ongekende populariteit van Smolders bleek ook bij de provinciale verkiezingen. Meer dan 20.000 voorkeurstemmen zorgden ervoor dat de lijstduwer toch een plekje in de Provinciale Staten bemachtigde.
Loek van Wely (1972)
In een regionale krant draaide de voormalig schaakgrootmeester (zeven keer Nederlands kampioen) er na de verkiezingen niet omheen. Van Wely noemde zichzelf ‘een groen blaadje’ en gaf aan zich echt nog te moeten inlezen. Dat gold niet alleen voor zijn functie als Statenlid, maar ook die in de Eerste Kamer. Daarvoor stond hij op plek 9, haast onverkiesbaar, maar zie: de verkiezingswinst van FvD zorgde ervoor dat hij het zelfs vanaf die positie haalde. Voor beide zetels geldt eigenlijk hetzelfde: Van Wely ging ervan uit dat hij laag genoeg stond om niet gekozen te worden, zodat hij zich in de luwte kon voorbereiden en er pas de volgende periode klaar voor zou zijn. “Nu is het wel een uitdaging.”
Lees ook:
Dreigende boeren drijven Brabant richting Forum voor Democratie
Het boerenprotest heeft in Brabant de weg geplaveid naar Forum. Na een maandenlange bestuurscrisis wil de VVD nu met CDA en de partij van Thierry Baudet een nieuw college onderzoeken.
