Onderzoek trekt nut van nul procent btw op groente en fruit in twijfel

De onafhankelijke onderzoekers hebben onder meer gekeken naar de effecten en de uitvoerbaarheid van deze in het coalitieakkoord afgesproken belastingmaatregel.

Door nul procent btw te heffen op groente en fruit hoopt het kabinet te bevorderen dat mensen gezondere keuzes gaan maken. De voorgenomen maatregel ontketende een felle discussie over welke producten daar dan onder moeten vallen.

Groente en fruit worden immers ook verkocht in allerlei bewerkte vormen, soms met toevoeging van bijvoorbeeld suiker of zout waardoor het eindproduct minder gezond wordt.

Rijken profiteren het meest van lastenverlaging

SEO heeft gekeken welke afbakening zou kunnen werken. “Op basis van uitvoerbaarheid en juridische houdbaarheid kleven er aan alle varianten grote tot zeer grote risico’s”, schrijven de onderzoekers in het rapport. Bovendien is het maar zeer de vraag of mensen daadwerkelijk voor gezonder voedsel gaan kiezen, omdat de prijsverandering door het wegvallen van de btw relatief beperkt is.

De inkomstenderving voor de overheid ligt, afhankelijk van de gekozen variant, tussen de 550 miljoen en 950 miljoen euro per jaar. Omdat mensen met hoge en lage inkomens een ongeveer even groot deel van hun inkomen besteden aan groente en fruit, profiteren rijke mensen volgens het rapport in absolute zin het meest van deze lastenverlichting.

Ongezond voedsel extra belasten

De onderzoekers wijzen ook op alternatieve instrumenten om mensen een zetje te geven richting een gezonder voedingspatroon. Bijvoorbeeld door ongezond voedsel extra te belasten, zoals al gebeurt via de suikertaks op frisdrank.

Overigens maande het Centraal Planbureau (CPB) het kabinet eerder deze week juist tot terughoudendheid met fiscale maatregelen om het gedrag van burgers en bedrijven bij te sturen.

Behalve voor de gezondheidswinst is er nog een reden waarom het kabinet er mogelijk toch voor kiest een nultarief voor groente en fruit in te voeren. De maatregel kan ook verlichting geven aan huishoudens die hun koopkracht zwaar onder druk zien staan door de sterk opgelopen consumentenprijzen. Niet alleen energie maar ook de dagelijkse boodschappen zijn het afgelopen jaar fors duurder geworden.

De staatssecretarissen Marnix van Rij en Maarten van Ooijen, verantwoordelijk voor respectievelijk belastingen en leefstijlpreventie, laten weten het rapport zorgvuldig te gaan bestuderen. Voor de zomer komen zij met een inhoudelijke reactie.

Lees ook:

Koffiedrinkers leven langer, maar waarom eigenlijk?

Komt het door gezonde stofjes, zoals antioxidanten? Of leeft de gemiddelde koffiedrinker sowieso gezonder?

Langzaamaan groeit de steun voor milieuheffing op vlees en zuivel

Wat kosten vlees en zuivel echt als we ook de milieubelasting door de productie meerekenen? De Tapp-coalitie (True Animal Protein Price) maakte de nodige rekensommen en kwam met een plan voor heffingen.