Joint Investigation Team
Onderzoek MH17: ‘Sterke aanwijzingen’ dat Poetin groen licht gaf voor luchtafweer
De speurtocht naar de verantwoordelijken voor de MH17-ramp heeft geen nieuwe verdachten opgeleverd. Wél wijst onderzoek van het Jit uit dat de Russische president Poetin zich actief bemoeide met de inzet van luchtafweer in Oekraïne.
Er zijn ‘sterke aanwijzingen’ dat de Russische president Vladimir Poetin in 2014 toestemming heeft gegeven voor de inzet van luchtafweergeschut in Oost-Oekraïne, zoals de Buk-raket waarmee vlucht MH17 dat jaar is neergehaald. Dat stellen onderzoekers van het Joint Investigation Team (Jit), een samenwerkingsverband tussen Nederland, Australië, Maleisië, België en Oekraïne dat onderzoek doet naar de ramp.
In de periode rond de vliegramp woedde een burgeroorlog in het oosten van Oekraïne. Pro-Russische Oekraïense milities vochten tegen het Oekraïense leger. In het MH17-proces oordeelde de Haagse rechtbank dat Rusland deelnam aan de strijd. Nu blijkt dat Poetin zich actief bemoeide met het conflict.
Poetin gaf groen licht voor zwaarder afweergeschut
De separatisten bevonden zich in een benarde positie, ze leden verliezen en hadden hulp nodig. Hun verzoek om een zwaarder luchtverdedigingssysteem is voorgelegd aan Poetin, zegt het Jit nu. De president gaf groen licht voor extra wapens, maar onduidelijk blijft of hij specifiek toestemming gaf voor de levering van de Buk-raket waarmee MH17 is beschoten. Het vergaarde bewijs is daarmee niet concreet genoeg om in de rechtszaal tot veroordelingen te leiden. Sowieso geniet Poetin als staatshoofd immuniteit.
Het onderzoek is stilgelegd, evenals de zoektocht naar andere betrokkenen bij de crash, meldt het Jit. Voorlopig worden geen nieuwe rechtszaken gestart. Er kan niet worden bewezen wie de bemanning is geweest van de Telar, een lanceerinstallatie op rupsbanden waarmee een Buk-raket wordt afgevuurd. Noch is duidelijk geworden waarom zij op het toestel van Malaysia Airlines schoten.
Er lopen nog twee sporen om gerechtigheid te krijgen
In november veroordeelde de rechtbank twee Russen en een Oekraïner tot levenslange gevangenisstraffen voor hun betrokkenheid bij de ramp en de dood van 298 reizigers. Een vierde verdachte werd vrijgesproken.
Nu bewandelt Nederland twee andere sporen om gerechtigheid te krijgen. Er loopt een procedure bij de VN-organisatie voor burgerluchtvaart ICAO. In januari werd duidelijk dat het Europees Hof voor de Rechten van de Mens klachten van individuele nabestaanden in behandeling neemt én zich zal buigen over een klacht van Nederland. Rusland moet zich dus voor het internationale hof in Straatsburg verantwoorden, waarbij de door het Jit vergaarde informatie mogelijk een belangrijke rol kan spelen.
Lees ook:
Acht jaar na de ramp doet de rechter uitspraak. Wat was het nut van de MH17-zaak?
De Haagse rechtbank veroordeelde drie van de vier verdachten rond de MH17-ramp tot levenslang. Achter de tralies zullen ze hoogstwaarschijnlijk niet verdwijnen. Wat was het nut van deze kolossale strafzaak?
