Nieuwe brandstofstoring op Schiphol nog niet uitgesloten

Woensdag 24 juli, chaos op Schiphol. Rond een uur of een ’s middags valt het tanksysteem voor vliegtuigen uit. Gevolg: driehonderd vluchten geannuleerd en tienduizenden passagiers die stranden op de luchthaven. De exacte oorzaak van de storing is niet meteen duidelijk en nu, drie weken later, tast de buitenwereld nog steeds in het duister.

TNO stelt een diepgravend onderzoek in dat waarschijnlijk pas tegen het eind van het jaar klaar is. Daarin wordt ook de nieuwe storing meegenomen van afgelopen vrijdagavond. Met een uur was die veel minder ingrijpend, maar ook toen waren er annuleringen waar zo’n duizend passagiers last van hadden.

Twee keer in ruim twee weken een ingrijpende brandstofstoring is ongekend. “Niet aanvaardbaar”, zei Schiphol-topman Dick Benschop er maandagavond over bij Nieuwsuur. Garanties dat er geen nieuwe verstoringen zullen komen, kan hij echter niet geven. “Er is altijd risico, ik wil daar niet laconiek over zijn”, zegt Benschop. “Wij zitten er bovenop, het bedrijf zelf zit er bovenop.”

Dagenlang onbereikbaar

‘Het bedrijf’ is Aircraft Fuel Supply (AFS), dat als enige distributeur van kerosine op Schiphol de ondergrondse kerosineleidingen en brandstoftanks beheert. AFS is na de grote storing dagenlang onbereikbaar voor commentaar, en nam ook gisteren de telefoon niet op.

Pas na zes dagen zei AFS-directeur Inge Stegmann alleen dat er een ‘technische storing in de elektrische voeding’ is opgetreden, waarna het veiligheidscircuit het hele brandstofsysteem uitschakelde. Na het inventariseren van de schade en het doormeten van het hele systeem, moet het worden gerepareerd, en dat kost tijd. Volgens Stegmann moest er zelfs een speciaal onderdeel met een helikopter van de Koninklijke Marechaussee worden ingevlogen uit het zuiden van het land.

Klaas Winters, tussen 2002 en 2015 directeur van AFS, zei eerder tegen diverse media dat hij ‘stomverbaasd’ was over de omvang en de lange duur van de storing. “In de tijd dat ik daar directeur was, is het mij niet gelukt om zo het nieuws te halen”, zei Winters toen.

Essentiële dienst

AFS is door de overheid gekenschetst als ‘essentiële dienst’ en onderdeel van de ‘vitale infrastructuur’ van Nederland. Het bedrijf is gezamenlijk eigendom van AirFrance-KLM en vijf grote oliemaatschappijen, heeft rond de 25 werknemers en voorziet Schiphol al sinds 1967 van kerosine. Dat werd tot 1995 per schip aangevoerd, maar daarna werden twee pijpleidingen aangelegd naar de havens van Rotterdam en Amsterdam. Het systeem is ook aangesloten op een pijpleiding van de Navo.

Op de luchthaven heeft AFS een vijftiental opslagtanks, waarop een ringleiding is aangesloten met aftakkingen die naar de pieren lopen waar de vliegtuigen kunnen worden bijgetankt. In het systeem zitten achttien brandstofpompen. De kerosine kan zowel linksom als rechtsom door de ringleiding worden gepompt, waardoor het systeem in geval van beperkte lokale storingen toch kan blijven werken. Het kan volautomatisch opereren, maar in geval van problemen ook handmatig vanuit een controlekamer.

Stommiteit

“Het systeem is een aantal jaren geleden zo ontworpen dat we op vier onafhankelijk van elkaar werkende manier kunnen opereren”, aldus Winters eerder tegen het Parool. “De pompen kan je desnoods met vier of vijf man handmatig starten”, zei hij tegen de krant. En: “Het kan eigenlijk alleen een stommiteit zijn geweest. Menselijke fouten komen statistisch gezien regelmatig voor.”

Hoe dan ook duidt de lange duur van het herstel van de storing van 24 juli op aanzienlijke schade, mogelijk door kortsluiting, die ook veroorzaakt zou kunnen zijn door een menselijke fout tijdens werkzaamheden. Er wordt gespeculeerd dat de kortere storing mogelijk is veroorzaakt tijdens reparatiewerkzaamheden van de eerste, maar zeker is dit niet. Pogingen om hierover opheldering te krijgen bij AFS lukten niet. Het bedrijf blijft onbereikbaar voor commentaar.

Lees ook:

Drukte, tegenstrijdige informatie en veldbedden op Schiphol door tankstoring

Schiphol lag woensdag grotendeels stil. Een ramp voor tienduizenden reizigers. De reden: een storing in de brandstoftoevoer.

Kop van jut Schiphol kon zelf niets doen aan de tankmisère - zoals wel vaker

Bij grote vertragingen heeft luchthaven Schiphol wat uit te leggen aan passagiers. Maar de problemen liggen zelden bij het vliegveld zelf, want veel werkzaamheden zijn uitbesteed.