NFI brengt messen op straat in kaart en schrikt: steeds groter en bruter, is de trend

Hij is geschrokken, vertelt Peter Zoon, onderzoeker bij het Nederlands Forensisch Instituut (NFI). Van het aantal messen dat in beslag wordt genomen, van de leeftijd van verdachten bij steekincidenten (“Ze zijn vaak erg jong”) en van de aard van de messen (“Steeds bruter”). “Het is een beetje Cruijffiaans, maar als je geen mes bij je hebt, kun je ook geen andere mensen overhoop steken.”

Het instituut dat bewijsstukken onderzoekt in strafzaken, heeft een databank aangelegd van in beslag genomen messen. Die kan helpen bij het duiden van sporen van een steekpartij, legt Zoon uit. “Als iemand is doodgestoken, wordt niet altijd een mes gevonden. Door sporen op het bot of restjes van de coating die op het lemmet van sommige messen zit, kunnen we inschatten wat voor soort mes is gebruikt.”

Weten naar wat voor soort mes je zoekt

De politie kan daar dan in haar onderzoek gebruik van maken, door te kijken welke groep het soort mes bij zich draagt, zegt Zoon. Een Haagse politieman, die het NFI om veiligheidsredenen niet bij naam noemt, bevestigt dat in het persbericht van het instituut. “Als wij weten dat zo’n mes is gebruikt, kan dat een aanwijzing zijn in welke hoek we moeten zoeken. Ook bij het doorzoeken van een woning kan het handig zijn als je weet naar wat voor soort mes je zoekt.”

De politieman ziet hoe het wapenbezit onder leden van rivaliserende jeugdgroepen toeneemt en de messen steeds groter worden. Die messen zijn verboden, maar eenvoudig via internet te krijgen en het bezit ervan werkt statusverhogend. Jongeren pronken ermee op sociale media.

“Dankzij de databank weten we beter wat er circuleert op straat”, legt Zoon uit. “Dat zijn lang niet alleen keukenmessen, sommige hebben een lemmet van 30 of 40 centimeter. Met handvat erbij kom je dan aan een halve meter. We zien zaagkartels en rambo-messen, sommige hebben het formaat van een kapzwaard.”

Ook als er wel een mes is gevonden, kan de databank helpen in het onderzoek. “We kunnen we specifiek letsel koppelen aan het soort mes dat is gevonden, of juist uitsluiten. Vrijpleitend bewijs is net zo belangrijk als belastend bewijs. Het begint bij DNA-onderzoek en vingerafdrukken, maar er zijn nu al enkele zaken geweest met jeugdige verdachten en grote messen”, vertelt Zoon. “We hopen nog van niet, maar het lijkt het begin van een trend.”

Meer jongeren aangehouden

Het was al bekend dat 12- tot 18-jarigen vaker bij steekincidenten zijn betrokken, en dat meer jongeren worden aangehouden wegens verboden wapenbezit. Het NFI begon zijn onderzoek naar het soort messen na een steekincident in Scheveningen met zogeheten drillrapgroepen – rappers die elkaar uitdagen en daarbij dreigen met geweld.

Van het Openbaar Ministerie kreeg het instituut toestemming om messen te onderzoeken die de politie in Oost-Nederland bij fouilleer- en inleveracties in beslag heeft genomen. In negen maanden tijd waren dat er maar liefst 900. “Die messen worden normaal vernietigd, maar nu hebben we er een aantal opgenomen in de databank.”

Hoofdcommissaris Martin Sitalsing van de politie deelt de zorgen van Zoon. “Politiemensen op straat ervaren dagelijks dat jongeren het steeds normaler vinden om een wapen te dragen. Als je een wapen op zak hebt, is de kans groter dat je het ook daadwerkelijk gebruikt.”

Lees ook:

Na fatale steekpartij in Den Haag groeit de zorg om gewapende jeugd

Opnieuw worden minderjarigen verdacht van een steekpartij in Den Haag, ditmaal met fatale afloop. De gemeente wil jeugdbendes aanpakken.

Bijna zeventig steekincidenten door tieners in 2022

Het messengeweld onder tieners neemt toe. De politie houdt jongeren verantwoordelijk voor ongeveer zeventig steekincidenten vorig jaar, het hoogste aantal in de afgelopen jaren.

Elke dag worden drie jongeren opgepakt met een verboden wapen

Het aantal jongeren met een verboden wapen op zak neemt snel toe. De politie houdt ook meer minderjarigen aan voor (poging tot) moord of doodslag.