Nederlandse kinderen in extreme armoede door voorbehoud op VN-kinderrechtenverdrag

Kinderen worden nog te vaak in de armoede van hun ouders meegesleurd. Duizenden kinderen die weinig of geen contact hebben met hun ouders, met dakloze ouders of ouders die de toeslagen voor van alles gebruiken behalve hun kind, worden aan hun lot overgelaten.

Dat stelt kinderrechtenorganisatie Save the Children dinsdag op basis van onderzoek van de Universiteit Utrecht en het Verwey-Jonker Instituut. Nederland maakt als enige land ter wereld een voorbehoud op het VN-kinderrechtenverdrag. Dat voorbehoud komt erop neer dat kinderen alleen via hun ouders aanspraak kunnen maken op sociale zekerheid.

Uit het vandaag gepubliceerde rapport blijkt dat dit voorbehoud voor een aantal groepen kinderen extreme armoede tot gevolg kan hebben. Zo krijgen kinderen die in een instelling wonen geen kinderbijslag als hun ouders per kwartaal minder dan 433 euro aan hen besteden. Wanneer er in zo’n geval schoolspullen moeten komen, nieuwe kleding of buskaartjes om naar school te gaan, kunnen ze bij niemand terecht. In andere landen, blijkt uit het onderzoek, kan dan het potje met geld direct aan een kind gegeven worden.

‘Heel erg gestrest’

Ook kinderen zonder huis kunnen niet op financiële steun rekenen. Bijvoorbeeld de 15-jarige Daniëla, die al een jaar thuisloos is. Omdat haar moeder geen huis en geen baan heeft, krijgt ze ook voor haar dochter geen geld. Om uit die impasse te komen, oefende de gemeente druk uit op Daniëla om naar een pleeggezin te gaan of naar haar vader in Spanje. Maar dat wil ze niet.

“Ik ben zo bang dat ik weg moet bij mijn moeder”, vertelt ze. “Ik word er heel erg gestrest van, het is zo moeilijk.” Nadat de Kinderombudsman zich ermee bemoeide, wonen Daniëla en haar moeder nu met hulp van de gemeente in een hotel. Maar het is lastig, zegt ze, om voldoende geld bij elkaar te sprokkelen om het openbaar vervoer naar haar school te betalen. Of een laptop en een winterjas. “Als we een woning zouden vinden, zou ik als eerste een kamer uitkiezen. En ik zou een huisdier willen, een klein katje.”

Kabinet vreest run op sociale zekerheid

Hoeveel kinderen de dupe zijn van het Nederlandse voorbehoud op het Kinderrechtenverdrag is niet duidelijk. Zeker is wel dat de groep groot is. “Er is eerder onderzoek gedaan naar kinderen van wie een van de ouders geen verblijfsvergunning heeft, en dat alleen al waren honderden kinderen”, zegt Caroline van de Wetering van Save the Children. “Tel daar de kinderen bij op uit de toeslagenaffaire, en dan zit je al op duizenden kinderen die geen geld krijgen om een reden die te maken heeft met hun ouders.”

Kinderen moet zelf, zonder hun ouders, aanspraak kunnen maken op geld dat voor hen bedoeld is, zegt Save the Children vandaag in de Tweede Kamer. Van de Wetering: “Het kabinet wil dat niet, omdat er dan een run zou ontstaan op de sociale zekerheid. Maar het zegt ook dat er eigenlijk geen probleem is. Dat kan natuurlijk niet allebei waar zijn.”

De echte naam van Daniëla is bekend bij de hoofdredactie.

Lees ook:

Stichting Leergeld ondersteunt ruim 130.000 kinderen uit arme gezinnen: ‘We willen onszelf overbodig maken, maar we groeien maar door’

Meer dan 130.000 kinderen uit arme gezinnen krijgen ondersteuning van een lokale stichting Leergeld. Die springt bij om bijvoorbeeld sportclub, schoolreis of laptop te betalen.

Bij Marissa Eikenaar thuis was weinig geld. ‘Armoede is gedoe, je moet overal achteraan bellen en veel regelen’

Nederland moet meer doen om te voorkomen dat kinderen in armoede opgroeien, schrijft het Kinderrechtencollectief in een rapport.