Ouders ijveren voor een verbod op ABA-behandelingen voor kinderen met autisme. Wat vinden behandelaren hiervan?
Esther Rabbe, die in 2006 behandelcentrum De Droomboom oprichtte, zag de vele klachten van ouders over ABA – applied behavior analysis – vijftien jaar geleden al aankomen. Het gaat om Amerikaanse behandelingen voor kinderen met autisme, waarmee alledaagse vaardigheden worden aangeleerd en autistisch gedrag afgeleerd. Zoals fladderend met armen bewegen of het vermijden van oogcontact.
Dat gebeurt via straffen en belonen, en wel zo intensief dat kinderen er posttraumatische klachten aan overhouden. Dat blijkt uit 450 klachten van ouders en kinderen die afgelopen jaar zijn gemeld bij het LBVSO, belangenvereniging van leerlingen in het speciaal onderwijs. Ook zijn ouders een petitie gestart die 2570 keer is ondertekend. Ze pleiten voor een verbod op ABA-behandelingen, die ze vergelijken met homogenezingstherapie en hondentraining.
Wildgroei aan behandelingen
“Vijftien jaar geleden al was de vraag van ouders naar ABA-behandelingen groot maar anders dan in het buitenland zijn in Nederland nauwelijks goede opleidingen”, zegt Rabbe. “Nu zie je dus een wildgroei aan behandelingen, die onder de maat zijn.”
Het meest problematisch is volgens Rabbe, zelf geschoold aan de universiteit van Texas, dat behandelaren autistisch gedrag afleren. “Dat is bizar, het kan namelijk niet. Het brein van mensen met autisme verwerkt informatie op een andere manier. Als een kind niet kan praten en zichzelf beschadigt, dan kijk je samen naar andere manieren van communiceren.”
De Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd zou wat Rabbe betreft preventiever te werk moeten gaan. “De inspectie komt nu pas in actie als er klachten zijn.” De inspectie heeft in de afgelopen jaren drie ABA-huizen bezocht, en alle drie voldeden grotendeels aan de zorgcriteria, afgezien van een ontbrekende registratie of een onafhankelijke vertrouwenspersoon.
Mishandelen
Sultan Celik Ozdemir, van Emirsfoundation, herkent zich absoluut niet in de kritiek op ABA. “Het doel is om een kind goed te leren kennen, zodat je een band opbouwt.” Straffen horen daar volgens haar helemaal niet bij. “In elk geval niet bij ons, en ook niet bij de organisatie waar ik mijn kind ooit naartoe heb gebracht.”
Volgens haar komen de incidenten niet voort uit de therapie, maar ligt het aan de zorginstelling. Ze verwijst naar de zorgboerderij in het Groningse Wedde, die in april gesloten is nadat bleek dat patiënten werden mishandeld. “Dat bleek dus een organisatie te zijn waar mensen werkten die het verpestten.”
Onethisch
Nog los van ABA vraagt Dineke Hartman zich af wie de behandelaren zijn waarover zoveel klachten zijn binnengekomen. Zij werkt in het Autismehuis in Zwolle. “Zijn ze opgenomen in het SKJ, het kwaliteitsregister van de jeugdzorg? Kinderen opsluiten is onethisch handelen en strookt niet met de beroepscode.”
Naar aanleiding van de berichtgeving in Trouw zegt staatssecretaris Maarten van Ooijen (CU, jeugdzorg) in een verklaring dat de effectiviteit van de behandelingen die gestoeld zijn op ABA-principes is aangetoond. Tegelijk neemt hij de brief die het LBVSO naar de Tweede Kamer heeft gestuurd, met alle klachten van ouders, serieus. De staatssecretaris gaat met ouders en behandelaren om de tafel.
Lees ook:
Ouders eisen verbod op autismebehandeling voor kinderen
Een behandeling voor kinderen met autisme roept veel verontwaardiging en woede bij ouders op. Ze vergelijken het met homogenezingstherapie.
