Met de miljoenen van het Rijk zet Zaanstad 6000 woningen neer

De Zaanse wethouder bouwen en wonen, Songül Mutluer (PvdA), ‘sprong een gat in de lucht’ toen ze het goede nieuws hoorde. Van de in totaal 290 miljoen euro voor snelle nieuwbouw van minister Kajsa Ollongren van binnenlandse zaken, gaat 7 procent - ofwel 20,5 miljoen - naar Zaanstad. Mutluer zet zich al langer in voor betaalbare woningen. Maar hoe heeft Zaanstad dit voor elkaar gekregen?

“Met veel bloed, zweet en tranen hebben wij gewerkt aan een visie voor bouwen in de binnenstad voor de komende twintig jaar. Zaanstad gaat enorm groeien en er komen wel 15.000 woningen bij. Wij willen met onze projecten kwaliteit bieden. Als portefeuillehouder jeugd, senioren en armoede vind ik het ook heel belangrijk dat er voor deze groepen betaalbare woningen komen.”

Ruim de helft van de zesduizend nieuwe woningen valt in de categorie ‘betaalbaar’

Het gaat om projecten in Zaandam-Centrum (4274 woningen) en in de Kogerveldwijk (1733 woningen). Mutluer is er trots op dat ruim de helft van de zesduizend nieuwe woningen in de categorie ‘betaalbaar’ valt: een kwart sociale huur, een wat kleiner deel zogeheten middenhuur plus zo’n tien procent betaalbare koop, wat wil zeggen tot 310.000 euro. “Hiermee willen we tegemoetkomen aan die woningzoekende Zaankanters voor wie de nood het hoogst is: starters, senioren en lage- en middeninkomens.”

Bijzonder is dat Zaanstad zo gedifferentieerd mogelijke projecten indiende. “Zoals Kamers met Kansen, begeleid wonen voor kwetsbare jongeren. En seniorenwoningen in het centrum. Soms woont een oudere in een koopwoning met zes kamers. Als je hen een goed alternatief biedt, laten zij een woning voor gezinnen achter.” Uniek is het model Betaalbare Koopwoningen Zaanstad (BKZ). “Ik maak me zorgen over de groep starters met een inkomen van 32.000 tot 45.000 euro per jaar. Dat is te veel voor sociale huur maar te weinig om een hypotheek te krijgen. Voor hen bouwen we overal in de stad koopwoningen van 220.000 euro. Zij hoeven slechts een ton te lenen, de rest blijft in bezit van BKZ. Als ze verhuizen, moeten ze verkopen aan andere Zaankanters binnen deze inkomensgroep”, zegt de wethouder.

De wooncrisis is nog nooit zo groot geweest

Met een kale sociale huur tot 737 euro per maand, en een middenhuur tot 1000 euro, rijst de vraag: is dat betaalbaar? Mutluer: “Die terechte vraag hebben wij allemaal. De woningnood in Zaanstad is ontzettend groot. Je staat elf jaar op de wachtlijst voor een sociale huurwoning, omdat wij zo vlak bij Amsterdam behoorlijk in trek zijn. 80 vierkante meter kost hier nu 1600 euro. Dat heeft niets met betaalbaarheid te maken. De wooncrisis is nog nooit zo groot geweest. Ik probeer in te grijpen, maar mijn handen zijn gebonden, zeker voor bestaande woningen.”

“We hebben regels van het Rijk nodig om de middenhuur te normaliseren. De corporaties moeten meer kunnen investeren en ik hoop dat het Rijk ook helpt met de stikstofproblemen. Onze aanvraag voor een stedelijk stikstofplan is afgewezen. Het maximaal 100 km-rijden helpt bij ons niet. Wij zitten tussen drie natuurgebieden en de nieuwe regels zijn zo ingewikkeld dat het veel bouwvertraging oplevert.”

Als je de miljoenenimpuls voor snellere nieuwbouw in Zaanstad omrekent naar het aantal woningen, kom je op 3400 euro per stuk. Niet bepaald veel. Mutluer: “Zo moet je het niet zien. Het geld is voor bespoediging van de ‘voorkant’ van het bouwproces. Zo moeten we een bedrijventerrein bouwklaar maken, bedrijven die hinder opleveren uitplaatsen, her en der de bodem saneren, en infrastructuur aanleggen. Zonder het extra geld zou het nooit zo snel kunnen. Dus we zijn heel trots dat we onze plannen kunnen gaan uitvoeren en dankbaar voor de impuls.”

Lees ook:

Nú moet er gebouwd worden, en het Rijk neemt de regie

Het zijn dan misschien ‘lapmiddelen’ die minister Ollongren inzet tegen het woningtekort, maar het lijkt er wel op dat het Rijk weer de regie neemt.

Amsterdam en Utrecht zijn laaiend: Ollongren jaagt middenklasse de stad uit met huurverhoging

Amsterdam en Utrecht zijn niet blij met de aangekondigde huurverhoging van Kajsa Ollongren (binnenlandse zaken). Ze laat de vitale beroepskrachten in de steek, klagen de steden met de grootste woningnood.