NieuwsBinnenland

Meer dan een miljoen Nederlanders gebruiken zware pijnstillers

Vangst van de douane op het vliegveld in Chicago: zakken met de pijnstiller Fentanyl.  Beeld REUTERS
Vangst van de douane op het vliegveld in Chicago: zakken met de pijnstiller Fentanyl.Beeld REUTERS

Nederland staat aan de vooravond van een opiatencrisis. Dat zegt criminoloog Ilse van Leiden, van onderzoeksbureau Bureau Beke, in een reactie op nieuwe cijfers over zware pijnstillers.

Gidi Pols

Die zijn bezig aan een gestage opmars. Meer dan een miljoen Nederlanders gebruiken opiaten tegen pijn, het aantal overdoses nam afgelopen jaar fors toe en het aantal personen dat vanwege een verslaving in een afkickkliniek terechtkwam is in zes jaar verdrievoudigd, meldt NRC. Ook criminelen zien er handel in.

“De pijnstillers worden steeds vaker als drugs gebruikt en de georganiseerde misdaad is betrokken bij de handel”, zegt Van Leiden. Ze schreef vorig jaar in opdracht van Onderzoeksprogramma Politie en Wetenschap een rapport over de opmars van de illegale medicijnenhandel in Nederland. Een belangrijk deel daarvan is de handel in zware pijnstillers als oxycodon en fentanyl. “Dat soort middelen zijn vele malen sterker dan morfine”, zegt Van Leiden. “En omdat het een roes geeft wordt het steeds vaker als drug gezien. Bij ketamine ging dat ook zo. Dat was eerst alleen een narcosemiddel, nu is het ook een populaire drug.”

Verslavend

Dat de zware pijnstillers bovendien verslavend zijn, blijkt uit een rondgang van de NRC langs verslavingsorganisaties met klinieken. Tussen 2012 en 2018 verdrievoudigde het aantal personen dat zich bij de klinieken meldde tot ruim 290. In de eerste helft van 2019 hebben zich opnieuw 252 verslaafden aangemeld.

Het totaal aantal gebruikers van opiaten is in 2017 al boven de een miljoen uitgekomen, meldde Zorgverzekeraars Nederland in april. In 2010 gebruikten er nog maar 650.000 Nederlanders dergelijke zware pijnstillers. In die periode steeg ook het aantal overdoses door oxycodon. In 2018 ging het om 424 mogelijke vergiftigingen, meldt het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum. Dat zijn er ongeveer tien keer zoveel als in 2008.

Illegaal verkrijgbaar

De gebruikers kunnen de opiaten op recept krijgen via hun huisarts of specialist. Maar de middelen zijn ook illegaal verkrijgbaar. Hiervoor hoeven de gebruikers niet per se naar schimmige dealers of het dark web, op Marktplaats.nl staan gewoon advertenties voor oxycodon en andere zware pijnstillers. Daarnaast is het kinderlijk eenvoudig om via Google online-apotheken te vinden die de pijnstillers verkopen zonder dat zij daarvoor een recept hoeven te zien.

Het illegale aanbod is volgens Van Leiden gevaarlijk. “Het zorgt ervoor dat de handel in geneesmiddelen en drugs meer verweven raakt. Voor de georganiseerde misdaad zijn medicijnen inmiddels lucratieve handelswaar met een lagere pakkans en lagere straffen dan drugs.” Toch is er niet veel aandacht voor illegale medicijnen bij de opsporingsdiensten, ziet Van Leiden. “De overheid heeft de handen al vol aan drugscriminaliteit.”

Lees ook:

Minister Bruins wil een rem op het gebruik van zware pijnstillers

Minister Bruno Bruins (medische zorg) komt in actie om het groeiende gebruik van zware pijnstillers zoals oxycodon en fentanyl terug te dringen.

Nederlander slikt steeds makkelijker zware en verslavende pijnstillers

Steeds meer Nederlanders raken verslaafd aan oxycodon. Huisartsen maken zich zorgen.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden