ReportageKrimpregio
Limburg ziet Poolse werknemers graag komen, er is alleen één probleem: er zijn geen huizen
Noord-Limburg ziet ze graag komen, de Poolse werknemers. Maar waar moeten ze wonen? De streek die staat aangemerkt als krimpregio mag niet te veel bouwen.
“Mijn droom voor de toekomst? Hier settelen, samen met Martina.” Zij schrikt zich een hoedje. “We zijn bevriend, maar hebben geen verkering.” Hij, met een vette knipoog: “Nóg niet.”
Sebastian Kriegil (38) uit Polen is een van de duizenden arbeidsmigranten in Noord-Limburg. Hij is trots op zijn baan bij UPS. Normale werktijden en ieder weekend vrij. Loon: 1400 euro netto per maand. “Zeshonderd euro meer dan ik in Polen kan verdienen.”
Landgenote Martina Surmik (17) uit Schiedam is sinds een jaar in Nederland en voor een paar dagen op bezoek bij Sebastian in Blerick. “Ik zoek ander werk, daarom ben ik hier. In Schiedam werk ik tussen jonge Polen, die veel drinken en drugs gebruiken. Ik voel me er niet op mijn gemak.”
Sebastian woont met drie landgenoten, onder wie een moeder met haar dochter, in een huurappartement in een van de flatgebouwen aan de Geresstraat in de Blerickse volkswijk Vastenavondkamp. Samen betalen ze de eigenaar 1300 euro per maand. Iets verderop deelt Alexander Strautius (25) uit Letland een flatwoning met drie andere arbeidsmigranten voor 1200 euro. Gewoonlijk worden deze flats verhuurd voor 500 à 600 euro.
Huisjesmelkers doen goede zaken, weet Peter Peeters, projectmanager Vastenavondkamp namens de gemeente. De hoge huurprijzen maken de flats onbetaalbaar voor studenten en andere urgent woningzoekenden in de buurt.
Makkelijk geld verdienen
“Dat is wat ik hoor van mensen”, zegt Peeters. “Waar moeten onze kinderen wonen? De Geresstraat zou een alternatief voor ze kunnen zijn, maar in de flats worden arbeidsmigranten gestald door uitzendbureaus. Investeerders kopen eengezinswoningen om daar vier, vijf, zes, zeven arbeidsmigranten in te stoppen. Die betalen dan 300 tot 500 euro per persoon per maand. Dat is makkelijk geld verdienen. Reden voor de gemeente Venlo om de regelgeving aan te passen. Er mogen nog maximaal twee mensen wonen in een eengezinswoning en appartement. Handhaven is echter een probleem. We weten niet wie waar woont. Deze mensen staan niet ingeschreven.”
Noord-Limburgse gemeenten werken nu samen om de arbeidsmigranten te huisvesten. Wethouder Paul Sanders (VVD) van de gemeente Peel en Maas trekt de kar. Hij zit met een dilemma. “Officieel zijn we een krimpregio, daarom moeten we minder huizen bouwen. Maar de bevolking neemt juist toe door de komst van de Polen en andere mensen uit Oost-Europa. Ondanks de automatisering hebben bedrijven steeds meer handjes nodig. Niet alleen in de land- en tuinbouw, maar ook in de maakindustrie en in de logistiek. Het grootste probleem is de vergrijzing. Dat los je niet op met de werklozen uit de kaartenbakken. We hebben de arbeidsmigranten hard nodig.”
Inschrijfavonden
De wethouder pleit voor een fatsoenlijk en betaalbaar dak boven het hoofd voor alle buitenlandse werknemers. Maar dan moet hij wel weten om hoeveel mensen het gaat. De schattingen lopen uiteen van 30.000 tot 50.000 arbeidsmigranten in Noord-Limburg. Inschrijven bij de gemeente is verplicht, maar de werknemers van over de grens kennen de Nederlandse wetgeving niet en verzuimen dat regelmatig.
In de gemeente Westland kennen ze dat probleem ook. Daar zoekt de gemeente samenwerking met de uitzendbureaus. Woordvoerder Ilse van de Poel: “We werken samen met de uitzendbranche. De uitzendbureaus zorgen ervoor dat arbeidsmigranten inschrijfavonden bezoeken.”
Terugkerend fenomeen
In de kop van Noord-Holland en Oost- en West-Brabant spelen dezelfde problemen, weet wethouder Sanders, reden voor de regio’s na de zomer bij elkaar te komen voor een heisessie. “Hoe gaan we het inschrijven regelen? Hoe gaan we met huisvesting om? Het is een complexe materie. Vergeet integratie niet, onderwijs en zorg. Het Rijk zal met middelen moeten komen. Te lang is dit probleem vergeten. Het ging vooral over de huisvesting van vluchtelingen.”
Migratie is een telkens terugkerend fenomeen, stelt Sanders. Hij maakt een vergelijking met de ontginning van de Peel een eeuw geleden. Turfstekers kwamen van heinde en verre. Een aantal bleef hier wonen. Zo ontstonden de Peeldorpen. Nu kopen Polen met een vaste baan een woning.
“Of neem de komst van de gastarbeiders in de jaren zestig van de vorige eeuw. Het grote verschil is dat de gastarbeiders nodig waren om de economische groei te verwezenlijken, terwijl migratie nu nodig is om de huidige conjunctuur in stand te houden.”
Arbeidsmigranten voorkomen krimp
Het migratiecijfer in krimpregio Limburg is al jaren positief. In 2017 noteerde de provincie een plus van 4555. Ruim 14.000 mensen kwamen, terwijl bijna 10.000 mensen vertrokken. De meeste immigranten komen uit Duitsland, gevolgd door België en Polen.
Het aantal immigranten deed de bevolking in Noord- en Midden-Limburg vorig jaar zelfs stijgen met negenhonderd. Het cijfer had hoger kunnen uitvallen. Wethouder Sanders: “Veel Polen die hier werken gaan in Duitsland wonen waar ze voor hetzelfde geld een mooiere woning kunnen kopen. Ze trekken zich minder aan van landsgrenzen dan wij.” In Zuid-Limburg nam het aantal inwoners vorig jaar af met vijftienhonderd.
Lees ook:
Nederlandse werknemers hebben baat bij Europa: ‘De totale cake wordt groter’
Is Europa er alleen voor bedrijven of ook voor werknemers? Dat is niet altijd helder. Volgens Europarlementariër Agnes Jongerius komt er stap voor stap meer Europees sociaal beleid.
Er is een schrijnend tekort aan huisvesting voor arbeidsmigranten
Zo’n 100.000 arbeidsmigranten hebben geen fatsoenlijke huisvesting. Terwijl er grote bouwplannen lagen.
