Kiezer trok zich weinig aan van ‘obscene afbeeldingen’ VVD’ers in Playboy

Trouwe VVD-kiezers heroverwogen in 1986 hun stem op de partij vanwege “obscene afbeeldingen” in de Nederlandse Playboy. Dit waren afbeeldingen die volgens de schrijvers van boze brieven aan de politiek leider Ed Nijpels getuigden van ‘een Vara- of VPRO-mentaliteit’.

‘Gewoon jezelf kunnen zijn’ was de slogan waarmee de VVD in de jaren tachtig stemmers wierf. Samen met de jonge lijsttrekker Nijpels vonden sommigen dat aanleiding genoeg om smalend te spreken van Veronica-liberalisme. Maar na de vrijmoedige Playboy-reportage met Arnoud Cevaal, ambtelijk secretaris van de Tweede Kamerfractie, en fractiemedewerkster Lorette Welter bleken er wel degelijk grenzen te zitten aan het gewoon jezelf kunnen zijn.

Onthullende Franse foto's

De ophef van destijds laat zich enigszins vergelijken met het rumoer dat deze week ontstond in Franrijk na het verschijnen van een Playboy met licht onthullende foto’s van staatssecretaris Marlène Schiappa van binnenlandse zaken. Haar premier Élisabeth Borne noemde het poseren in tijden van grote onrust in Frankrijk onverstandig. Schiappa benadrukte in een tweet dat het aan vrouwen zelf is om te beschikken over hun eigen lichaam ‘tot ongenoegen van achterlijken en hypocrieten’.

De cover van de Nederlandse Playboy kondigde in april 1986 onder meer een artikel over de nieuwe Grijpstra & De Gier-film aan en een groot interview met ‘Amerika’s super-vader Bill Cosby’. Maar naast het topless poserende model Marjorie stond de meest spectaculaire aankondiging: ‘Vrijmoedig fotoserie. Vrijende VVD-ers in de 2e Kamer’.

Binnen in het blad was te zien hoe de twee poseerden in en rond de Tweede Kamer. Cevaal, behalve ambtelijk secretaris van de fractie kandidaat-Kamerlid (op een onverkiesbare 58ste plaats), zat in de bankjes. Hij legde zijn linkerhand op de door een omhooggeschoven rok ontblote rechterbil van de naast hem staande Welter. Ook haar jarretels waren zichtbaar. Andere pikante foto’s waren buiten het Kamergebouw geschoten. In het bijbehorende interview vertelde Cevaal hoe hij met Welter onderweg geregeld een snelwegparkeerplaats opzocht voor een vrijpartij.

Zendingsdrang van naturisten

Tweede Kamervoorzitter Dick Dolman (PvdA) vroeg Nijpels om opheldering over de publicatie. Buiten vergadertijd mochten conform het reglement alleen foto’s worden gemaakt met toestemming van de afdeling voorlichting of de kamerbewaarder. Hen was niets gevraagd. Bovendien mochten op dat soort foto’s enkel volksvertegenwoordigers of bewindslieden te zien zijn.

Cevaal en Welter verschenen in het praatprogramma van Sonja Barend om uitleg te geven over hun optreden in Playboy. Winstbejag speelde volgens de twee geen rol. Ze hadden alleen een onkostenvergoeding ontvangen. Het was meer zendingsdrang van overtuigde naturisten geweest.

“Ik ga niet zeggen dat de foto’s een schandaal zijn, ieder z’n lol, maar je moet er niet zo’n halfgaar verhaal bij vertellen over de hogere waarden des levens”, schreef, Ruud Verdonck, tv-recensent van Trouw, over het optreden bij Sonja. “Men staat in de Playboy om gemiddelde heterofiele lusten op te wekken. En omdat het sommigen wel een kick geeft om publiekelijk te douchen. Die juffrouw mag van mij gerust uitleggen dat ze de Nederlandse Playboy een kwaliteitsblad vindt, dat zegt ze alleen maar omdat ze meer hersens in d’r billen dan in d’r hoofd heeft.”

VVD verliest negen zetels

Nijpels kon het gedoe met de Playboy-reportage er niet bij hebben tijdens een toch al moeizame verkiezingscampagne. Cevaal werd van alle lijsten gehaald, geroyeerd als partijlid en ontslagen. Welter kwam na de verkiezingen niet terug, omdat het Kamerlid waarvan ze medewerker was geen zetel haalde.

De VVD viel bij de Kamerverkiezingen in mei terug van 36 naar 27 zetels. De Playboy-affaire speelde geen noemenswaardige rol. Kiezers verweten de VVD dat vicepremier Gijs van Aardenne, aangeschoten wild door de RSV-affaire, had mogen blijven zitten. Daarbovenop kwam de electorale aantrekkingskracht van de CDA-premier met zijn slimme campagneleus ‘Laat Lubbers zijn karwei afmaken’.

Lees ook:

Schoonschrijven moest je leren om later meer ‘levensgenoegen te smaken’

In de digitale maatschappij van vandaag is niet alleen netjes schrijven, maar zelfs schrijven op zich een probleem aan het worden. Wetenschappers en (pabo-)docenten sloegen alarm.