‘Kaolo veel’ plastic in zee: jongeren willen iets doen aan het klimaat, ook als de volwassenen niet luisteren

“Maar wat”, vraagt een kleine, verlegen kijkende middelbare scholier aan het Tweede Kamerlid dat de zaal net heeft toegesproken, “maar wat verandert er dan als we allemaal duurzamer gaan leven?” Heel even kun je een speld horen vallen in het Zoetermeerse Alfrink College, een enorm schoolcomplex in een splinternieuw gebouw. “Dat is een goede vraag”, antwoordt Christine Teunissen van de Partij voor de Dieren, die hier zelf ook op school heeft gezeten en nu deze klimaattop opent. “Als we dat doen, zorgen we voor een groenere en mooiere wereld.”

Dit is een van de weinige keren waarop volwassenen vandaag aan het woord komen. Tachtig scholieren krijgen workshops voorgeschoteld – over voedsel, over afval – en gaan met elkaar in debat. Vandaag zijn zij de baas, en niemand anders. De jongste deelnemer aan de ‘conferentie Green Team’ zit in groep 5 van de basisschool, de oudste in 6vwo.

‘Ouderen zouden een rolmodel moeten zijn’

“De laatste tijd horen we vaak over gevolgen van de klimaatveranderingen, maar we zien nog best weinig actie”, vindt Shabnam (18) van het Erasmus College in Zoetermeer. Shabnam zit op die school in 6vwo: ze droomt van een loopbaan in de geneeskunde. Maar als het over duurzaamheid gaat, krijgt ze een bezorgd gevoel. “Ik maak me zorgen over onze toekomst. Niet per se over mijn eigen toekomst, maar over de toekomst van onze planeet. Ouderen zouden een soort rolmodel moeten zijn voor jongeren. Maar als ze dat niet zijn, is het logisch dat jongeren het ook niet worden.”

Soms, zo zeggen meer leerlingen vandaag, hebben ze het idee dat volwassenen niet luisteren. Maar de moed opgeven? Dat niet. “We zijn nog jong. We kunnen impact hebben.”

‘Anderen staan niet op, ik voel de drang om dat wel te doen’

Met vriendinnen luistert Shabnam naar de speeches, neemt ze deel aan workshops en loopt ze langs de kramen. “Ik hoop dat er nu meer leerlingen bij verduurzaming betrokken raken. Dat is best wel lastig: jongeren vinden dit onderwerp niet echt cool.” Zelf geeft ze alvast het goede voorbeeld. “Plastic flesjes gebruiken we bij ons thuis bijvoorbeeld niet.”

Ook 4vwo’er Koen (14) van het Picasso Lyceum, die een shirtje draagt met reclame voor zijn eigen YouTubekanaal, knikt. “Je kunt iets betekenen, en ik vind dat je ook iets móét betekenen. Anderen staan niet op, ik voel de drang om dat wel te doen.” Daarom werd hij lid van het Green Team Zoetermeer: een initiatief waarbij allerlei instanties, van bibliotheek tot school zijn aangesloten. “Gelukkig zijn er genoeg jongeren die iets willen betekenen. Als we dan een geheel vormen, staan we opeens een stuk sterker.”

Elke minuut een vrachtwagen vol plastic de zee in

In een van de lokalen krijgt een groep van pakweg 25 leerlingen een quiz over plastic voorgeschoteld. “Dit wordt een moeilijke vraag”, waarschuwt gelegenheidsdocent Nikki Hes, die het recycle-initiatief Lang Leve Plastic opzette.

Op het scherm verschijnt de vraag: Hoeveel kilo plastic belandt er per jaar in de plasticsoep? “Kaolo veel”, reageert een vlotte tiener in Surinaamse straattaal. “Kaolo veel, zoals jij dat zegt, is het zeker”, reageert Hes gevat. “Je kunt het zo zien: per minuut dumpt een vrachtwagen vol plastic z’n lading in de zee.”

Een nieuw koosnaampje: ‘klimaatactivist’

Van de tachtig leerlingen die deelnemen is er één die dit mag beschouwen als een voorproefje: de 16-jarige Noa van het Alfrink College reist af naar de grote klimaattop in Glasgow. Daar gaat ze met tieners uit landen over de hele wereld in gesprek. “Ik zal vooral praten over de stijging van de zeespiegel”, zegt ze. Die spiegel, weten de leerlingen dankzij de berichtgeving van de laatste maanden hier, kan zo hard stijgen dat Nederland zelfs van de landkaart verdwijnt.

Het tij keert, ziet Noa: er wordt meer en meer over verandering gepraat. “Mijn oma raakte altijd een beetje geïrriteerd als ik hier over praatte. Maar nu is ze supertrots op me.” Oma heeft zelfs een nieuw koosnaampje voor haar bedacht, lacht ze: klimaatactivist. Een vrolijke bijnaam voor een serieuze rol. Over verduurzaming wordt op deze conferentie allang niet meer lacherig gedaan. “Wij doen heel erg ons best om goede banen te krijgen, maar eigenlijk heb je daar niets aan als het klimaat niet meer leefbaar is.”

De achternamen van de geïnterviewden zijn bekend bij de hoofdredactie.

Lees ook:

Helpen goede intenties het klimaat?

De komende weken kijkt de wereld naar Glasgow. Goede bedoelingen zijn er genoeg, maar lukt het op de klimaattop om goede afspraken te maken? Dat roept de vraag op: wat zijn intenties waard? Het filosofisch elftal boog zich over die vraag.

Topman VN zet klimaattop al voor aanvang onder druk: plannen schieten tekort om doelen te halen

Ondanks nieuwe aangescherpte plannen daalt de CO2-uitstoot wereldwijd veel te weinig, stellen de VN in een rapport. Lidstaten zouden met betere plannen moeten komen.