Kanonskogel bewijst: in Warns liep een middeleeuwse vete volledig uit de hand

De vondst van een kanonskogel bij Warns bewijst dat er in 1490 bij een ruzie tussen twee families ook daadwerkelijk naar de wapenen gegrepen is. Ook zijn er resten ontdekt van een middeleeuwse stins: een grote stenen toren, een militair verdedigingswerk én woning ineen voor voorname families.

In Warns ontstond rond 1490 ruzie om zo’n stins, wisten historici al uit middeleeuwse kronieken. De gemoederen liepen hoog op toen een zekere Douwe Gaeles Galama een stins voor zichzelf liet bouwen. Dat schoot een andere plaatselijke edelman, Jelmer Ottes Sytzama, die zelf een stins bewoonde, in het verkeerde keelgat. 

Er volgde een heus middeleeuws drama. Terwijl de nietsvermoedende Jelmer Sytzama familie bezocht in Sneek, viel Galama de stins aan, die op dat moment wordt bewaakt door Sytzama’s vrouw, Ats Bonninga. Zij bleek alleen niet voor één gat te vangen; onder haar militaire leiding hield de stins stand. 

Galama moest zijn toevlucht nemen tot list. Hij onderschepte Jelmer Sytzama op zijn terugweg en nam hem gevangen. Bonninga zag haar man pas levend terug toen ze zich overgaf. De kasteelvrouwe gaf zich gewonnen en Galama verwoestte haar stenen toren.

Waarschijnlijk zijn de gevonden resten de overblijfselen van de stins van de Sytzama’s. Het monument van Bonninga’s moed zal overigens niet lang meer toegankelijk blijven; in 2022 wordt de rondweg van Warns er precies overheen aangelegd.

Lees ook:

De geschiedenisliefhebber komt er in ‘The Dig’ bekaaid af

Dankzij de film The Dig staat de archeologische opgraving van een Angelsaksisch scheepsgraf weer in de belangstelling. Waarom was dit zo’n opzienbarende vondst?