Kan Baudet vervolgd worden voor racistische appjes?

Of de uitingen van Thierry Baudet en andere Forumleden in appgroepen strafbaar zijn, daar twijfelt hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Voermans niet aan. “Dit is duidelijk strafbaar.”

In zijn werkkamer pakt hij een van de boeken van het Wetboek van Strafrecht en leest artikel 137c voor: ‘Hij die zich in het openbaar, mondeling of bij geschrift of afbeelding, opzettelijk beledigend uitlaat over een groep mensen wegens hun ras, hun godsdienst of levensovertuiging, hun hetero- of homoseksuele gerichtheid of hun lichamelijke, psychische of verstandelijke handicap, wordt gestraft (...).’ Voermans: “De in de media uitgelekte berichten lijken een poging om alle uitingen in dit artikel te raken.” Zo appten Forumkandidaten over het IQ-verschil tussen rassen, er werd gescholden met ‘homo’ en van gedachten gewisseld over ‘negers’. “De vraag is alleen of de uitspraken in de openbaarheid zijn gedaan.”

Het Openbaar Ministerie is nog niet tot vervolging overgegaan. Naar appverkeer dat via de media uitlekt, kan het OM geen onderzoek doen, laat een woordvoerder weten. Justitie kan wel een onderzoek starten als er aangifte is gedaan, maar vooralsnog is nog niet bekend of dat ook is gebeurd.

De uitspraken vallen waarschijnlijk niet onder de immuniteit die Thierry Baudet als parlementariër heeft, zegt hoogleraar staatsrecht Paul Bovend’Eert. “Die geldt alleen voor uitspraken die worden gedaan in vergaderingen in de Tweede Kamer en in schriftelijke stukken. Alle andere uitspraken binnen en buiten het parlement vallen daarbuiten.”

Openbaar of niet?

Thierry Baudet verdedigt zichzelf en zijn partij door te zeggen dat het om privé-uitingen in appgroepen gaat. Voor dat argument valt wat te zeggen, vinden Bovend’Eert en Voermans. De beslotenheid van de appgroepen kan namelijk een bezwaar vormen voor vervolging. Voermans: “Artikel 137 gaat over openbare uitlatingen. Als het om appverkeer gaat, zijn ze niet voor het grote publiek bedoeld.” Het zou anders zijn wanneer de uitspraken in een café zijn gedaan of in een partijblad staan.

Daarom is van belang te weten hoeveel mensen toegang hadden tot de appgroep. Was die alleen voor kandidaat-Kamerleden? Of was het een appgroep waarin ook tientallen of honderden Forumleden en -kiezers zaten? “Als de groep wordt gebruikt voor het bereiken van kiezers en het karakter heeft van een partijblaadje, dan kun je spreken van openbare informatie.”

Dat is een verschil met de vorige zaak, die draaide om beledigende woorden van een politicus. Geert Wilders deed zijn uitspraken over ‘minder Marokkanen’ in een vol Haags café. Daar was juist de vraag of de uitspraken die gingen over nationaliteit ook racistisch waren. De rechter ging toen niet mee in het verweer van Wilders dat Marokkanen geen ‘ras’ zijn: volgens de rechter gebruikte de politicus ‘Marokkanen’ als ‘etnische aanduiding’. Wilders werd uiteindelijk schuldig bevonden aan groepsbelediging, maar kreeg hiervoor geen straf. De rechter woog mee dat een politicus een ruimere vrijheid van meningsuiting heeft dan normale burgers.

Als grap bedoeld

Voermans vindt Baudets uitspraken duidelijk racistisch. Hij vindt het verweer van Baudets tweede man Wybren van Haga zwak dat ‘dit soort uitingen in hoge mate filosofisch en als grap bedoeld zijn’. “Dan kunnen we het ook hebben over de filosofie en de grapjes van de Ku Klux Klan. Het maakt niet uit of de opmerkingen al dan niet grappig bedoeld zijn.” Bovend’Eert denkt dat het wel kan uitmaken of iets als grap is bedoeld. “Denk maar aan shows van Hans Teeuwen. Die kan flink tekeer gaan over moslims, maar dan is sprake van satire, niet van een strafbaar feit.”

In het verleden werd de Centrumpartij verboden vanwege het aanzetten tot vreemdelingenhaat. Voor een verbod van Forum is geen grond, zegt Voermans. “Daarvoor moet discriminatie systematisch zijn en dan moet het te lezen zijn in de statuten van de partij. Bij Forum gaat het om uitlatingen van personen, dus dan zijn hooguit partijleden te vervolgen. Als die uitspraken openbaar bedoeld zijn.”

Lees ook:

‘Racistische uitingen Baudet en andere FVD’ers in appgroepen’

Opnieuw zijn er racistische appjes van Forum voor Democratie in de openbaarheid gekomen. Deze keer zijn het ook berichten van partijleider Thierry Baudet zelf:‘Wil jij dat je zus met een neger thuiskomt?’