Kabinet waarschuwt: Google is niet veilig genoeg voor onderwijs

Niet eerder maakten docenten zo veel gebruik van het digitale klaslokaal, zegt schoolbestuurder Fridse Mobach. Daarom is het des te zuurder dat de veelgebruikte software van Google niet veilig genoeg is, zoals staat in de Kamerbrief die de onderwijsministers maandag naar de Tweede Kamer stuurden.

Aan het gebruik van digitale werkomgevingen Google Workspace en Google Workspace for education – speciale onderwijssoftware uitgerust met alle bekende Google-applicaties – kleven privacyrisico’s, aldus de brief, onder andere doordat Google zichzelf als enige eigenaar ziet van metadata, gegevens over het gebruik van zijn diensten. Het kabinet heeft Google hierop aangesproken.

Het onderzoek volgde op een motie van de SP en D66. Kamerlid Peter Kwint van de SP is niet verbaasd over de uitkomsten. “Precies waarom ik aan de bel heb getrokken bij het kabinet. Als je Google vrij baan geeft in het onderwijs, laat je een speler binnen wiens verdienmodel de persoonlijke data van anderen zijn. Dan kun je wachten op ongevallen”, twittert hij.

Fridse Mobach is ook bestuurder bij Sivon, een vereniging voor ICT in het primair en voortgezet onderwijs, waarbij de helft van de scholen is aangesloten. Sivon raadt scholen vooralsnog aan Google gewoon te blijven gebruiken. “Wij blijven Google aanspreken vanuit het onderwijs en hebben er vertrouwen in dat het zijn voorwaarden aanpassen.”

Wat is er erg aan het verzamelen van metadata?

“Het gaat niet om persoonsgegevens, maar om informatie over welke internetpagina’s docenten en leerlingen bezoeken of op welke kop ze klikken. Toch beoordelen wij het privacyrisico als hoog. Want deze informatie kan Google combineren met andere informatie, tot profielen die gebruikt worden om advertenties te personaliseren. Google bepaalt zelf wat het met die data doet, het bedrijf ziet zichzelf als de enige eigenaar. Het kan de voorwaarden zomaar aanpassen. Als scholen vinden wij dat wij verantwoordelijk zijn voor de data, Google is slechts de verwerker en die mag niet zomaar zelf bedenken waar hij deze data voor gebruikt. Maar daarover verschillen we van inzicht.”

Google verwerkt toch sowieso metadata van iedereen die gebruikmaakt van zijn diensten?

“Ja dat klopt, maar ik vind het een ander verhaal bij volwassenen die zich hier bewuster van zijn. Bij scholen gaat het veelal om de data van minderjarige leerlingen, voor wie wij ons verantwoordelijk voelen en die we willen beschermen.”

Hoeveel en op wat voor manier gebruiken docenten en leerlingen deze software?

“Via Google-classroom worden lessen gegeven en leerlingen kunnen een opdracht typen in een online document en de docent kan het nakijken. We schatten, na een uitvraag onder scholen, dat ongeveer een derde van de middelbare scholen Google-software gebruikt en iets minder dan de helft van de basisscholen.”

U zegt: stop er nu niet mee, want Google zal uiteindelijk wel voldoen aan de voorwaarden. Wat voor vuist kan Nederland maken tegen zo’n techgigant?

“Na eerdere gesprekken met Google heeft het bedrijf zijn voorwaarden al wel iets aangepast, maar niet genoeg. We kunnen samen optrekken met andere landen. Daarom heeft Nederland de Europese Commissie ingeschakeld. Ook hebben de scholen advies aangevraagd aan de Autoriteit Persoonsgegevens. Het Nederlandse onderwijs blijft Google aanspreken.”

Kunnen scholen niet beter overstappen naar bijvoorbeeld Microsoft?

“Uiteindelijk geldt wel: als je vindt dat je verantwoordelijk bent voor de data van leerlingen, dan moet je keuzes maken die daarbij horen.”

Lees ook:
ICT-grootmachten in het onderwijs vullen hun zakken met geld dat bedoeld is voor de leerling in de klas

Magister, een belangrijk computerprogramma in het onderwijs, wordt dertig procent duurder voor scholen. ICT-bedrijven verdienen grof geld aan het onderwijs en daarom is het tijd voor regelgeving, vindt geschiedenisdocent Michel Verschuren.