Juichen om 30.000 euro? Nee, daarvoor is er te veel gebeurd

De appgroep waarin Naciye Polat met medegedupeerden van de toeslagenaffaire communiceert, ontplofte afgelopen week zowat. Het rapport van de verhoorcommissie, de excuses van voormalig minister van sociale zaken Lodewijk Asscher, de toegezegde compensatie die voor 1 mei wordt uitbetaald: er was genoeg stof om een mening over te hebben.

“Ik heb het idee dat het kabinet niet weet wat het met de situatie aan moet”, zegt Polat. “Natuurlijk zitten er mensen op geld te wachten. Maar het lijkt erop dat er nu onder druk is besloten om maar snel 30.000 euro toe te zeggen. De voorwaarden zijn nog niet duidelijk. Wat betekent dit voor de mensen die al een gedeelte van de schade hebben teruggekregen, maar nog wachten op de rest? We weten het niet. Daarnaast komt het op mij niet oprecht over. De excuses? Er is jarenlang over lijken gelopen en nu klinken er opeens mooie woorden. Daarmee kun je niet meteen het vertrouwen herstellen.”

Polat is een van de drie vrouwen die vorige week in deze krant vertelden over de impact van de toeslagenaffaire op hun privéleven. Maya Abdin vertelde in hetzelfde artikel dat ze de overheid de kans wil geven om het goed te maken. Volgens de Groningse is daarmee nu een klein begin gemaakt, al heeft ook zij nog veel vragen. “Mijn schulden zijn veel groter dan 30.000 euro. Het is mij niet duidelijk of ik een gedeelte mag houden of dat alles meteen naar de schuldeisers gaat. In dat laatste geval heb ik, en met mij vele anderen, er niet zo veel aan.”

Toch vindt Abdin het een prettige toezegging. “Het is een snel gebaar, dat is fijn. Ik moet er nu maar op vertrouwen dat de verdere compensatie goed wordt uitgewerkt, zowel voor de materiële als de immateriële schade. Dat het me daarnaast acht jaar van mijn leven heeft gekost, moet ik accepteren. Daar is niets meer aan te doen, geld kan mij die periode niet meer teruggeven.”

Miranda Sluiter kreeg een nog veel groter cadeau

60 kilometer zuidelijker, in Hoogeveen, is de stemming beter. Uitgerekend op de dag dat het kabinet met de compensatieregeling kwam, kreeg Miranda Sluiter een veel groter cadeau: haar dossier is afgerond, de directe schade werd op haar rekening overgemaakt. “Toen mijn dochter en ik vanochtend uit bed kwamen, keken we elkaar aan en begonnen te lachen. Het voelt alsof we nu kunnen beginnen met de rest van ons leven. Al moeten we nog wel naar de Commissie Werkelijke Schade om ook de vervolgschade te verhalen, zoals het verlies van mijn baan.”

Hoewel de grootste spanning van haar schouders is gegleden, heeft Sluiter wel haar gedachten over de politieke gevolgen die de affaire moet hebben. “Het rapport maakt duidelijk dat de overheid ons niet heeft beschermd. Ik hoop daarom echt dat het gevolgen heeft voor de betrokken bewindslieden. Soms gaat het door mijn hoofd hoe ons leven zonder deze toestand zou zijn, maar ik probeer die gedachten meteen weg te drukken. Overigens lijkt de compensatieregeling me best goed voor de mensen die weinig restschulden hebben. Zelf zou ik er heel blij mee zijn geweest.”

Verlost van fraudeverdenking

Abdin en Polat kunnen zich echter niet aan de indruk onttrekken dat de druk van buitenaf te groot is geweest voor het kabinet. “Er is nu een begin gemaakt, maar dat ging niet vanzelf”, zegt Abdin. “Wij kloppen al jaren aan bij de Belastingdienst, werden altijd genegeerd. Pas nadat de media erover berichtten en er zo’n kritisch rapport verscheen, is er iets mogelijk. Als het zo moet, dan moet het zo. Ik heb echt het gevoel dat we met zijn allen iets hebben bereikt. Maar tegelijkertijd voel ik nog heel veel spanning.”

Met de compensatie zouden de vrouwen ook per direct van de fraudeverdenking verlost willen zijn. Polat: “Zodat ik een telefoonabonnement op mijn eigen naam kan hebben. Dat kan nu niet. We zullen zien of dat de komende tijd verandert. In het rapport staan dingen die wij al wisten, ze zijn nu alleen blootgelegd voor het grote publiek. Ik kan het de betrokkenen dan ook moeilijk vergeven, daarvoor hebben we te veel leed meegemaakt. En zo belangrijk is geld niet als je elke dag moet toekijken hoe je depressieve dochter haar medicatie slikt.”

Zo bezien, maakt de compensatie vooral verschil voor de slachtoffers die hun leven enigszins op orde hebben. Sluiter: “Ik ben ook nog steeds gespannen, maar kan nu wel vooruitkijken. Vorige week zei ik dat ik een paar dagen met mijn dochter weg wilde als er geld op de rekening zou staan. Door corona moeten we nog even wachten, maar we hebben het er al wel over gehad. We zijn van plan naar Disneyland Parijs te gaan. Dat wil mijn dochter al heel lang.”

Lees ook:

Kabinet hoopt dat 30.000 euro ouders genoegdoening geeft

Het kabinet gaat toch overstag met een forse compensatie. Getroffen ouders ontvangen sowieso 30.000 euro.

Nu het kabinet wankelt, laat Rutte-III de handrem los

Wat lange tijd volgens het kabinet niet mogelijk was, blijkt onder druk van het snoeiharde rapport van de enquêtecommissie uiteindelijk toch te kunnen: snelle en ruime compensatie voor de getroffen ouders in de kinderopvangtoeslagaffaire.