Jongeren die strafbaar feit plegen in de trein of op het station kunnen taakstraf krijgen bij de NS

Minderjarigen die meubilair op het perron hebben vernield, met anderen op de vuist zijn gegaan in de trein of een ander strafbaar feit hebben gepleegd in of rond het station, kunnen voortaan een taakstraf krijgen bij de NS. Als eerste landelijke organisatie is de vervoerder een samenwerking aangegaan met de Raad voor de Kinderbescherming. De verwachting is dat jongeren minder snel opnieuw de fout ingaan wanneer zij hun taakstraf uitvoeren op de plek waar ze schade hebben aangericht.

“De gevolgen van hun daden kunnen veel jongeren niet goed overzien”, legt Pepijn de Wijs van de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) uit. Hij is de initiator van de overeenkomst. “Door hen taakstraffen te laten uitdienen op de plek waar zij het strafbare feit hebben gepleegd, kunnen ze ook leren wat hun misstap daadwerkelijk teweeg heeft gebracht, welke schade zij anderen hebben berokkend. Zoiets heeft meer impact dan vuil prikken op straat.”

Gasdrukpistool

Een incident uit 2019 is de aanleiding voor het initiatief. In dat jaar beschoten twee tieners met een gasdrukpistool enkele treinen bij Breda, waardoor meerdere ramen sneuvelden. “In de media, die veel aandacht gaven aan deze zaak, riep de toenmalige NS-directeur dat de twee jongeren hun straf maar bij de NS moesten uitvoeren. Toen heb ik de telefoon gepakt.”

Voor de duidelijkheid: de RvdK adviseert de kinderrechter over passende straffen voor jongeren die in aanraking komen met justitie. Ook begeleidt de RvdK jaarlijks ongeveer 6000 taakstraffen voor tieners. Deze werkstraffen zijn iets anders dan de straffen bij bureau Halt. Die zijn bedoeld voor lichte strafbare feiten, zoals openbare dronkenschap, en een alternatief om een ‘echte’ straf te voorkomen. Jongeren die via het jeugdrecht worden veroordeeld tot taakstraffen, hebben zwaardere vergrijpen op hun kerfstok, van stelselmatig spijbelen tot het gebruik van geweld.

De ervaring met de twee Brabantse treinbeschieters, die door de kinderrechter onder meer werden veroordeeld tot een werkstraf van dertig uur bij de NS, was voor zowel de NS als de RvdK een positieve. Vanaf nu kunnen jaarlijks twintig tot 25 jongeren die in de trein of op het station een strafbaar feit hebben gepleegd, hun taakstraf uitvoeren op stations door het hele land.

Peuken rapen

“Zij zullen daar hetzelfde moeten doen als die eerste twee”, zegt Robert van der Lee, de NS-stationsmanager die de bewuste jongens vorig jaar begeleidde. “Die hebben we onder meer peuken voor het station laten rapen, prullenbakken laten poetsen en kauwgom laten schrapen. Door ze te tonen hoe een station werkt, en ook door met ze te spreken, hebben we ze laten inzien dat het kapotschieten van die ruiten niet alleen materiële schade heeft veroorzaakt. Ook de passagiers zijn zich rot geschrokken, net als de conducteur en de machinist.”

De RvdK hoopt dat andere organisaties het voorbeeld van de NS volgen en zich zullen aanbieden als locatie waar tieners hun taakstraf kunnen uitvoeren. “Persoonlijk hoop ik niet dat de NS de groep veroordeelde jongeren met een taakstraf bij ons gaat uitbreiden”, stelt Van der Lee. “Dat zouden we best kunnen, maar het doel van deze samenwerking is juist dat er minder jongeren rond de stations de fout in gaan. Deze samenwerking draait om de preventieve werking van deze taakstraffen. Door ze te begeleiden bij hun straf, willen we de jeugd bewust maken van de impact van wat ze mijn collega’s, de reizigers en onze gebouwen aandoen.”

Lees ook:

Jongeren met messen, is het probleem echt zo groot?

Harde cijfers over jeugd en messenbezit ontbreken. Toch moeten we signalen serieus nemen dat jongeren wapenbezit normaal gaan vinden.

Hoogleraar Ido Weijers: Jongerenstrafrecht niet geschikt voor hardleerse veelplegers

Jonge veelplegers zijn niet gebaat bij het jongerenstrafrecht. Het werkt verwarrend en dus moet het terug naar de tekentafel, zegt emeritus hoogleraar Ido Weijers. ‘Trotse criminelen lachen erom.’