Jeugdbescherming slaat alarm: kinderen dupe van onhoudbare situatie

De situatie in de jeugdbescherming is onhoudbaar. Bij de instellingen die verantwoordelijk zijn voor uithuisplaatsingen van kinderen loopt personeel weg en is het verzuim hoog. Ook is er veel te weinig tijd voor de begeleiding van gezinnen en kinderen, waarschuwen de veertien jeugdbeschermingsinstellingen van Nederland. Zij roepen demissionair minister Sander Dekker voor rechtsbescherming op om zo snel mogelijk in actie te komen.

Kwetsbare gezinnen en kinderen dreigen de dupe te worden van de situatie, aldus de instellingen. Door wachtlijsten in de zorg krijgen gezinnen niet de hulp die ze nodig hebben. Regel je de zorg goed, dan zijn er mogelijk meer uithuisplaatsingen te voorkomen, zeggen Claire Vlug en Ruud Brinkman, bestuurders van jeugdbescherming Amsterdam en Overijssel, vrijdag in een interview in deze krant.

Naast de gezinnen lijden ook hun medewerkers onder de crisis, stellen de bestuurders. Volgens een schatting uit 2019 werken er in Nederland zo’n 4500 mensen als jeugdbeschermer. Door de enorme werkdruk is er steeds minder tijd voor reflectie en neemt het risico op fouten toe. “Inmiddels hoor ik van mijn medewerkers dat ze geen licht meer zien aan het einde van de tunnel”, zegt Brinkman.

Coalitieakkoord biedt geen soelaas

Het woensdag gepresenteerde coalitieakkoord van het nieuwe kabinet blijkt niet het lichtpuntje waar de bestuurders op hadden gehoopt. Hoewel er “goede ambities” in staan over de toekomst van de jeugdzorg, waar de jeugdbescherming onderdeel van is, wil het kabinet ook geld besparen. In 2024 gaat het om 100 miljoen euro, vanaf 2025 om structureel een half miljard. De nieuwe coalitie wil dat voor elkaar krijgen door onder meer de introductie van een eigen bijdrage in de jeugdzorg.

De organisaties die betrokken zijn bij de jeugdzorg maken zich zorgen dat “wederom de meest kwetsbare kinderen en gezinnen” de klos zijn van de plannen. De vraag is of de ambitie om de jeugdzorg te verbeteren nog wel haalbaar is, klinkt het.

Ook de jeugdbeschermingsinstellingen vragen in hun noodkreet aan de landelijke politiek juist om meer geld. Dat is volgens hen nodig om op korte termijn de werkdruk te verlagen en meer personeel aan te trekken.

Onder het vergrootglas

Momenteel ligt de jeugdbescherming extra onder het vergrootglas. Aanleiding daarvoor zijn de minstens 1115 kinderen van gedupeerden in de toeslagenaffaire die gedwongen niet thuis woonden. Op aandringen van de Tweede Kamer kondigde Dekker een onderzoek aan naar de uithuisplaatsingen.

Ook bij de jeugdbescherming zelf kloppen ‘toeslagenouders’ aan omdat ze vinden dat hun kinderen onterecht werden weggehaald. De instellingen houden de dossiers momenteel tegen het licht.

Het ministerie presenteerde eerder al een toekomstscenario om het stelstel te veranderen. Zo moet de jeugdbescherming eenvoudiger worden en meer gezinsgericht. De plannen bieden “goede aanknopingspunten voor een beter georganiseerde jeugdbescherming”, schrijven de instellingen aan de minister. Maar het duurt te lang. “De problemen die zich in het hier en nu voordoen, vragen om heel concrete maatregelen op korte termijn.” Zo’n maatregel is bijvoorbeeld het inzetten van extra ondersteunend personeel om jeugdbeschermers te ontlasten.

Zijinstroom en herintreding

In een reactie zegt het ministerie van justitie en veiligheid in gesprek met de instellingen te willen zoeken naar oplossingen voor de problemen. Zo wordt gekeken of het mogelijk is zijinstroom en herintreding makkelijker te maken en wil het ministerie zich inzetten om het imago van de jeugdbescherming te verbeteren.

Dat het werk van jeugdbeschermers er niet makkelijker op is geworden, ziet het ministerie ook, aldus een woordvoerder namens Dekker. Wel benadrukt hij dat gemeenten zowel inhoudelijk als financieel verantwoordelijk zijn voor een goede jeugdbescherming.

Lees ook:

Jeugdbescherming onder druk. ‘Er klinkt zoveel negativiteit over ons. Dat is onterecht’

De enorme werkdruk en het personeelstekort bij de Jeugdbescherming lopen uit de hand. Bestuurders waarschuwen dat er nu wat aan gedaan moet worden.

Toeslagenouders teleurgesteld over meldpunt uithuisplaatsingen. ‘We kunnen niet nog een jaar wachten’

Ouders van uit huis geplaatste kinderen die slachtoffer waren van de toeslagenaffaire, stuiten bij minister Dekker op een muur. Zijn hulp bij herstel van het contact is volgens hen te vrijblijvend.