Coronavirus
Is het vaccineren van kinderen tegen corona nodig? De voordelen en de risico’s op een rij
Ouders met kinderen van 5 tot 12 jaar krijgen vanaf maandag een brief van het RIVM met de oproep hun kind te laten vaccineren.
Is vaccineren van mijn kind nodig, vragen ouders zich al weken af. Het antwoord hangt af van hoe zwaar ouders tillen aan de risico’s van covid, de kans op bijwerkingen en/of het tegengaan van verspreiding van het virus.
1. Tegengaan verspreiding
Kinderen zijn verspreiders van het virus. Als daar al twijfel over was, dan is dat in november en december vorig jaar wel verdwenen toen corona door de klaslokalen raasde. In navolging van de kinderen werden ook de ouders ziek. Die beweging was goed terug te zien in de wekelijkse statistieken van het RIVM.
Vaccinatie helpt ziekte te voorkomen. Pfizer haalt bij kinderen een effectiviteit van 90 procent. Tegenover 100 ongevaccineerde kinderen die besmet raken staan dus 10 gevaccineerde kinderen die ondanks hun prik positief testen. Dat helpt verspreiding tegen te gaan.
Is een kind besmet, dan zal hij het virus thuis verspreiden. Hoe gedraagt het virus zich binnen gezinnen? Onder meer het RIVM heeft daar in augustus en september vorig jaar onderzoek naar gedaan. De onderzoekers keken daarbij niet specifiek naar de rol van kinderen en omikron was nog onbekend.
Uit het onderzoek blijkt dat gevaccineerden die toch positief testen, het virus minder vaak overdragen op hun huisgenoten. De percentages lopen uiteen van 40 tot 63 procent minder verspreiding. Dat zijn niet de percentages van 90 procent die de fabrikanten van vaccins claimen, maar die percentages gaan over het grote geheel. Binnen huishoudens is de omgeving ideaal voor virussen, dus de kans op besmetting is daar groter. Samengevat: door het vaccin worden kinderen minder vaak besmet, en als zij besmet zijn, zorgen zij voor minder verspreiding binnen huishoudens. Wat opgaat voor gezinnen, geldt in mindere mate ook voor de klaslokalen.
2. De risico’s van bijwerkingen
De bijwerkingen die kort na vaccinatie optreden zijn gelijk aan die bij volwassenen. Kinderen kunnen hoofdpijn krijgen, koorts, spierpijn, een zere plek op de arm waar is geprikt en/of misselijk worden. Langetermijneffecten zijn bij vaccins ‘zeer onwaarschijnlijk’, zeggen gezondheidsdiensten binnen en buiten Europa.
De ernstigste bijwerking is myocarditis, een ontsteking van de hartspier. Dat komt volgens onderzoekers voor bij 4 op de miljoen jongens die 5 tot 12 jaar oud zijn. Bij meisjes ligt dat aantal op 2 op de miljoen. Dat risico loopt wel op met de leeftijd. Zo krijgen bij jongeren van 12 tot en met 15 bijna 46 op de miljoen jongens met de ontsteking te maken. Bij meisjes blijft de kans klein, 4 op de miljoen in de leeftijdscategorie 12 tot en met 15.
3. De risico’s van het coronavirus
Aangezien naar schatting 2 op de 3 kinderen ondertussen besmet is geweest, weet elke ouder dat covid bij kinderen meestal weinig voorstelt. Kinderen die besmet zijn geweest, bouwen immuniteit op. Voor hen zijn de voordelen van vaccinatie kleiner dan bij ‘onbesmette’ kinderen. Wel voegt vaccinatie extra immuniteit toe die vooral helpt om verspreiding binnen en buiten het gezin tegen te gaan.
Medisch is er voor kinderen, de eerder besmette en onbesmette, geen dringende noodzaak voor vaccinatie. Toch zijn er wel kleine risico’s. Zo kan een kind MIS-C krijgen, een ernstige ontstekingsreactie. Sinds het begin van de pandemie zijn 66 kinderen met MIS-C op de ic terecht gekomen.
Long covid komt vaker voor. Eén tot twee procent van de besmette kinderen houdt maandenlang last.
Dan de kans op myocarditis, die ook als bijwerking van vaccinatie is genoemd. De kans dat een kind door covid myocarditis krijgt is aanzienlijk groter dan na een vaccin. Een Amerikaanse studie laat zien dat kinderen onder de 16 jaar na covid 40 keer zo vaak een ontstoken hartspier krijgen als een kind zonder covid. Al is het risico groter, de kans dat een kind myocarditis krijgt blijft ook na covid klein.
Lees ook:
Vaccineer kinderen niet om groepsimmuniteit te bereiken
Zolang een groep volwassenen zich niet laat vaccineren tegen het coronavirus, mogen we kinderen niet gebruiken om een hogere vaccinatiegraad te bereiken, vinden kinderarts Károly Illy en socioloog Danielle Jansen.
