Hulpverleners waarschuwen voor explosie aan lachgasverslaafden

Brijder Jeugd, gespecialiseerd in verslavingszorg voor jongeren, heeft een speciaal lachgasteam in het leven moeten roepen. “Twee jaar geleden klopte sporadisch een jongere bij ons aan met een lachgasverslaving”, zegt Gwen van Rooij, verpleegkundig specialist bij Brijder Jeugd. “Maar inmiddels is lachgas het probleem van tien procent van al onze vierhonderd patiënten”. Verslavingspsycholoog Ellen van Geffen van het Amsterdamse Arkin Jeugd/Jellinek herkent het beeld en spreekt een ‘explosie’ aan patiënten.

Het was al bekend dat veelvuldig gebruik ernstige neurologische schade kan veroorzaken, waardoor gebruikers bijvoorbeeld niet meer kunnen lopen. “Maar dat lachgas ook enorm verslavend is, is veel minder bekend”, zegt Van Geffen. De verslaving bouwt zich volgens haar pijlsnel op, veel sneller dan bij cannabis. “De trek in lachgas is ook enorm. De jongste die bij ons aanklopte, was een meisje van 17 jaar in een rolstoel. Zij had door gebruik al neurologische schade opgelopen, desondanks kon ze niet zonder lachgas.”

Veel jongeren komen hier aan in totale paniek

Het grote probleem is dat behandelaars vooralsnog machteloos staan. “Gangbare therapieën slaan niet voldoende aan”, zegt Marianne Post, psychiater bij Brijder Jeugd. “En het terugvalpercentage is enorm. We hebben jongeren tot 14 weken lang opgenomen in de kliniek. Maar zodra ze ons verlieten, vielen ze terug en hoorden we dat ze bijvoorbeeld ‘s nachts al weer in een hotelkamer met een lachgastank tussen hun benen zaten.” En dat terwijl wie aanklopt bij Brijder Jeugd vaak diep in de problemen zit. Post: “Veel jongeren komen hier aan in totale paniek, vaak gebracht door hulpdiensten. Ze zijn psychotisch, verward, heel somber en smeken vaak letterlijk om een opname en behandeling.”

Waarom de bestaande therapieën zo slecht aanslaan, is onbekend. Post en Van Rooij hebben wel een hypothese. “We weten dat lachgas neurologische schade kan veroorzaken. Wij denken dat door gebruik ook schade in het hoofd of brein ontstaat. Maar daar is nog weinig over bekend”, zegt Post. “De grote vraag is of die schade ook herstelbaar is en wat die betekent voor de rest van het leven.”

Die verandering in het hoofd verklaart wellicht ook het gedrag van veel patiënten die, zodra ze de crisis te boven zijn, opvallend luchtig doen over wat hen is overkomen en uit beeld raken. “Daarin onderscheidt deze groep jongeren zich echt van jongeren met een andere verslaving. Ze herinneren zich nog wel wat ze meemaakten, maar wuiven het verder weg, bagatelliseren het”, zegt Post.

Alcohol en drugs liggen in moslimkringen gevoelig

De meeste lachgasverslaafden van beide instellingen hebben een niet-westerse migratie-achtergrond. “Dat geldt voor 95 procent van onze patiënten”, zegt Gwen van Rooij. De verklaring daarvoor is volgens haar waarschijnlijk cultureel. Lachgas is een legaal middel, en alcohol en drugs liggen ook in moslimkringen gevoelig.

De verslavingsdeskundigen vinden dat er veel meer onderzoek, voorlichting en preventie moet komen over lachgas. Ook vinden ze dat er nu snel een verbod moet komen op de verkoop van de populaire lachgastanks. Het vorige kabinet maakte daartoe al een wetsvoorstel, maar de Tweede Kamer heeft dat nog steeds niet behandeld.

Lees ook:
Lachgasverslaafde: ‘Tegen jongeren wil ik zeggen, begin nooit aan die ballonnetjes’

Lachgas is niet zo onschuldig als het lijkt, weet Sophie. Anderhalf jaar lang was de twintiger in de ban van de ballon. In een afkickkliniek probeert ze van haar verslaving af te komen.

Tientallen verkeersdoden en gewonden door gebruik van lachgas

Het gebruik van lachgas zorgt voor tientallen doden en gewonden in het verkeer.