Hoe heilzaam is één winterwonderweekend tegen de coronadip? ‘Een cadeautje van de natuur tegen de sleur’

Pabostudent Sophia van Zilfhout (24) zat er de laatste weken écht doorheen. Na een zwaar en raar coronajaar, met een stage op een basisschool vol stress en onzekerheid, begon het gemis aan feestjes, sociaal contact en sportschoolbezoeken in januari zijn tol te eisen. “Ik moest aan mijn scriptie werken, maar zat thuis soms de leegte in te staren.” Van Zilfhout teert in haar dipmomenten op foto’s van feestjes en festivals van ‘toen alles nog normaal was’. “De fotorol op mijn telefoon van afgelopen jaar is vrijwel leeg. Er gebeurde bijna niets bijzonders – niets bijzonder leuks dan.”

Tot het ging sneeuwen, en afgelopen weekend heel even een normaal weekend leek. Van Zilfhout ging naar een ‘prachtig’ natuurgebied in Brabant, waar ze tussen de menigte schaatste en de zonnestralen op haar gezicht voelde. “Aan het begin was ik wankel, toen vroeg een vreemde: heb je een hand nodig? Zulk contact voelde ineens heel bijzonder.” Voor Van Zilfhout was dit weekend ‘écht een oplaadmoment’ – ook door haar spontane carnavalstocht in Tilburg die volgde.

‘Een cadeautje van de natuur’

Hoogleraar geestelijke gezondheidsbevordering Ernst Bohlmeijer van de Universiteit Twente zag de sneeuw afgelopen weekend als ‘een cadeautje van de natuur’ tegen de coronasleur. “Het was een uitnodiging: word actief, ga lekker wandelen, sneeuwpoppen maken en schaatsen.” Volgens Bohlmeijer was zo’n weekend hard nodig, want veel Nederlanders zitten op dit moment in een coronadip. “Niet iedereen natuurlijk, maar enquêtes en onderzoeken laten zien dat meer mensen last hebben van eenzaamheid, angst en depressieve klachten.” Nu de crisis en lockdowns al zo lang duren, zegt Bohlmeijer, groeit de schade voor ons welbevinden, vooral onder jongeren.

Die kortstondige sneeuwpret, en het geluk dat bewegen en buiten zijn brengt, kan volgens Bohlmeijer ook op de iets langere termijn een positief effect hebben. “Van negatieve emoties wordt je blik smaller. Je wordt minder creatief, psychologisch verstar je. Maar positieve emoties verbreken dat patroon, laat onderzoek zien. Je wordt creatiever, verbreedt je aandacht, gaat openstaan voor sociale contacten.” Wie recent dus (een beetje) in een isolement was beland, bedoelt hij, kreeg dit weekend mogelijk een prikkel om toch weer actief mensen op te blijven zoeken.

‘Corona was even weg’

De stem van de Zeeuwse aardappelboer, campinghouder en schaatser Maarten Janse (39) gloeit als hij over zijn weekend vertelt. Het afgelopen jaar was ook voor hem niet makkelijk, met onzekerheid qua campinggasten en een slechte aardappelprijs. Maar toen hij vrijdagochtend de ultieme plek met glad natuurijs vond, kreeg hij een gevoel waar ‘geen wintersport tegenop kan.’

Negen jaar geleden schaatste hij de route van de Elfstedentocht met vrienden, van de foto’s bleef hij nog lang nagenieten. “Nu vonden we een prachtige plek op natuurijs. We zagen een vos voor onze ogen oversteken. Schaatsen in de natuur is zo’n unieke ervaring, met eigen bewegingen en geen ander geluid dan je eigen schaatsen. Dat gevoel kan je eigenlijk met geen pen beschrijven.

“Corona was even weg”, zegt Janse. “Overal op het ijs zag ik buren, collega’s, mensen die ik ken van sporten. Ik had sommigen lang niet gezien, en kon nu met iedereen een praatje maken. Terwijl ik me aan de maatregelen probeerde te houden, natuurlijk.”

‘Je ergert je algauw weer aan je baas’

Student Van Zilfhout hoopt dat ze ‘drie of vier weken’ opgeladen blijft van haar schaats- en carnavalsavontuur. Janse denkt ook dat hij weer een paar weken vooruit kan. Maar sociaal psycholoog en ‘geluksexpert’ Michiel Hobbelt waarschuwt dat een leuk weekend of een vakantie niet altijd zo lang doorwerkt als dat we zouden willen. “Van vakanties blijkt uit onderzoek dat veel effect al na een paar dagen is uitgewerkt. Je went weer snel aan je werk, ergert je aan je baas.” Zijn advies is dan ook om de komende weken fysiek actief te blijven en ‘nieuwe dingen te blijven ondernemen’ – twee dingen waarvan de positieve werking op ons geluk bewezen is.

Van Zilfhout vertelt hoe ze afgelopen weekend met vrienden zocht naar versiering voor hun carnavalsavontuur in Tilburg in de kleuren oranje en groen – de carnavalskleuren van Kruikenstad. “De Action was dicht, dus haalden we sinaasappels en komkommers als decoratie. Ook gezellig.” Een goed voorbeeld van out of the box-dingen blijven doen, zegt Hobbelt. “Ook de komende weekenden kun je dingen doen die je nog nooit hebt gedaan. Ga een wandeltocht maken van 30 kilometer, of een taart bakken.”

Bohlmeijer heeft een andere tip om langer van het sneeuwweekend te blijven nagenieten. Namelijk: écht actief proberen na te genieten. “Bekijk foto’s en video’s en probeer het in je hoofd opnieuw te beleven. In het Engels is daar een woord voor: savour. Als je dat actief doet, komen de geluksgevoelens weer even terug.”

Voor schaatser Janse geldt dat zeker. “Met de foto’s en video’s van het afgelopen weekend kan ik weer een jaar vooruit.”

Lees ook:

Schaatsen en glühwein in Giethoorn: ‘Het is voor het eerst weer een beetje gezellig’

In en rond het pittoreske Giethoorn werd zondag volop genoten van de laatste schaatsdag van het seizoen. Een welkome troost voor iedereen die snakte naar de geannuleerde wintersportvakantie.