Trouw doet tijdens de tweede golf coronabesmettingen verslag vanuit verpleeghuis Myosotis in Kampen. Behalve aan het virus stierven hier tijdens de lockdown ook mensen aan eenzaamheid. Twee bewoners over hun angst voor een nieuwe sluiting.
Fenna Plender vreest de eenzaamheid
“Wat ik mis? De diepgaande gesprekken. Een keertje niet alleen maar een praatje maken over het weer. Ik voel mij alleen, de meeste bewoners hier praten bijna niet.” Fenna Plender (86) kijkt wat somber voor zich uit. De gereformeerde dame voelt zich niet altijd thuis in verpleeghuis Myosotis in Kampen. Als een van de weinigen op haar afdeling is zij nog helder van geest; ze mist soms diepgang in de onderlinge gesprekken.
Op de afdeling ‘Koornmarkt’ zijn sinds maart verschillende bewoners overleden, maar pas na de eerste golf en niet aan de gevolgen van het coronavirus. ‘Hier stierven meer ouderen aan eenzaamheid dan aan corona’, is onder het personeel een maar veelgehoorde conclusie.
De medebewoners waarmee Plender het goed kon vinden, zijn er niet meer. Ze voelt zich tijdens deze coronacrisis, achter de gesloten deuren van het tehuis, zielsalleen. “Het is een hele nare tijd. Op een gegeven moment was ik zo eenzaam, dat ik als enige even de tuin in mocht. Dat was heel lief van de verzorgster. Door het hek kon ik mijn kinderen zien. Er kwam in die tijd ook een hoogwerker, zodat we door mijn kamerraam konden praten. En ik heb een iPad, dat is mijn geluk.”
Inmiddels staat de deur van het tehuis weer op een kier. Bezoekjes van Plenders vijf kinderen – haar zesde kind, een zoon overleed een aantal jaar geleden aan ALS - zijn letterlijk van levensbelang. “Dat ik hen niet kon zien, was heel erg.”
De bewoonster is bang. Bang voor wat er gebeurt wanneer het virus weer binnendringt. “Morgen ga ik met de taxi naar mijn dochter in Emmeloord. Ik kijk uit naar de uitstapjes met mijn kinderen, ongeveer twee keer per week. Als dat maar blijft, anders word ik stapelgek.” Diep in haar hart wil ze het liefst terug naar het tehuis De Meente van IJsselheem in Genemuiden, waar ze vandaan komt. “Aan de andere kant, veel bewoners zijn daar overleden. Wat tref ik daar aan?”
Even later rijdt Plender langs op scootmobiel. “Ik vergat te zeggen dat de activiteiten hier geweldig zijn. De verzorgenden doen echt hun best. Wilt u dat alstublieft ook in de krant zetten?”
Jansje Luchtmeijer wil geen akelige stilte
“Ik ben wel eens bang dat ze ons weer opsluiten. En duurt het dan weer zo lang? De vorige keer was het hier soms net een gevangenis. Bezoek kwam niet binnen, ik mocht alleen zwaaien achter het glas. Tranen biggelden dan over m’n wangen.”
Plots lacht de 65-jarige Jansje Luchtmeijer: “Maar het was ook mooi hoor. Ik heb een schilderij gemaakt met daarop een groot hart en een zonnebloem. Een hart voor de zorg.”
‘Jans’, zoals mevrouw Luchtmeijer wordt genoemd, kijkt vanuit een scootmobiel uit het raam van haar kamertje in het verpleeghuis. Met een van pijn verkrampt gezicht trekt ze aan haar rechterarm die in een mitella hangt. “Verlamd”, zegt ze, en met een Twents accent: “Het doet soms zo onmeunig veel zeer.”
Luchtmeijer is een bekend gezicht in Myosotis, ze woont er nu vijf jaar. Op haar kamer hangen foto’s van medebewoners die er niet meer zijn. ‘Buren’ met wie ze verzorgenden voor de gek hield, zijn nu dood. Ook hangen er foto’s van haar man Piet, die in 2014 overleed.
De eerste golf maakte ze van begin tot eind mee. Haar afdeling ‘Koornmarkt’ wist het coronavirus goed buiten de deur te houden. Maar de prijs die de bewoners betaalden was toch hoog. Nog voor het landelijke bezoekverbod voor verpleeghuizen, sloot zorgorganisatie IJsselheem halverwege maart de deuren van Myosotis.
“Ik voelde me soms eenzaam, en ik ben niet de enige hier”, zegt Luchtmeijer. “Ik nam het de verzorgenden niet kwalijk, dat zijn hele lieve mensen die hun werk doen. Maar alleen in bed, als ze het niet zagen, lag ik dan stiekem te huilen.”
Pijn deed niet alleen het gemis van haar broer en zus die normaal regelmatig kwamen. “Groepsactiviteiten gingen nauwelijks door, ik kon alleen maar zitten. Het was zo akelig, zo stil.”
Soms hoort ze mensen praten over de tweede golf. “Het is buiten weer slim hè”, zegt Luchtmeijer. Dat is dialect voor ernstig. Een bezorgde blik: “Komen we er gezond vanaf? Laten we het hopen. Maar net zo belangrijk zijn de regels. Het moet niet weer zo streng hoor, zo alleen.”
Pop-upredactie
Deze week doet de pop-upredactie van Trouw online en in de papieren krant verslag vanuit verpleeghuis Myosotis in Kampen. Aanleiding is de tweede golf van het coronavirus waar Nederland zich schrap voor zet. Tijdens de eerste golf werd de verpleeghuiszorg in Nederland hard geraakt. Hoe gaat het er nu? Zijn gevolgen van de eerste golf nog voelbaar? En wat is er anders?
Langskomen bij de pop-upredactie gaat dit keer niet, vanwege de coronamaatregelen. Lezers kunnen reageren door te mailen naar pop-up@trouw.nl, of via op Twitter: @pop_uptrouw. Een selectie van deze reacties verschijnt zaterdag in de krant. Volg Trouw ook op Instagram (@trouw.deverdieping) voor een dagelijkse update uit Kampen. Lees alle verhalen terug op trouw.nl/popup.
