Het water in Roermond zakt en spoelt noordwaarts, maar de druk op de dijken is nog niet afgenomen

De hoogwaterpiek in de Maas is Roermond voorbij, en trekt steeds verder richting het noorden van Limburg. Vooral bij de gemeenten Bergen, Gennep en Mook en Middelaar staat het water nu hoog. Hoewel de nacht verliep zonder grote incidenten blijft het spannend in de provincie.

De afgelopen dagen werden verschillende delen van Midden- en Noord-Limburg uit voorzorg geëvacueerd, omdat het water hoger kwam te staan dan verwacht, en sommige dijken kwetsbaarheden vertoonden. De bewoners van de ontruimde gebieden in Roermond en Venlo kunnen inmiddels terug naar huis. Zondagavond maakte de Veiligheidsregio Noord-Limburg bekend dat inwoners van ruim tien andere dorpen, waaronder Steyl, Baarlo en Aasterberg, ook mogen terugkeren.

De dijken bij Venlo zijn veilig, aldus de gemeente, waarop het besluit viel dat mensen terug naar huis mochten. “Wel raden wij u aan om uw woning goed te controleren. Als uw woning voor meer dan 50 cm onder water heeft gestaan, kan er bouwkundige schade zijn ontstaan”, waarschuwt de gemeente. In totaal werden 10.700 bewoners van 4746 adressen geëvacueerd.

Voor de overige dorpen is nog onzeker of dit al op zondag kan. Want hoewel het water bij Roermond alweer zakt, blijft de situatie volgens de Veiligheidsregio op veel andere plaatsen kritiek. Dat komt vooral omdat het hoge water, en daarmee de hoge druk op de dijken, in het gebied lang aanhoudt. Daardoor raken de dijken verzadigd en kunnen er gevaarlijke situaties ontstaan. “Ik vergelijk het maar met een kartonnen doos”, zei bestuurder Jos Teeuwen namens het Waterschap Limburg, tijdens een persconferentie op zondag. “Die kunnen heel stevig zijn, maar als ze nat worden veranderen ze in pap. Dat zal echt niet met alle dijken gebeuren, maar we moeten het wel goed in de gaten houden.”

Ook bij een lagere waterstand is dat gevaar niet direct geweken. Daarom controleren dijkinspecteurs zondag niet alleen de dijken in het meest noordelijke deel van de provincie, waar het water nog op het hoogste punt is, maar ook die in de Midden-Limburg. Ze kijken of beschadigingen zijn opgetreden om te bepalen of het verantwoord is mensen naar het gebied terug te laten keren.

Gelderland en Brabant

Na Limburg zullen ook de provincies Noord-Brabant en Gelderland te maken krijgen met hoge waterstanden in de Maas en de Waal. Op een kaart van Rijkswaterstaat waarop actuele waterstanden worden weergegeven is te zien dat het waterpeil bij Sambeek (gemeente Boxmeer) met 1332 centimeter NAP nu al in de hoogste categorie, ‘extreem hoog water’, valt. Rijkswaterstaat verwacht dat de hoogwatergolf uiterlijk maandag Limburg zal verlaten en andere delen van Nederland zal bereiken.

Toch gaat de veiligheidsregio Brabant-Noord, waar onder meer Maasgemeenten Boxmeer, Cuijk en Grave onder vallen, er vooralsnog vanuit dat overstromingen de provincie gespaard zullen blijven. “We verwachten dat de piek bij Roermond afvlakt. In onze regio is het landschap vlakker dan in Limburg, waardoor de Maas meer ruimte heeft”, is te lezen op de website van de veiligheidsregio. “Uiteraard blijven we alert en scherp, en werken we verschillende scenario’s uit.”

Ook Gelderland gaat ervan uit dat grootschalige wateroverlast in de regio uit zal blijven. De veiligheidsregio Gelderland-Zuid, waar onder meer Nijmegen, Maasdriel en Culemborg onder vallen, schrijft op haar website dat de waterstanden in de Maas en de Waal niet zodanig zijn dat er reden is tot zorg in de regio. “Hoe verder stroomafwaarts hoe kleiner het risico wordt. In Gelderland-Zuid blijven we gelukkig ruim onder de kritische waterhoogten.” Wel lopen de uiterwaarden vol. “Maar daar zijn ze ook voor bedoeld”, schrijft de veiligheidsregio. “Boeren en campingeigenaren zijn op tijd geïnformeerd en hebben zo voldoende tijd gehad om daar weg te gaan.”

Zuid-Limburg

In het zuiden van Limburg, waar de wateroverlast begon, is het grootste gevaar intussen geweken. Ook de inwoners van de getroffen dorpen rondom Meerssen, waar vrijdag een dijk doorbrak, mochten zaterdagochtend weer naar huis. In het zwaar getroffen Valkenburg wordt inmiddels gepoogd ondergelopen kelders te legen en de schade te herstellen.

Toch zal het nog even voordat daar de situatie weer bij het oude is. De veiligheidsregio Zuid-Limburg roept iedereen op om voorlopig nog zeer waakzaam te blijven. “Ga als de straat nog vol water staat nog niet de weg op”, zei woordvoerder Samantha Wisniewski zaterdagmiddag op de calamiteitenzender van 1Limburg. “Het is dan niet te zien of ergens een putdeksel open staat, en dat kan gevaarlijk zijn.” Ook waarschuwde ze bewoners om niet direct gebruik te maken van elektriciteit en gas, maar eerst te controleren of er sprake is van waterschade. “Controleer eerst of de meterkast onder water heeft gestaan. Is dat zo? Raak die dan niet aan en bel een storingsnummer. Ga vooral niet zelf aan de stoppen zitten.”

Lees ook:

Komende dagen is de eerste en ultieme stresstest voor de Maaswerken

De regen mag dan gestopt zijn, ook de komende dagen komen er nog grote hoeveelheden water via de rivieren ons land binnen. Het is de ultieme stresstest voor de Maaswerken en andere versterkende maatregelen.