ReportageCao
Het Utrechtse vuilnis dobbert in de gracht, nu het vuilnispersoneel staakt
Hoe ziet een stad eruit als je een paar dagen het vuilnis niet ophaalt? Die vraag wordt beantwoord in het normaal redelijk aangeharkte centrum van Utrecht: het is een zooitje.
De vuilniszakken liggen vijf hoog opgestapeld langs de Oudegracht. Voor ‘Het Hertenhuis’, een statig pand met een gouden hert boven de deur, komt de walm van tientallen vuilniszakken je al tegemoet. De gele sluitstrips wapperen in de koude wind, in het water drijven flessen, bekers, plastic zakken. Rondom de gracht liggen opengereten zakken, een verdwaalde kerstboom, plakkende eierschalen, natte lege dozen en bruine theezakjes.
De Utrechtse vuilnismannen staken pas sinds dinsdag, en gelijk is duidelijk hoe essentieel hun beroep is. “Het valt nu nog mee,” zegt grachtenbewoner Jos van Oostwaard, “ik heb al een groot deel opgeruimd. Pas na vier vuilniszakken was het ergste weg.” Zijn buurman, Tom Rondeel, vindt het stinken, maar heeft wel begrip voor de staking: “Ze doen het niet als het niet nodig is.”
Loonaanbod is ‘bijna schofterig’
Een verdieping lager staat Ron Phaf voor zijn werfkelder. Het vuil in de gracht gaat hem aan het hart: “Normaal komt er altijd een boot met zo’n grote schep om alles op te vissen. Die vaart ook niet.” Maar de stakingen begrijpt hij grotendeels wel: “De inflatie is heel hoog, en wat ze aangeboden krijgen, 4 of 5 procent loonsverhoging, is in deze tijd bijna schofterig. Alles is giga-duur. Je zal maar alleenverdiener zijn met twee kinderen. Niet te doen.”
De reinigers legden het werk dinsdag voor een week neer omdat onderhandelingen over de cao voor ambtenaren niet opschieten. De gesprekken begonnen al in september. De vakbonden eisen vanwege de inflatie 12 procent loonsverhoging en automatische prijscompensatie, maar de VNG, de overkoepelende organisatie van gemeenten, biedt tot nu toe nog maar 5 procent.
Vrijdagochtend kwamen de stakers samen bij het hoofdkantoor van de Utrechtse Stadsbedrijven. Gijsbert Boggia van de FNV ziet een stakingsgolf ontstaan nu de reinigingsdiensten in onder meer Den Haag, de Betuwe en Emmen ook plat gaan: “Jullie zijn het voorbeeld voor andere steden. Omdat ze zeiden: wij willen wat Utrecht heeft. Anders hadden ze gedacht: wat heeft het voor zin.”
Prijzen omlaag, lonen omhoog
Volgens vuilnisman Willem Bouwmeester, lid van het stakingscomité, heeft de stakingsbereidheid alles te maken met de huidige economische tijd: “Dan zie je in het nieuws dat Shell en de supermarkten recordwinsten boeken”, zegt hij. “De gasprijs gaat omhoog, dan gaat de prijs van boodschappen ook omhoog. Oké, snap ik nog. Maar dan gaat de gasprijs weer omlaag, terwijl die van de boodschappen gelijk blijft. Dat klopt natuurlijk niet. Vroeger zaten er vijf plakjes ham in een pakje. Nu vier en je betaalt er meer voor.”
Dat idee wordt breed gedragen onder de stakers. “Dat Shell in één keer 40 miljard ophaalt, daar wordt onder de jongens wel over gesproken natuurlijk.” zegt collega Fred van Voorn. “De prijzen moeten omlaag of de lonen omhoog.” Bouwmeester: “Veel collega’s kúnnen niet eens staken omdat ze anders te weinig inkomen hebben. De armoede is door de inflatie zo hoog, dat gaat me aan het hart.”
Boggia ziet dat ook: “Het gaat niet om een keertje minder op vakantie hè, het gaat om essentiële zaken als voedsel. Mensen zitten echt in de problemen. Wij krijgen soms telefoontjes van mensen die vragen of we de vakbondsbijdrage van 25 euro later kunnen afschrijven, omdat ze anders geen boodschappen kunnen doen. Dat is natuurlijk niet uit te leggen.”
Lees ook:
Vuilnismannen en boa’s dreigen met stakingen
Na het mislukken van hun cao-overleg met de gemeenten dreigen vuilnismannen en boa’s nu ook met stakingen.
