De verlenging van de lockdown komt hard aan bij studenten, die al een jaar online les krijgen en sociaal niet aan hun trekken komen. In Wageningen maken zij na negen uur de afweging: toch een biertje pakken met het risico om gepakt te worden?
Op de zwart-witbeelden van een beveiligingscamera in Wageningen vliegt een student voorbij, rennend alsof ie zojuist voor tienduizend euro aan sierraden heeft gestolen. Vijf seconden later komt een sprintende agent voorbij, in achtervolging. Ate (20) en Tom (20), die niet met hun achternaam in de krant willen, omdat ze soms de coronaregels overtreden, lachen om het filmpje op hun telefoonscherm, dat rondgaat in studentenappgroepen. “Wij hebben ook al vaak gerend.”
Het coronawoordenboek (‘zoomborrel’, ‘anderhalvemetermaatschapij’) is sinds de invoering van de avondklok een woord rijker. ‘Rennen’. In de kleine studentenstad Wageningen betekent het niet langer gewoon rennen, als in sprintje trekken. Nee, legt Tom uit, rennen betekent om elf, twaalf, één uur bij een spontaan feestje weggaan, via sluiproutes naar huis lopen, bij drukke straten goed om je heen kijken, en wanneer een stilstaande auto plots zijn koplampen opengooit (politie!), zo snel als je kunt de benen nemen. “Het is echt iets Wagenings, omdat het hier zo klein is. Studenten wonen een paar honderd meter van elkaar vandaan en er zijn veel kleine straatjes.”
De verhalen van Wageningse studenten klinken op het eerste oor absurd, en doen bijna denken aan een streng Oost-Duits regime. Boris (20), student economie en beleid, vertelt hoe hij op een maandagavond rond één uur na een borrel werd ‘gespot’ op de Hoogstraat, de belangrijkste winkelstraat en slagader voor het studentenleven, en vervolgens de benen nam.
Verenigingsleven
“Na een minuutje of twee zag ik een kans, sprong ik over een hekje en ging ik onder een struik liggen.” Hij werd niet gepakt, zegt hij trots. Jelle Blans (19) noemt het verhaal van een dronken bevriende student die bij thuiskomst ’s nachts zo luid op de deur bonkte dat de politie kwam, waarna zijn maat uitlegde dat ie mentale problemen had, en ze er met een waarschuwing vanaf kwamen.
Het klinkt ook asociaal: hoezo houden studenten zich niet gewoon aan de avondklok, zeker met het toenemende aantal besmettingen nu? Maar uit gesprekken blijkt al snel dat de lockdownmaatregelen – online studeren, wegvallen van verenigingsleven, moeilijk vrienden maken – na ruim een jaar zwaar vallen. Erg zwaar. Maud (20), die zelf wekelijks ‘rent’, hoorde de afgelopen maand van zeker tien jaargenoten dat ze ‘echt niet lekker in hun vel zaten’. Student Plantenwetenschappen Tom voelt zich ‘cynisch’ worden, zegt hij. Eigenlijk zou hij nu op uitwisseling in Hongkong zijn, en komende zomer zomerscholen afgaan, waarvoor hij hard zijn best had gedaan om binnen te komen.
De ren-cultuur in Wageningen, denkt hij, is gevolg van een steeds maar verlengde lockdown en een steeds maar blijvende avondklok, “die ooit als iets korts en tijdelijks gepresenteerd werd, en waar veel studenten het niet mee eens zijn”.
Kat-en-muisspel
Trouw neemt op maandagavond de proef op de som. Is het in de Hoogstraat na negenen echt zo’n zenuwslopend kat-en-muisspel? Dat lijkt op het eerste oog mee te vallen. Uit studentenhuizen boven juweliers en broodjeszaken bonst om 11 uur luide muziek, en roepen lachende jongens en meisjes naar elkaar terwijl paars discolicht uit hun ramen gloeit. Soms sjeest door de uitgestorven straat een fietser voorbij. Politie is vooralsnog nergens te bekennen.
De vijf vrouwelijke huisgenoten van huize Hutje Mutje, die vanuit hun raam aan de Hoogstraat vaak rennende medestudenten zien, leggen uit waarom er vanavond ‘bijna niets gaande’ is. “Voor het eerst sinds september zit Wageningen in een coronagolf”, zegt Julia (21), “Veel huizen zitten in quara en gaan niet bij elkaar over de vloer.”
Want dat veel studenten lak hebben aan de avondklok, zegt ze, betekent niet dat ze het hele coronabeleid negeren. “Toen wij een besmetting hadden in huis, zijn we samen tien dagen in strenge quarantaine gegaan. In de keuken droegen we handschoentjes.” Ook Tom, Boris en Jelle noemen de coronagolf als reden waardoor Wageningse studenten vanavond thuis blijven, omdat ze allemaal iemand zouden kennen die in contact is geweest met iemand met corona. “Morgen gaat iedereen testen”, zegt Boris. In het studentencentrum van hun Wageningen, grappen de bewoners van Hutje Mutje, is een mini-test-samenleving ontstaan.
Flitsende koplampen
Dan flitsen rond 11 uur toch koplampen aan in de lege Hoogstraat. Politie. Ze hebben melding gekregen van een luidruchtige man met een fles in zijn hand, legt een agent van rond de dertig uit. Qua studenten is het vanavond inderdaad rustig, zegt hij. “Maar we moeten normaal elke avond wel ergens een feestje beëindigen”, voegt hij toe, behoorlijk geërgerd. “Ik zeg niet dat het allemaal door studenten komt, maar er is wel een reden waarom de besmettingen nu stijgen.”
Dat de avondklok verlengd wordt, gaat feestende studenten in Wageningen de komende twee maanden niet tegenhouden, zeggen ze allemaal. Integendeel. Een verschuiving naar tien uur is fijn voor studenten die alleen willen eten bij elkaar, of voor de studenten die zich wel netjes aan de avondklok houden, ook een grote groep. “Maar het houdt de renners niet tegen”, zegt Cas (21), die jasje-dasje in zijn gevel staat te roken met een biertje in zijn hand.
Is het voor studenten niet ook gewoon spannend om tot na de avondklok te drinken, en daarna te ontsnappen aan de politie? Maakt dat verboden feestjes niet extra leuk? Jelle, tweedejaarsstudent die nog amper een ‘normaal studentenleven’ heeft meegemaakt, zegt van niet. “Ik doe het letterlijk omdat ik sociaal contact zó mis, dat ik bereid ben het risico van een boete te lopen.”
Worden in studentensteden meer avondklokboetes uitgedeeld?
Worden in steden als Delft, Leiden en Groningen meer boetes uitgedeeld dan op andere plekken? De politie geeft vooralsnog geen cijfers per stad. Avondklokboetecijfers worden ‘landelijk gegenereerd en gecommuniceerd’, zegt woordvoerder Ruud Visser. Ook de politieregio Oost-Nederland gaat niet in op de vraag of in steden als Nijmegen en Wageningen relatief veel avondkloktumult plaatsvindt. Een andere woordvoerder laat weten dat de politie wel kijkt of ze die data ‘in de nabije toekomst’ per gemeente kan delen.
Niet alleen politieagenten, maar ook gemeente-boa’s schrijven boetes uit. Van alle benaderde studentensteden laat alleen Leiden zich iets specifieker uit. “Veruit de meeste studenten/jongeren respecteren de avondklok”, zegt gemeentewoordvoerder Marloes de Klerk. “Ook de universiteit en de studentenverenigingen zetten zich hiervoor in. Desondanks is het zo dat bij de overtredingen die we tegenkomen, het relatief vaak gaat om studenten en jeugd. Soms rennen ze hard weg, kruipen ze onder auto’s of springen ze in de bosjes.”
De volledige namen van de geïnterviewde studenten zijn bekend bij de hoofdredactie.
Lees ook: Werkt de avondklok om het virus tegen te gaan?
De avondklok moest mensen binnenhouden en ervoor zorgen dat ze contacten vermijden. Wat zou een opheffing voor de pandemie betekenen?
