Het kabinet laat voor nieuwe gevallen de nareisbeperking los

Op het laatste moment heeft staatssecretaris Eric van der Burg (asiel) het vertragen van gezinshereniging opgeschort. De omstreden nareismaatregel is niet meer van toepassing bij nieuwe besluiten over gezinshereniging van erkende vluchtelingen, schrijft Van der Burg in een Kamerbrief. Het besluit volgt vlak voordat de Raad van State zich donderdag buigt over de nareismaatregel, die door zes rechters al ‘onwettig’ is verklaard. Het kabinet ging tegen die uitspraken in hoger beroep.

Met de opschorting wil Van der Burg ‘nodeloze procedures’ voorkomen. Hij voorziet namelijk dat andere rechters de richting van eerdere uitspraken zullen volgen. Als een statushouder vanaf nu een positief oordeel krijgt op het verzoek om gezinshereniging, kan zijn familie meteen een visum aanvragen. Saillant: managers van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) kregen dinsdag al een instructie over deze nieuwe werkwijze, waarin werd aangegeven dat de Tweede Kamer ‘vooralsnog’ niet werd geïnformeerd.

Waarom dat zo gebeurde wil een woordvoerder van Van der Burg niet zeggen. Woensdag lekte de opschorting uit waarop snel erna een Kamerbrief volgde.

Politiek gevoelig

Feit is dat de nareismaatregel politiek gevoelig ligt. Het vertragen van gezinshereniging maakte deel uit van de asieldeal die de sterk verdeelde coalitie een half jaar geleden sloot toen er bij het aanmeldcentrum in Ter Apel honderden asielzoekers voor de poort in het gras sliepen. Het is geen geheim dat D66 en ChristenUnie nooit blij waren met de maatregel. Ook staatssecretaris Van der Burg noemde de vertraging van gezinshereniging meermaals ‘pijnlijk.’

Vanwege de nareismaatregel kregen gezinnen van honderden vluchtelingen de afgelopen maanden nog geen visum, behalve als hun familielid in Nederland al een woning had. Zo pompte het kabinet wat lucht in de overbelaste asielopvang. Meer dan 1500 familieleden van gezinnen werden geraakt door de nareismaatregel – zij hoefden dus niet te worden opgevangen.

Voor al die families verandert er niets. Het is daarom de vraag hoeveel ‘nodeloze procedures’ de staatssecretaris voorkomt, want procedures van reeds getroffen vluchtelingen gaan gewoon door. Dat constateren zowel Vluchtelingenwerk Nederland als Wil Eikelboom, asieladvocaat bij Prakken d’Oliveira en tevens voorzitter van de landelijke vereniging voor asieladvocaten.

‘Wrang en onrechtvaardig’

Volgens Eikelboom had de regering dit besluit al veel eerder moeten nemen. Vluchtelingenwerk noemt het ‘buitengewoon wrang en onrechtvaardig’, dat de opschorting van de nareismaatregel alleen geldt voor nieuwe gevallen en alle andere besluiten blijven staan. De belangenbehartiger van vluchtelingen roept het kabinet op de maatregel helemaal van tafel te halen.

Nu wacht het kabinet met een definitief besluit over de maatregel op de uitspraak van de Raad van State. Die komt waarschijnlijk binnen enkele weken. De coalitie zal deze uitspraak van het hoogste rechtscollege met spanning afwachten. Wat als de maatregel niet standhoudt en ingetrokken moet worden? Dan staat mogelijk de totale asieldeal op losse schroeven.

De vraag is of er andere mogelijkheden zijn om gezinshereniging of de instroom van asielzoekers af te remmen. De kritische achterbannen van de ChristenUnie en D66 zullen dat niet snel accepteren, terwijl de VVD er vermoedelijk als de kippen bij zal zijn om een andere maatregel te eisen. Die laatste partij moest tegen hun zin de spreidingswet voor de opvang van asielzoekers slikken. Hiermee kan de staatssecretaris straks in een uiterst geval een gemeente dwingen om asielzoekers op te vangen.

Het wreekt zich steeds dat op dit thema de politieke verschillen tussen VVD en CDA aan de ene kant en CU en D66 aan de andere kant al vanaf het begin bij dit kabinet zit ingebakken. Elk compromis is broos en kent verliezers.

Lees ook:

Commissie van juristen en wetenschappers noemt asieldeal in strijd met de wet.

Een commissie van juristen en wetenschappers heeft felle kritiek op de asielplannen van het kabinet. De Tweede Kamer moet er donderdag een oordeel over vellen.