Hartjes haken en protestliederen, Zaans zorgpersoneel draait zondagsdiensten voor betere cao

In het Zaans Medisch Centrum wordt gestaakt. Het ziekenhuispersoneel verdient een goede cao, vindt ook de directie. Maar de rekening daarvan moet elders worden voldaan.

In de hal van het ziekenhuis klinkt muziek. Een verpleger speelt gitaar, twee andere zorgmedewerkers repeteren giebelend een strijdlied. Aan de balustrade hangen spandoeken van de ziekenhuisbonden met teksten als ‘Deze cao bevalt ons niet’. Welkom in het Zaans Medisch Centrum waar, net als in de ruim vijftig andere ziekenhuizen, donderdag zondagsdiensten worden gedraaid.

Boven in een koffiehoekje wacht Femke Dekker, oncologieverpleegkundige en leider van de acties. Helaas heeft ze weinig tijd. “Ik sta vandaag gewoon ingepland de zorg; die gaat altijd door”, zegt ze. Vanochtend heeft Dekker nog wel voor een paar honderd collega’s een toespraak gehouden. Die zal ze vanmiddag herhalen, om het actiegevoel vast te houden. Al noemt Maaike Langerak, die ook aan tafel zit en onderhandelaar is van vakbond FBZ, de actiebereidheid groot. “Groter dan drie jaar geleden.”

Forse looneisen

Natuurlijk is de looneis van de bonden van tien procent voor één jaar fors, erkent Dekker. “Maar wel redelijk. Wij liepen achter op andere zorgsectoren en we moeten ook de boodschappen kunnen betalen.” Het draait verder ook om werkdruk en generatiebeleid. En die woonwerkvergoeding van 9 cent per kilometer is toch ook niet meer van deze tijd?

Toch, voor het Zaans Medisch Centrum tikt iedere procent extra zwaar aan, legt Anja Blonk een paar kamertjes verderop uit. Blonk is lid van de raad van bestuur van het ZMC. “Want de personeelskosten zijn zestig procent van de totale kosten.” Het ziekenhuis betrok bovendien in 2017 een prachtig, maar duur pand.

Tel daarbij de financiële nasleep van de covid-ellende, dan is het helder waarom het Zaans Medisch Centrum nog geen één procent marge draait. Het staal als financieel zwak te boek, net als een tiental andere algemene ziekenhuizen. Zelfs het vorige maand, door de bonden afgewezen cao-eindbod van werkgeverskoepel Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen, zou veel gevergd hebben van Blonks zorginstelling. Dat bod voorzag in een loonstijging van 13 procent uitgesmeerd over twee jaar.

Hulp van Den Haag

“Ik sta dubbel in dit cao-conflict”, zegt zij dan ook. “Ik vind dat de zorgmedewerkers, gezien hun harde, vaak onregelmatige werk naar behoren betaald moeten worden. Maar ik moet ook voorkomen dat het ziekenhuis failliet gaat.” Ook daarom hoopt ze dat zorgverzekeraars en Den Haag over de brug komen, zodat de bonden en werkgevers alsnog tot een akkoord komen. Anders moet zij snijden in de voorgenomen investeringen, zegt Blonk. “De aanschaf van nieuwe apparatuur bijvoorbeeld.” Afdelingen sluiten of snijden in de directe patiëntenzorg zal het Zaanse ziekenhuis niet snel doen.

Tijd voor een verzetje. Want het actiecomité heeft, naast wat serieuze noten, ook voor een educatief én ludiek programma gezorgd. De actievoerders kunnen dus zich laten masseren op de eerste etage. Er wordt vanmiddag nog massaal een rondje gelopen op de rotonde voor het ziekenhuis - een actie waarvoor de gemeente toestemming gaf. En op de kinderafdeling oogst Eline Posthuma, medisch pedagogisch zorgverlener, veel bewondering met een VR-bril. Een geweldig hulpmiddel om de aandacht van de jonge patiënt af te leiden tijdens een medische ingreep. En altijd leuk op zo’n dag. “Ik zie palmbomen!” roept een verpleegkundige verbaasd over het virtuele strand dat zich voor haar ogen ontrolt.

‘Houd de draad vast, houd vast!’

Er worden ook hartjes gehaakt. Althans, daar worden pogingen toe gedaan. Want de jonge collega’s hebben weliswaar hart voor de zorg, hartjes haken kunnen ze niet echt, ziet ook Jacqueline Verkade, de vaatlaborante die toezicht houdt. “Omslaan”, dicteert ze. En: “Houd de draad vast, houd vast!”

Heerlijk vindt Verkade het, zo’n dagje haken. Al zit ze hier natuurlijk niet voor haar lol. “Ik werk nu 37 jaar in het ziekenhuis en heb gezien hoe we met steeds meer werk moesten gaan doen. De jonge generatie is, naast het loon, ook daarom minder in de zorg geïnteresseerd. En dat is slecht want zonder hen lukt het niet. De zorgvraag zal immers alleen maar stijgen.”

Lees ook:

Ziekenhuizen en stakers zijn kemphanen, maar ook bondgenoten in de strijd om meer geld

In bijna vijftig ziekenhuizen wordt donderdag gestaakt voor een hoger salaris. Maar de ziekenhuizen kunnen die hogere lonen helemaal niet betalen, zeggen ze. Klopt dat?