Haags corruptieproces tegen Richard de Mos van start: ‘Ik heb d’r zin an’

Richard de Mos wordt van alles verweten deze dagen, maar een gebrek aan spektakel zit daar niet tussen. De populairste politicus van Den Haag laat zich deze maandagochtend in een groen-gele limousine afzetten bij de rechtbank in Rotterdam. Hij komt voor ‘eerherstel’, vertelt hij zelfverzekerd. De Mos rekent op vrijspraak. “Ik heb altijd gehandeld in het belang van de stad.” Over het proces, dat mogelijk twaalf zittingsdagen zal duren, zegt hij: “Ik heb d’r zin an.”

De corruptiezaak tegen De Mos en zeven andere verdachten krijgt op de eerste dag al trekken van een mediashow, met een publieke tribune gevuld met tientallen aanhangers, gehuld in jassen en sjaals in de partijkleuren. Rita Verdonk is er, Hilbrand Nawijn ook. Zijn buurman draagt een petje met ‘Make The Hague Great Again’. De stemming onder de sympathisanten: het Openbaar Ministerie maakt zich schuldig aan een politiek proces, met De Mos als voornaamste slachtoffer.

De bravoure waarmee de leider van Hart voor Den Haag de limo uitstapte, verdwijnt even later, wanneer rechter Jacco Janssen het woord neemt. “Tegen de heer De Mos zeg ik: het gaat niet altijd leuk worden. Dat moet u de rechtbank niet kwalijk nemen. We gaan u soms scherp ondervragen.”

Informele manier van opzetten

Janssen is een zeer ervaren rechter, die bekendstaat om zijn informele manier van voorzitten. Hij hecht waarde aan een goede sfeer in de rechtbank. “Laten we hier een open debat met elkaar voeren”, zegt hij richting alle verdachten. “Soms maak ik grapjes.” Tegen De Mos: “Bent u zenuwachtig?” De belangrijkste verdachte is inderdaad gespannen. “Dit heeft veel te lang geduurd”, antwoordt De Mos. Zijn partijgenoot en mede-verdachte Rachid Guernaoui spreekt over ‘een nachtmerrie die bijna drieënhalf jaar duurt’.

De amicale aftrap van rechter Janssen doet niets af aan de ernst van de verdenkingen. De Mos en Guernaoui zouden als wethouders van Hart voor Den Haag een aantal donateurs van de partij op illegale wijze hebben bevoordeeld. Zo zou eigenaar Atilla Akyol van zalencomplex Opera vergunningen hebben gekregen in ruil voor giften.

Enkele vastgoedondernemers zouden van de politici vertrouwelijke informatie over bouwprojecten in de stad hebben ontvangen. Het resulteert in serieuze verdenkingen: ambtelijke corruptie, omkoping, lidmaatschap van criminele organisaties. Genoeg voor de verdachten om enigszins bevreesd in de rechtbank plaats te nemen.

De kwestie-Opera

De belangrijkste kurk waarop het corruptieproces drijft, is de kwestie-Opera. De Mos kwam in 2014 in contact met eigenaar Akyol van dit zalencentrum, gelegen op een industrieterrein net buiten de Schilderswijk. Het klikte tussen de mannen. Akyol zag naar eigen zeggen ‘de stad steeds verder aftakelen’ omdat de ene na de andere discotheek de deuren sloot. De Mos deelde die ergernis: “Dorpen als Oude Pekela en Schin op Geul bruisen meer dan Den Haag.” Ze wilden van Opera een grote danstent maken, geschikt voor feesten voor vijfduizend bezoekers.

De jaren erna bracht De Mos de problemen van Akyol naar het stadhuis. Dat hielp. De vergunning van Opera werd gesplitst, waardoor niet het hele zalencomplex gesloten hoeft te worden bij een eventuele misstand. En dankzij bemoeienis van Hart voor Den Haag ging het parkeertarief in de omgeving van Opera omlaag. Later kwam daar de door Opera zo gewenste nachtvergunning bij, in de periode dat De Mos en Guernaoui wethouders waren.

Trouw en loyaal

Eigenaar Akyol sponsorde de partij met tienduizenden euro’s. Tegen de rechter zegt hij: “Ik ben trouw en loyaal. Als iemand mij helpt, help ik hem terug.” Daarmee snijdt de verdachte de kern van de hele zaak aan. “Dat is waar corruptie om draait”, zegt de rechter. “Dat je elkaar de bal toespeelt.”

Het is een dunne lijn tussen het helpen van vrienden en het bevoordelen van donateurs. Wat rechter Janssen van De Mos wil weten: “U krijgt geld van Akyol. Denkt u geen moment dat u dit ontvangt omdat u hem een beetje goed behandeld hebt?” De politicus wil daar niets van weten. “Er is geen enkel causaal verband tussen de donaties en mijn acties. Het ging mij niet om de eigenaar van Opera. Het ging mij om de dance. We hebben ook andere ondernemers en nachtvergunning gegeven. Ik wilde voor Den Haag gaan rock-‘n-rollen. De voetjes moesten van de vloer.”

Dan, als de rechter blijft doorvragen over zijn nauwe banden met Akyol, nemen de emoties van De Mos de overhand. “Ik heb altijd geknokt voor de stad en nu moet ik hier de gekste dingen aanhoren. Ik moet nu kalmeren. Ik ben op mijn best als ik vrolijk ben.”

Volgende week horen de verdachten welke straffen het Openbaar Ministerie eist.

Lees ook:

Commentaar: OM moet meer vaart maken met corruptie-onderzoek tegen actieve politici

Dat het OM een actief politicus ruim drie jaar als verdachte in een grote corruptiezaak laat rondlopen, heeft duidelijk een te zware wissel getrokken op de onderlinge verhoudingen, en daarmee het democratisch proces in de Haagse gemeenteraad.